زگيل تناسلي علل و راه درمان

زگیل تناسلی(Acuminata  Condyloma  یا Genital Warts)، یک بیماری ویروسی منتقله از طریق جنسی است که مردان و زنان را مبتلا می کند.در این بیماری ضایعات پوستی به شکل برآمدگیهای توپر و کوچک(پاپول) در پوست یا مخاط ناحیه تناسلی ایجاد می شود.این ضایعات فاقد درد یا خارش می باشند.

زگیلها می توانند از چند هفته تا چند ماه بعد از تماس با فرد آلوده ایجاد شوند. عامل ایجاد کننده ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV= Human Papillomm Virus) است که میتواند در ایجاد برخی بدخیمی ها نقش داشته باشد.این ویروس مشابه با ویروس ایجاد کننده ی زگیل معمولی است ولی در مقایسه با آن از قدرت انتقال بیشتری برخوردار است.

انتقال:
انتقال این بیماری از طریق تماس مستقیم با زگیل تناسلی صورت می گیرد.معمولاً انتقال از طریق ارتباط جنسی انجام میشود ولی گاهی تماس با ترشحات تناسلی و لباس آلوده و همچنین از طریق مادر به نوزاد در هنگام تولد امکان انتقال وجود دارد.نکته مهم اینکه بیماری عفونی زگیل جنسی ممکن است مدت زمان طولانی را بصورت نهان در بدن فرد بیمار زندگی کند ولی در طی این مدت بیمار بدون علامت نیز ناقل بیماری زگیل محسوب میشود. از آنجاییکه  زگيلها بسيار مسري هستند، ممكن است از يك قسمت از بدن(مثلاً دست) به ساير قسمت ها  سرايت كند.

علايم زگیل تناسلی:    
ضایعات زگیل جنسی برآمدگی های پوستی‌ توپری‌ به ابعاد حدود ٢ تا چند میلیمترهستند كه‌ معمولاً به صورت متعدد هستند.این ضایعات فاقد درد، سوزش و خارش بوده ومسری تر از زگیل معمولی سایر نواحی بدن هستند به طوریکه با هر بار تماس حدود 60% احتمال انتقال وجود دارد.از آنجا که این بیماری می تواند زمینه ساز بدخیمی در خانمها باشد باید هر چه سریعتر این بیماری را درمان کرد. احتمال عود بیماری نیززیاد است(تا 40%). زگیل تناسلی نوک آلت تناسلی ممکن است درمردان منجر به انسداد ادراری شود.در صورت وجود زگیل بر روی دهانه رحم(Cervices) امکان ایجاد سرطان گردن رحم وجود دارد.

محل ضایعات:
زگیل های تناسلی می توانند روی سطح خارجی  فرج ( vulva ) ویا دیواره های داخلی واژن (Vagina) و ناحیه بین مقعد و واژن (perineum) و روی سطح دهانه رحم ( سرویکس ) رشد کنند. در آقایان ، ضایعات ممکن است که در نوک آلت تناسلی (penis) و یا در طول بدنه آن(shaft ) و یا روی سطح اسکروتوم(scrotum) و نیز مقعد(anus) رشد کنند. این زگیل ها همچنین در دهان و گلوی افرادیکه رابطه غیر معمول جنسی دهانی با فرد آلوده داشته اند ، یافت شده اند.

پیشگیری:
1- تا زمان بهبودی کامل ضایعات باید ازارتباط جنسی خودداری شود زیرا احتمال انتقال زیاد است یا اینکه باید هنگام آمیزش از کاندوم استفاده شود.
2-باید از خراشیدن و دستکاری ضایعات باید پرهیز نمود چرا که موجب انتقال آلودگی شده ویا ممکن است عفونت ثانویه باکتریایی روی دهد.در صورتی که زگیلها در ناحیه موهای شرمگاهی است از تیغ زدن موها خودداری کنید چون به شدت باعث تکثیر زگیلها میشود.

3- مثل سایر بیماریهای جنسی بهترین راه پشگیری، ارتباط جنسی معقول ومطمئن است.
4-اخیرا سازمان تائید غذا و داروی آمریکا (FDA)   واکسن جدیدی را که برای پیشگیری از چهار گونه از ویروسهای زگیل به نام گارداسیل (Gardasil)ساخته شده را مورد تائید قرار داد.این واکسن بایدادر سه نوبت به فاصله 6 ماه جهت پیشگیری تزریق شود.

5-  دیده شدن بیماری در كودكان‌ می تواند مطرح کننده ی احتمال سوءاستفاده‌ جنسی از کودکان باشد، اگرچه احتمال انتقال از مادر در هنگام تولد نیز  وجود دارد.
6- همسر یا شریک جنسی فرد بیمار حتما باید معاینه شود و در صورت لزوم درمان همزمان انجام شود.

درمان:
روش درمان توسط پزشک و با توجه به محل درگیری و اندازه ضایعات تعیین می شود.بسته به نظر پزشک درمان استفاده از داروهای موضعی مثل پودوفیلین، استفاده از کرایوتراپی(سرما درمانی) ونیتروژن مایع، تا استفاده از لیزر یا جراحی متفاوت است.
در خانمها پس از درمان نیز لازم است که پاپ اسمیرهای منظم انجام شود

1- كرايوتراپي(سرما درمانی)  براي بيماران داراي زگيل هاي با تعداد كم يا متوسط مناسب است.مهم ترين عارضه جانبي آن درد و يا تاول درمحل درمان است. احتمال عود 20 تا 40 درصد هم وجود دارد.

2- درمان جراحـي به صورت كوچك و با بي حسي موضـعـي توسط متخصـصـان پوسـت انجام مي شود. جراحی معمولاً براي زگيل هاي کم تعداد و بزرگ  به كار مي رود.خطر عود آن هم حدود 20% است.

3- درمان با لیزر پس از بیحسی موضعی انجام میشود.درمان با ليزر را میتوان بهترين روش براي زگيل هاي داخل پيشابراه و واژن دانست. که این درمان هم 5  درصد احتمال عود دارد.

4- از درمـان هاي شيميايي محلول پودوفيلين معروفترين دارويـي اسـت كه براي درمان زگيل تجويز مي شود.اين محلول را بايد به دقت روي ضايعه ماليد چون در صورتی که روی پوست سالم مالیده شود باعث آسیب پوست و سوزش شدید محل میشود به همین دلیل این کار باید توسط پزشك انجام شود.

معمولاً این درمان طی 3 جلسه به فاصله دو هفته انجام میشود. امکان بهبود با یک جلسه درمان هم وجود دارد. در صورتی که دارو به دقت استفاده شود، سوزش در محل ودرد و التهاب به طور نادر اتفاق می‌افتد. براي جـلوگيري از تحريك،بايد پس از استفاده از محلول اجازه داد كامـلاً خشك شود.

نوع دیگری از این دارو به نام پودو فیلوتوکسین (podophyllotoxin) ساخته شده که مخصوص مصرف توسط بیمار است. متاسفانه این دارو در ایران وجود ندارد. پودو فیلوتوکسین  هم مثل پودوفیلین باید حتما روی ضایعه زده شود.این دو دارو نباید در مناطق داخلی استعمال شود. مصرف هر دو این داروها در بارداری ممنوع است.

5- دارویی به نام Imiquimod یا Aldara جهت مصرف توسط بیمار وجود دارد. این کرم پوستی توانائی سیستم ایمنی بدن را برای جنگ با ویروس زگیل تناسلی افزایش چشمگیری می دهد.در زمانی که از این کرم استفاده می کنید از رابطه جنسی پرهیز کنید. متاسفانه قیمت این دارو بسیار گران است و اثر درمانی آن 100% نیست.

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست و مو ]