یبوست به وضعیتی گفته می‌شود که روده فرد در یک هفته کمتر از سه بار کار کند. اما برخی نیز ممکن است در صورتی که هر روز روده‌شان کار نکند احساس یبوست داشته باشند. همچنین در این وضعیت مدفوع خشک و سفت است و عمل دفع به سختی انجام می‌شود.
در این مقاله سعی داریم به بررسی چای‌های گیاهی مختلفی که به حرکت روده‌ها و درمان یبوست کمک می‌کنند بپردازیم.
آیا چای‌های گیاهی می‌توانند یبوست را درمان کنند؟
نوشیدن مایعات گرم راهی عالی برای به دست آوردن آب کافی برای بدن و مصرف کافی مایعات یک روش طبیعی برای کاهش یبوست است.
آب اضافی مدفوع را نرم‌تر کرده و کمک می‌کند تا راحت‌تر دفع شود. در واقع کمبود آبِ بدن علت شایع یبوست است. گرمای چای نیز ممکن است سیستم گوارشی را تحریک کرده و به کاهش علائم یبوست کمک کند.
استرس یکی از عواملی است که می‌تواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی شود. به این ترتیب چای‌های گیاهی می‌توانند به حفظ آرامش افراد و از بین بردن اضطراب و در نتیجه کاهش علائم مشکلات گوارشی کمک کنند.
۹ چای گیاهی برای درمان یبوست
مصرف دمنوش‌ها و چای‌های زیر اثرات ملین و تسکین عضلانی داشته و به کاهش یبوست و افزایش حرکات دودیِ روده کمک می‌کند:
۱) چای سِنا: سنا یکی از مواد ملین شناخته شده‌ای است که اغلب در چای‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. چای سنا از برگ‌های درختچه سنای اسکندریه تهیه می‌شود. این گیاه حاوی ترکیباتی به نام گلیکوزیدهاست که اثرات ملین دارد. بسیاری از قرص‌های ملین حاوی غلظت بالایی از سنا بوده و می‌توانند بهتر از چای سنا در درمان یبوست اثرگذاری داشته باشند.
۲) چای نعناع: چای نعناع یکی از داروهای طبیعی رایج برای مشکلات گوارشی بوده و بسیاری از داروهای ملین حاوی نعناع هستند. اثر تسکین دهنده “مِنتول” موجود در نعناع می‌تواند باعث تسکین ناراحتی معده به هنگام حرکت مدفوع در روده‌ها شود. نوشیدن یک فنجان چای نعناع پس از هر وعده غذایی ممکن است برای افرادی که از یبوست و ناراحتی معده رنج می‌برند، مفید باشد.
چای گزنه: یکی از بهترین انواع چای برای درمان یبوست است. این نوع چای حرکات روده را بهبود می بخشد و باعث حذف مواد زائد از روده ها می شود. یک فنجان چای گزنه را با معده خالی برای ۲ تا ۳ بار در هفته مصرف کنید تا شاهد خواص شگفت انگیز آن در درمان یبوست باشید.
۳) چای زنجبیل: در صورتی که مشکل یبوست ناشی از هضم ضعیف باشد، ریشه زنجبیل می‌تواند مفید واقع شود. بسیاری از افراد از چای زنجبیل برای تسکین تحریک سیستم گوارشی و بهبود هضم غذا بهره می‌گیرند. چای زنجبیل پس از یک وعده غذایی سنگین می‌تواند به هضم غذا کمک کند. نوشیدن روزانه یک یا دو فنجان چای زنجبیل پس از وعده‌های غذایی می‌تواند به فرآیند گوارش غذا و تولید حرکات روده کمک کند.
۴) چای قاصدک: چای قاصدک (طرخشقون) می‌تواند به کاهش علائم خفیف گوارشی مانند نفخ یا یبوست‌های گاه به گاه کمک کند. قاصدک کبد را برای تولید صفرا تحریک کرده و به طور غیر مستقیم به یبوست کمک می‌کند. این چای همچنین می‌تواند به عنوان یک ادرارآور عمل کرده و آب بیشتری را به سیستم گوارشی و مدفوع اضافه کند که به رفع یبوست می‌انجامد. برای تسهیل فرآیند گوارشی می‌توانید پس از وعده‌های غذایی یک فنجان چای قاصدک بنوشید.
چای رازیانه: برای صدها سال از این نوع چای به عنوان یک مکمل طبیعی در تحریک پاکسازی روده استفاده می شود. خواص ضد التهابی چای رازیانه باعث کاهش علائم یبوست می شود. رازیانه بطور اساسی در بهبود مشکلات گوارشی نظیر سوء هاضمه، نفخ، کولیک یا دل پیچه، گاز روده، سوزش معده و حتی سندرم روده تحریک پذیر سودمند است. جویدن یک قاشق چایخوری تخم رازیانه بعد از وعده های غذایی به هضم غذاها و بهبود معده درد و نفخ کمک می کند. زمانی که از سوء هاضمه رنج می برید، می توانید دمنوش رازیانه بنوشید یا نصف قاشق چایخوری پودر تخم رازیانه را همراه با آب و دو بار در روز مصرف کنید.
۵) چای سیاه، چای سبز یا قهوه: چای سیاه و سبز و قهوه نیز اثرات ملینی دارند. چای سیاه، چای سبز و قهوه به طور طبیعی شامل کافئین بوده که باعث تحریک روده‌ها در بسیاری از افراد می‌شود. اغلب این نوشیدنی‌ها در صبح و به منظور بیداری کامل از خواب و تحریک حرکات روده نوشیده می‌شوند. با این حال کافئین می‌تواند عوارض جانبی منفی در افرادی که نسبت به آن حساسیت دارند، ایجاد کند.
چای سبز: تحقیقات نشان داده است که نوشیدن چای سبز موجب به کار افتادن مجدد روده ها می شود. از گذشته های دور از چای سبز برای درمان یبوست و ناراحتی های معده استفاده شده است. اگر چای سبز را صبح زود با شکم خالی میل نمائید ، تاثیر آن برای درمان یبوست بیشتر خواهد شد. می توانید کمی لیمو ترش تازه نیز به چای سبزتان اضافه کنید. اما از اضافه کردن شیر و شکر به چای سبزتان خودداری نمائید.
۶) چای ریشه شیرین بیان: چای ریشه شیرین بیان یک تونیک رایج برای مشکلات گوارشی است. ریشه شیرین بیان اثر ضد التهابی داشته و به هضم کمک می‌کند. بعد از هر وعده غذایی نوشیدن یک فنجان چای ریشه شیرین بیان می‌تواند به تسکین سیستم گوارش و تحریک حرکات روده منجر شود.
۷) چای ریشه مارشمالو: ریشه گیاه مارشمالو مانند شیرین بیان اثرات تسکین بخش داشته و خواص ملینی آن، این گیاه را به گیاهی رایج برای تهیه چای‌های درمانی تبدیل کرده است. بهتر است یک فنجان از چای مارشمالو را در آخر روز بنوشید.
چای دانه کتان: دانه کتان نیز به دلیل داشتن موسیلاژ می تواند باعث افزایش حجم مدفوع و کمک به اجابت مزاج باشد. مصرف یک لیوان دم کرده تخم کتان به صورت روزانه می تواند روش خوبی در درمان یبوست فرد باشد. البته در این مورد حتما با پزشک خود مشورت کنید.
چای نعنا : فلفلیافرادی که همراه با یبوست شان نفخ زیاد روده ها دارند بهتر است از چای نعنا فلفلی استفاده کنند. این افراد در صورتی که رفلاکس معده ندارند بهتر است به میزان زیادی از نعنا فلفلی به عنوان سبزی همراه غذا استفاده کنند. به این ترتیب فیبر بیشتری میل می کنند که باعث حرکات بیشتر و بهتر روده ها برای دفع مواد زاید است.
۸) چای بابونه: بابونه گیاهی شناخته شده و معطر است که در چای‌ها برای اثرات تسکین دهنده‌اش استفاده می‌شود. نوشیدن یک فنجان چای بابونه پس از وعده‌های غذایی یا در آخر روز می‌تواند به تسکین عضلات روده‌ها و تسریع حرکت روده کمک کند.
۹) چای جعفری: جعفری گیاهی رایج برای درمان اختلالات گوارشی است. چای جعفری که حاوی برگ یا دانه‌های این گیاه است می‌تواند به کاهش یبوست کمک کند. به طور سنتی بسیاری از افراد برگ یا ساقه‌های جعفری را برای مقابله با مشکلاتی همچون بوی بد دهان و نفخ می‌جوند.
سیب سبز و نعنا سیب سبز و نعنا علاوه بر خاصیت سم زدایی بدن سرکوب کننده اشتها هستند. نوشیدن آبی که این دو ترکیب را در خود دارد بخوبی اشتهاهایتان را کنترل می‌کند. خبر خوب برای مبتلایان به رفلاکس معده این که بهترین راه استفاده از خواص نعنا از طریق این آبمیوه است. چون در شرایط عادی خوردن نعنا و عرق نعنا هر چه قدر برای سندروم روده تحریک پذیر خاصیت درمانی دارد، متاسفانه باعث تشدید بیماری رفلاکس می‌شود. یک عدد سیب سبز ( فقط دانه‌ها را جدا کنید) و ۶ تا ۱۰ برگ نعنا برای تهیه این ترکیب کافی است و شما می توانید برای درمان طبیعی یبوست از این آبمیوه قدرتمند نوش جان کنید.
خطرات چای‌های گیاهی
اگرچه بسیاری چای‌های گیاهی را ملایم و تسکین دهنده می‌بینند اما عوامل متعددی وجود دارد که باید در مورد این چای‌ها در نظر گرفت.
آیا چای‌های گیاهی برای کودکان بی خطر است؟
باید توجه داشت که چای‌های گیاهی را فقط باید بزرگسالان مصرف کنند چرا که ممکن است بر کودکان اثرات متفاوتی داشته باشد. بهترین روش درمان یبوست در کودکان استفاده از داروهای غیرنسخه‌ای است.
عوارض جانبی چای‌های گیاهی
برخی از مواد ملین موجود در چای‌های گیاهی مانند سنا می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند و خطر برخی مشکلاتی مانند اسهال را افزایش دهند. همچنین برخی مواد فعال موجود در این چای‌ها می‌توانند با بعضی از داروها تداخل داشته باشند. به همین دلیل بهتر است پیش از مصرف این چای‌ها با پزشک خود در مورد تداخلات دارویی آن مشورت کنید.
استفاده طولانی مدت از چای‌های گیاهی
اگرچه چای‌های گیاهی می‌توانند یبوست‌های موردی را درمان کنند اما راه حل طولانی مدت برای درمان یبوست نیستند. برای درمان یبوست‌های مزمن بهتر است در کنار استفاده از چای‌های گیاهی برای تشخیص علت یبوست و راه حل‌های درمانی طولانی مدت و موثر به پزشک متخصص مراجعه کنید. یبوست ممکن است نشانه یک بیماری جدی باشد، بنابراین تشخیص علت آن اهمیت دارد.
درمان‌های دیگر برای یبوست
بسیاری از داروهای بدون نیاز به نسخه در دسترس هستند که می‌توان از آنها برای درمان یبوست‌های موردی استفاده کرد.
همچنین راهکارهای زیر می‌تواند از ایجاد یبوست جلوگیری کند:
مصرف کافی آب: مصرف کافی آب برای سلامت روده‌ها و عملکرد درست کلی بدن لازم است. افراد مبتلا به یبوست‌های مکرر باید روزانه بیش از هشت لیوان آب بنوشند.
افزایش فعالیت: فعالیت بدنی سیستم گوارشی را تحریک و به حفظ حرکات روده به طور منظم کمک می‌کند.
کاهش استرس: تکنیک‌هایی مانند یوگا، تمرینات تنفسی و مدیتیشن می‌تواند به افرادی که به یبوست ناشی از استرس مبتلا هستند کمک کند.
بهبود رژیم غذایی: خوردن مقادیر زیادی از مواد غذایی حاوی فیبر بالا از جمله سبزیجات و میوه‌های تازه می‌تواند به تنظیم حرکات روده کمک کند.
