بدن واقعاً در حال ساخت و ساز است و در واقع بسیاری از سلولهای بدن هراز چندگاهی نو میشوند و سلولهای جدید جایگزین سلولهای قدیمی میگردند. كیفیت نوسازی بدن و ترمیم ارگانها و بافتها و DNA است كه سن شما را بر روی سطح سلولی تعیین میكند. زمانی كه بدن برای ترمیم به مواد جدید نیاز دارد. شما هستید كه باید مواد اولیه این تعمیرات را در اختیار آن قرار دهید و این مواد اولیه چیزی جز غذا نیستند و كیفیت غذاها، كیفیت این بازسازی و ترمیم را تعیین میكنند. اگرچه ممكن است كیفیت بد غذایی كه امشب شام میل كردهاید شما را نكشد، ولی سرعت پیری داخلی سلولهای بدن را كاهش و یا افزایش میدهد. غذاهای سالم صدها نوع تركیبات شیمیایی را در اختیار بدن قرار میدهند كه بدن برای بازسازی سلولها به آن نیاز دارد. غذاهای ناسالم و یا كمی سمی روند پیری را تسریع میبخشند. البته هرازگاهی خوردن یك همبرگر به معنای لغزش از عادات خوب زندگی نیست و در صورتی كه این رژیم ناسالم غذایی به یك عادت تبدیل شود، میتواند فرد را از داخل پیر كند و خیلی زود این پیری به بیرون نیز راه مییابد.
جدای از وسواس شما در مصرف كالری، كربوهیدرات و چربیها باید به این موضوع توجه كنید كه تاثیر منفی برخی از غذاها خیلی بیشتر از یك اضافه وزن و خستگی است شما را از درون پیر میكنند. بنابراین تنها نگرانی از مصرف برخی مواد غذایی به دلیل اضافه وزن و چاقی نیست، به نظر میرسد كه برخی از آنها بدترین در زندگی هستند؛ از جمله بسیاری از شیرینكنندهها، چربیها و غذاهای فرآوری شده كه به عقیده كارشناسان در واقع طول عمر را كاهش میدهند. تغذیه، شیمی داخلی بدن را مشخص میكند، نه سن. شیمی داخلی بدن بر كیفیت و حالت ارتجاعی هر عضو، سلول و سیستم تأثیرگذار است. همه چیز بدن، از حالت و رنگ پوست گرفته تا كیفیت استخوانها، مغز و بافت همبند، به آنچه كه میخوریم بستگی دارد. عادات غذاخوردن انسان است كه سن او را مشخص میكند و تعیین كننده چگونگی تأثیر افزایش سن و پیری بر انسان میباشد. خوشبختانه با اصلاح الگوی غذاخوردن میتوان چندین هدف را با یك تیر نشانه گرفت و علاوه بر كنترل، وزن فعلی بدن را حفظ كرد و طول عمر خود را افزایش داد.
ضعف در برابر خوردن فستفودها
علت اصلی ناسالم بودن فستفودها، چربی ترانس است. چربیهای ترانس با ایجاد التهاب موجب پیری میشوند. تلومرها كلاه محافظ انتهای كروموزومها هستند كه التهاب تاثیر منفی روی آنها دارد و در صورت وجود التهاب هر بار كه كروموزوم تقسیم میشود، این تلومرها كوتاهتر میشوند؛ بنابراین طول تلومرها نشان دهنده سن فرد است هنگامی كه این تلومرها از بین بروند، در واقع كروموزوم ناكارآمدتر میشود؛ مثل كفش كه در صورت نداشتن بند قابل پوشیدن نیست هر چقدر طول تلومرها كوتاهتر میشود توانایی آنها برای بازسازی اندامها كاهش مییابد. سلولها برای ارتباط با یكدیگر به دیوارههای قابل انعطاف نیازمندند و دیوارههای سلولی بدن از چربی ساخته میشود. چربیهای خوب، دیوارهای سالم درست میكنند و چربیهای بد، مولكولهایی با شكل غیر طبیعی؛ همچون كوبیدن یك میخ مربع شكل به یك سوراخ گرد و دایرهای شكل. چربیهای بد، با ایجاد دیواره بد راههای ارتباط بین سلولی را از بین میبرند و موجب پیری میشوند. این تغییرات تإثیر عمیقی بر سلامت و پیری سلولها دارد. زمانی كه به رستوران میروید، در مورد مواد تشكیل دهنده غذاها از آنها سؤال كنید. اگرچه بسیاری از تولید كنندهها سعی میكنند چربی ترانس محصولات خود را پایین بیاورند، ولی معمولا وجود 5/0 گرم چربی ترانس را صفر در نظر میگیرند. جهت اطمینان از نوع غذا، به دنبال مواد تشكیل دهنده و روغنهای هیدروژنه و یا نیمه هیدروژنه باشید كه نشانه وجود چربی ترانس در غذاهاست و در صورت مشاهده آنها از سفارش این غذا خودداری كنید. چربیهای ترانس تنها یكی از مشكلات اساسی این نوع غذاها هستند.
مواد غذایی شیرین
در این عادت بد، شكل اصلی ساكاروز و یا همان قندهای تصفیه شده و به شدت پردازش شده و متبلور هستند. توانایی بدن انسان برای تجزیه قند و تبدیل آن به شكلهای دیگر بسیار محدود است. امروزه فشار زیادی به سیستمهای بدن ما وارد میشود، چرا كه مصرف مواد غذایی شیرین بسیار افزایش یافته است. قند اضافی در خون موجب اختلال در مولكولهای پروتئین میشود و روند پیری سلول در شیرهای به نام گلیكوزیلاسیون تسریع مییابد. نخستین مكانیسم ترمیم بدن كند میشود. اگرچه تأثیر گلیكوزیلاسیون عمدتاً داخلی است، ولی اولین نشانه خارجی آن پیری پوست است. هنگامی كه قندخون بدن بیش از حد مجاز شود، گلیكوزیلاسیون ایجاد شده، روند طبیعی ترمیم پوست كاهش مییابد و مولكوهای قند كلاژن پوست و حالت انعطاف پذیری آن را از بین میبرند؛ از این رو چین و چروكها افزایش مییابند و سرعت التیام آنها به نسبت، تخریبشان كمتر میشود. گلیكوزیلاسیون نیز با استرس اكسیداتیو، از درون فرد را پیر میكند. مولكولهای قند، هر چیزی را كه با آن تماس پیدا میكنند؛ جذب كرده و در نهایت عملی به نام اكسیداسیون مواد منفی زیادی را جمع میكند و تجمع سموم روند پیری را افزایش میدهد؛ زیرا سموم در بدن به میتوكندری سلول آسیب میرساند و كاهش تحلیل انرژی را بهبود میبخشد و حتی این كاهش انرژی میتواند به گیجی و كاهش قدرت حافظه، شنوایی، بینایی و استقامت نیز منجر شود. حتی پژوهشهای جدید نشان میدهند كه گلیكوزیلاسیون در بسته شدن عروق خونی و ایجاد پلاكهای شریانی و ابتلا به بیماریهای قلبی و همچنین پاركینسون، آلزایمر و یا آب مروارید چشمی نیز نقش دارد. راهحل آن در كاهش و پرهیز شدید از مصرف شیرینیهای مصنوعی است. به جای آنها از شیرین كنندههای طبیعی همچون عسل، شربتافرا، شربت برنج قهوهای استفاده كنید. هر چند به گفته پژوهشگران در صورت زیادهروی در مصرف شیرینیهای طبیعی، آنها به لحاظ دیگری به سلامتی آسیب میرسانند.
مصرف بیش از حد كربوهیدراتها
در این عادت بد غذایی مصرف كربوهیدراتهای تصفیه شده و نشاسته بیش از حد مجاز است عملكرد كربوهیدراتهای تصفیه شده تقریباً شبیه قند است. هر نوع نشاسته به محض ورود به جریان خون به قند تبدیل میشود. فراتر از گلیكوزیلاسیون، كربوهیدراتهای تصفیه شده موجب مقاومت انسولین میشوند. پس از صرف یك وعده غذایی مملو از كربوهیدراتهای تصفیه شده، سطح قندخون بدن افزایش مییابد و انسولین در جریان خون ترشح میشود تا مواد غذایی به گلوكز و سوخت تبدیل شوند. محاسبات بدن اغلب درست نیست و انسولین بیش از حد ترشح میدهد و در نتیجه قندخون افت میكند و 30 دقیقه بعد فرد مجدداً احساس گرسنگی میكند و گاه با تكرار این چرخه مقاومت به انسولین ایجاد میشود و فرد مستعد ابتلا به دیابت نوع 2 و سندرم متابولیك و بیماریهای قلبی میگردد. سعی كنید رژیم غذایی خود را بر پایه كربوهیدراتهای پیچیده، مانند حبوبات و سبزیجات و غلات قرار دهید؛ چرا كه لایه بیرونی آنها دست نخورده باقی میماند و به مرور در بدن هضم میشوند و قند آنها به تدریج و آهسته پخش میشود. دكتر ونس توصیه میكند از خوردن مواد غذایی كه حاوی بیش از 4 گرم كربوهیدراتهای ساده و یا قند هستند، خودداری كنید. در عوض مصرف كربوهیدراتهای پیچیده را در رأس هرم غذایی خود قرار دهید كه مملو از فیبر و مواد مغذی میباشند.
نخوردن غذا تا زمانی كه احساس گرسنگی كامل نكردهاید
مشكل اصلی این عادت بد غذایی “گرلین” است؛هورمونی كه توسط سیستم گوارشی تولید میشود و به اشتها مربوط است. فاصله بیش از حد طولانی میان وعدههای غذایی مطمئناً یكی از اصلیترین روشهای آسیب و پیری بدن است. گرسنگی منجر به پرخوری و در نهایت چاقی میشود. معده خالی با ترشح هورمون گرلین به مغز سیگنال میفرستد كه گرسنه است و از آنجایی كه بعد از غذا خوردن، 30 دقیقه زمان نیاز است تا هورمون سیری ترشح شود، فرد آگاهانه و به تصور اینكه هنوز سیر نشده است مقادیر زیادی غذا میخورد و افراط میكند. چاره كار در این است كه منتظر نمانید تا كاملا گرسنه شوید و معده شما كاملا خالی شود، بلكه بهطور منظم میان وعدههای كوچك و البته سالم بخورید و در هر وعده از غذای خود مقادیر كافی كربوهیدراتها و چربیهای سالم و پروتئینها را قرار دهید تا علاوه بر حفظ و ثبات قندخون، به دلیل هضم تدریجی، دچار ولع مصرف مواد غذایی نشوید. هیچكس همیشه از رژیم غذایی سالم پیروی نمیكند، همه افراد هرازگاهی انحرافات كوچكی دارند، ولی بهبود الگوهای تغذیه به بهرهوری بیشتر بدن و ذهن كمك میكند. مطمئناً ایجاد این تغییرات در زندگی با كمی چالش و مشكل مواجه است، ولی برای داشتن عمر طولانی و مفید، ارزش كمی تلاش را دارد.
غذاخوردن پشت میز كار یا در ماشین و یا در حال عصبانیت
در این عادت بد هورمون استرس یا كورتیزول (هورمونی كه از غدد فوق كلیوی ترشح میشود و عامل پیری درونی است) به طور خودكار در شرایط استرس ترشح میشود و به دو روش بر هضم مواد غذایی تأثیر میگذارد: اول با ترشح آدرنالین و كورتیزول كه خون را از اندامها دور میكند و مانع جذب مواد غذایی و حتی تجزیه مناسب غذا در معده و روده میشود و در نهایت هضم متوقف شده و مواد غذایی تخمیر میشوند متابولیتهای غیر معمول به درون جریان خون راه مییابند. استرس موجب اسیدیته دستگاه گوارش میشود. و در نتیجه جذب برخی از مواد غذایی همچون مختل میشود. استرس مكانیسم ترمیم و بازسازی سلولهای بدن را متوقف میكند و در نهایت اینكه غذاخوردن در حال استرس و پریشانی، به احتمال زیاد منجر به غذاخوردن ناآگاهانه میشود؛ به این معنی كه فرد یا غذاهای سالمی برای خوردن انتخاب نمیكند و یا زیاد از حد غذا میخورد. سعی كنید هنگام صرف غذا از پشت میز كار بلند شوید و در یك نقطه آرام و با تمركز بر روی مواد غذایی، از خوردن غذای خود لذت ببرید و غذا را به خوبی بجوید. غذاخوردن با دیگران احساس امنیت و شادی ایجاد میكند. از تمام حواس خود برای غذاخوردن استفاده كنید روشن كردن یك شمع نیز میتواند بسیار مفید باشد.
منبع: دنیای سلامت