ترك خوردن پاشنه پاها نشاندهنده اين است كه به اندازه كافي به آنها توجه نميشود. اين تركها خطوط بريده منظمي هستند كه معمولاً روي لايه سطحي پوست ايجاد ميشوند، اما گاهي اوقات عميقتر شده و به لايه مياني پوست نيز سرايت ميكنند و فرد دچار درد در ناحيههاي تركخورده ميشود. با افزايش فشار روي پا، پوست پا كمكم پهنتر ميشود. اگر پوست كنارههاي پا خشك باشد، ترك ميخورد. ترك پا، كمبود روي و اسيدچرب امگا3 را نشان ميدهد. اين تركها ممكن است در ساير نواحي پوست بدن نيز ظاهر شوند، اما شايعترين بخشها، كنارههاي پاشنه پا و زير انگشت شست پا هستند. خشكي پوست علت اصلي ترك پاشنه پا و علت عمده ديگر آن كلفت شدن و پينه پوست اطراف پاشنه پاست. معمولا مشكلات مربوط به پاها، ترك پاشنه پا، ميخچه و ساير بيماريها ناديده گرفته ميشوند؛ در حالي كه به راحتي ميتوان آنها را درمان كرد. ترك پا معمولاً عارضهاي بدون درد است؛ مگر آنكه اين تركها عميقتر شوند و به بخش مياني پوست سرايت كنند كه اين حالت علاوه بر دردناك بودن، دچار خونريزي نيز ميشوند. در چنين مواقعي خطري كه فرد را تهديد ميكند، عفونت نواحي تركخورده است. افراد مبتلا به ديابت و همچنين ضعف سيستم دفاعي بدن در اثر كهولت سن و بيماري، منجر به تركهاي شديد پا ميشوند.
علا ئم
تركهاي پا كه نشاندهنده فعاليت نادرست دروني و استفاده نادرست خارجي هستند، با نشانههاي زير بروز ميكنند:
سرخ شدن و پوسته پوسته شدن: معمولا نخستين علامت پاشنه تركخورده و خشك، سرخ شدن و پوسته پوسته شدن آن است كه غالباً ناديده گرفته ميشود تا اينكه بدتر شود. پوستهاي خشك بيشتر مستعد عفونت هستند و درمان سريع آنها لازم است.
پوسته پوسته شدن و ترك خوردن: اين علامت معمولاً در پي علامت قبلي ظاهر ميشود. پوست انداختن پاشنه پا و ترك خوردن آن را بايد به سرعت درمان كرد. بهترين روش براي برداشتن پوست مرده سطح كف پا استفاده از يك قيچي كوچك است كه با آن پوست مرده را به دقت و به آرامي از سطح پوست جدا كنيد.
خارش پوست: خارش پوست در اثر جمع شدن و كوچكتر شدن لايه بيروني ايجاد ميشود. اين جمعشدن شديد پوست باعث كشيده شدن پوست زيرين ميشود و با خارش همراه است. بنابراين بايد خود را از شر پوست مرده لايه بيروني نجات داده و درمانهاي لازم براي رفع تركهاي پاشنه پا را انجام دهيد.
خونريزي و ترشح تركها: خونريزي و ترشح را ميتوان شديدترين مشكل مربوط به پاشنه پا تلقي كرد كه نشان ميدهد تركها نه تنها روي لايه بيروني، بلكه روي بافت لايه زيرين نيز اثر گذاشتهاند و فرد در معرض خطر عفونت است. استفاده از كفشها و جورابهاي تنگ وضعيت را تشديد ميكنند.
دلايل
خشكي و پينه بستن پوست در نواحي اطراف پاشنه پا سر پا ايستادن به مدت طولاني در محل كار يا خانه كفپوشهاي زبر و خشن سطح خانه وزن سنگين كه به ناحيه پاشنه پا فشار ميآورد و عدم انعطافپذيري پوست باعث ميشود اين فشارها منجر به تركخوردن پاشنه پا شود. استفاده از كفشهاي پشت باز و صندل بيماريها و اختلالات مربوط به پا، پسوريازيس، اگزما، بيماري تيروئيد، ديابت و ساير مشكلات پوستي استفاده مكرر از آب، خصوصاً آب روان كه موجب از بين رفتن روغن طبيعي پوست شده و پوست خشك و زبر ميشود. قرار گرفتن به مدت طولاني در محيطهاي مرطوب مثل حمام افزايش خشكي پوست يعني كاهش خاصيت كششي پوست كه با افزايش سن و سال اين خاصيت كاهش مييابد. تغيير حالت پا به هنگام راه رفتن عدم رعايت بهداشت كمبود ويتامينها، املاح و روي
درمان
برخي درمانهاي خانگي براي از بين بردن ترك پا بسيار مؤثر هستند، اما در مواقعي كه اين درمانها تأثيري نداشته باشند، بايد از پزشك متخصص كمك گرفت. بعد از هر بار شستن پاها و خشك كردن، نواحي تركخورده را روغن گياهي مرطوب كننده بماليد. پماد، كرم و روغن مورد نظر را به مقدار زياد روي پاها بماليد و بعد جوراب نسبتاً كلفتي به پا كنيد. اگر اينكار را هر شب انجام دهيد، پس از چند روز نتيجه مورد نظر را به دست خواهيد آورد.
بخش گوشتي يك موز رسيده را روي نواحي خشك و تركخورده پاشنه پا بماليد و بگذاريد به مدت 10 دقيقه در همان حالت بماند؛ سپس پاها را آب بكشيد و خشك كنيد. اين روش بهترين راه براي درمان خشكي پاست. ميتوانيد مقداري پودر نارگيل و يكدوم آوكادو را نيز به موز اضافه كنيد. آوكادو و نارگيل سرشار از روغنهاي اصلي و چربيهاي قابل حل در ويتامينها هستند. اين خمير، چربيها و ويتامينهاي مورد نياز را به پوست ميرساند و آن را نرم و مرطوب ميكند و ترك خوردن و خشكي آن جلوگيري ميكند.
پاهايتان را به مدت 10 دقيقه در محلول آبليمو و كمي آب بگذاريد. آبليمو نوعي اسيد ملايم و طبيعي دارد و ميتواند پوستهاي مرده را از سطح پاها جدا كند. بهتر است بعد از آب كشيدن پاها با يك مسواك بسيار نرم و يا سنگ پا، پوستهاي مرده را از كف پاشنه پا جدا كنيد.
هر روز بعدازظهر يا شبها پاهايتان را به مدت 15 دقيقه داخل محلول آب و صابون قرار دهيد؛ سپس آنها را بشوييد و خشك كنيد. كمي وازلين (يك قاشق چايخوري) را با آب يك عدد ليمو تركيب كنيد و روي نواحي تركخورده پاشنه پاها بماليد تا كاملاً جذب پوست شود. اينكار را تا وقتي انجام دهيد كه شايد نخستين تغييرات در بهبود تركها باشيد. بهتر است اين كار را قبل ازخواب انجام دهيد و بعد از آن جوراب پشمي به پا كنيد و بخوابيد.
استفاده از روغن پارافين و تركيب آن با مقدار كمي روغن بادام نيز يك تركيب فوقالعاده براي رفع تركها و خشكي پاشنه پاست.
براي آنكه به طور كامل از شر تركهاي پاشنه پا راحت شويد، بايد پاشنه پاهايتان را لايهبرداري كنيد. نيازي به استفاده از لايهبردارهاي قوي نيست، بلكه ميتوانيد از يك لايهبردار خانگي مثل عسل، سركه سيب و آرد برنج استفاده كنيد. براي اين منظور چند قاشق عسل را به آرد برنج اضافه كنيد و بعد سركه سيب را بيفزائيد تا خمير نرمي به دست آيد. اگر خمير خيلي سفت بود، مقداري روغن زيتون يا روغن بادام به آن اضافه كنيد. اين خمير را به مدت 20 دقيقه روي پاشنه پاها بماليد و پاها را كمي ماساژ دهيد. سركه سيب باعث از بين رفتن پوستهاي مرده ميشود. عسل و روغن زيتون نيز همانند مرطوبكنندهاي طبيعي عمل ميكنند و موجب نرم شدن پاشنه پا ميشوند.
بيشتر كرمهاي مخصوص ترك پا كه در داروخانهها به فروش ميرسند، حاوي مواد شيميايي هستند و ممكن است پوست را تحريك كرده و وضعيت تركها را بدتر كنند. براي اين منظور بهتراست خودتان دست به كار شويد و يك كرم دستساز خانگي با استفاده از روغن زيتون، چند قطره روغن ليمو و يا روغن سنبل تهيه كنيد. اين روغنها را داخل ظرفي با هم تركيب كنيد و كمي آب به آنها بيفزاييد و در مواقع نياز روي تركهاي پاشنه پا بماليد.
رژيم غذايي
تركهاي پا در اثر كمبود ويتامينها، املاح، روي و اسيدهاي چرب امگا ايجاد ميشوند؛ بنابراين داشتن يك برنامه غذايي سرشار از ويتامينها، املاح و روي ضروري است. اسيدهاي چرب امگا 3 به خودي خود در بدن توليد نميشود و بايد از طريق غذاها و مصرف مكملها آنها را تأمين كرد.
ويتامينها: ويتامين E در روغنهاي گياهي، سبزيجات، غلات، حبوبات و آجيل يافت ميشود.
املاح (شامل كلسيم و آهن): 1-كلسيم: در شير، پنير، ماست، شيرسويا، آب معدني، بستني، ماهي كنسروي، آبميوهها، غلات و براكلي يافت ميشود. 2- آهن: در غلات، تخممرغ، سبزيجات و لوبياها، گوشت، مرغ و ماهي وجود دارد. 3- روي: مرغ، خرچنگ، لوبياها، ماست، برنج قهوه اي و اسپاگتي سرشار از روي هستند.
4- اسيدهاي چرب امگا 3: در ماهيهاي آبهاي سرد، بذر كتان و دانهها يافت ميشود.
مراقبت
همواره پاهاي خود را تميز نگاه داريد و آلودگيها را از سطح آنها پاك كنيد.
به طور مرتب پاها را ورزش دهيد. گاهي اوقات پاها را داخل وان آب گرم و سرد قرار دهيد تا نرمتر شوند. در صورت نياز از مرطوبكننده براي پاها استفاده كنيد. تا جايي كه ممكن است پاي برهنه راه نرويد.
در محيطهاي مرطوب بيشتر مراقب پاهايتان باشيد. هفتهاي يكبار پاها را در آب گرم قرار دهيد تا جريان خون در آنها بهبود يابد. بعد از دوش گرفتن و خشك كردن پاها به كف پاها مرطوبكننده بماليد. هر روز صبح پاهايتان را به مدت كوتاهي ماساژ دهيد.
دنیای سلامت