با وجود این که هم اکنون زندگی ما به صورت ماشینی سپری می شود و دیگر همانند گذشته بسیاری از کارها را با مشقت انجام نمی دهیم اما باز هم خستگی وجودمان را فرا می گیرد.
به خاطر انجام فعالیت و به کارگیری زیاد عضلات خستگی به وجود می آید. در این نوع خستگی دی اکسیدکربن و اسیدلاکتیک خون افزایش می یابد که در نهایت سبب تحلیل نیرو و انرژی می شود. ولی در عوض بی حسی لذت بخشی را به دنبال دارد. معمولا بعد از یک راهپیمایی طولانی دچار این خستگی می شوید. از بین بردن آن به طرز ساده و سریعی صورت می گیرد.
کافی است با استراحتی که به بدنتان می دهید انرژی دوباره را به ماهیچه هایتان برگردانید. امروزه خستگی پیش از آن که نتیجه پرکاری و فعالیت زیاد باشد، به کم کاری بدن مربوط می شود. افزایش فعالیت بدنی کمک می کند تا انرژی راکد به جریان بیفتد و همین امر به مقدار زیادی از بروز خستگی جلوگیری می کند.
خستگی ناشی از بیماری نتیجه اختلال بدنی ماست که این اختلال می تواند به علت یک بیماری ساده، نظیر سرماخوردگی و یا ناراحتی جدی تری باشد. البته نشانه های دیگری هم وجود دارند که نشانگر علل واقعی خستگی اند ولی شخصی که مدتی مدید و طولانی احساس ضعف و خستگی کند، حتماً بایستی معاینه دقیق و کامل بدنی شود.
مشکلات ما در زندگی و اختلالات عاطفی، مخصوصاً اضطراب و افسردگی در اکثر موارد، ساده ترین علل خستگی مداومند. این نوع خستگی می تواند یک عامل دفاعی برای روبه رو نشدن و مقابله نکردن با یکی از موارد افسردگی، و یا سرپوشی بر تضادهای عاطفی باشد. به طور مثال اگر شما به شغلتان علاقه ای نداشته باشید و یا از ازدواجی که کرده اید راضی نباشید، معمولا احساس خستگی می کنید. به عبارت دیگر چنانچه احساسات ناخوشایند به طرز روشن و بارزی بیان نشوند، اغلب به صورت نشانه های بدنی که خستگی یکی از عادی ترین آنهاست، بروز می کند.
▪ افسردگی در کمین است
تحقیقات جدید نشان می دهد بسیاری از افرادی که دچار خستگی مفرطند به هیچ عنوان از افسردگی شان مطلع نیستند آنها قبل از آن که در پی یافتن عامل افسردگی شان باشند بیشتر به خستگی و مسائل جسمی شان فکر می کنند در حالی که نمی دانند این افسردگی است که خستگی را ایجاد می کند.
یکی از نمونه هایی که در این باره وجود دارد بی حوصلگی مادران است. بسیاری از گرفتاران این عارضه، مادران جوانی اند که به سبب نگهداری از کودکانشان، یا گذراندن امور منزل و آشپزی و این که هم صحبت و سرگرمی مناسبی ندارند، دائماً از یکنواختی امور احساس کسالت و خستگی می کنند.
چنین فردی ممکن است در باطن ناراحت باشد و به شاغل بودن همسرش حسادت کند و البته برای داشتن چنین احساساتی خود را سرزنش کند اما از آنجایی که سعی نمی کند مسائلش را حل و فصل کند، دچار خستگی مفرط می شود.
به علاوه امروزه به علت آن که تعداد زیادی از مادران هم شاغلند، این مشکل ممکن است به خاطر نقش ها و مسئولیت های متفاوتی که به عهده شان است بروز کند و اغلب احساس گناه ناشی از عدم مراقبت و توجه کافی به فرزندانشان با خستگی بدنی شان توام می شود.
▪ مشکل جای دیگری است
از سوی دیگر خستگی عاطفی ایجاد شده ممکن است با ناراحتی های مربوط به خواب، که از تضادهای روانی ریشه گرفته اند همراه شود. به طور مثال فردی ممکن است دچار بیخوابی شود دیگری شاید به اندازه کافی هم بخوابد ولی شب هنگام آن قدر در رختخواب غلت بزند و کابوس ببیند که در نتیجه صبح با کوفتگی و خستگی از رختخواب برخیزد.
پیدا کردن ریشه مشکل عاطفی، نخستین گام اساسی در درمان خستگی روانی است و همین به تنهایی در کاهش آن می تواند نقش مثبتی ایفا کند در غیر این صورت در بعضی موارد روان درمانی لازم می شود. ولی راهی هم وجود دارد که می توانید شخصاً علیه خستگی مداوم و متناوب تان انجام دهید. ویتامین ها و آرام بخش ها اغلب راه حل مساله نیستند. قرص های خواب آور نیز فایده ای ندارند و البته مقدار زیاد کافئین می تواند سهم مهمی در ایجاد و تشدید اضطراب داشته باشد.
▪ بنابراین می توانید طریق زیر را به عنوان درمان اساسی به کار برید:
در صورتی که صبحانه اندکی می خورید و یا عادت به خوردن غذا در روز ندارید، پس انتظار این را هم داشته باشید که چند ساعت از روز گذشته، خستگی به سراغ تان بیاید و این به علت آن است که مقدار قند خون تان که انرژی مغز و بدن تان وابسته به آن است کاهش می یابد و اگر صبحانه ای با مقدار قند کم ولی پروتئین زیاد مصرف کنید یقیناً در طول ساعات اولیه روز، خون تان ذخیره ای ثابت و مفید از قند خواهد داشت که این شیرینی بتدریج در طی روز مصرف می شود. اضافه وزن نیز عامل دیگری است که موجب خستگی جسم و روان می شود، داشتن وزن نرمال کمک زیادی می کند تا کمتر دچار خستگی شوید.
ورزش کردن حتی به میزان کم به مراتب بیش از قند و شیرینی تولید انرژی می کند. ورزش هایی که روی اصول و قاعده اند، نظیر دویدن، شنا کردن، قدم زدن و دوچرخه سواری به شما کمک می کند تا از عهده کارهای مشکل تر برآیید. به علاوه ورزش احساس آرامشی به انسان می دهد که به یاری آن می توان در برابر هیجانات زندگی، خونسردی و انعطاف بیشتری از خود نشان داد. ورزشی که قبل از خواب انجام شود یقیناً در داشتن خواب راحت موثر است.
در صورتی که خستگی شما به علت کم خوابی است، راه حل بسیار ساده ای وجود دارد: سعی کنید زودتر به رختخواب بروید. برای از بین بردن بی خوابی و دیگر اختلالات خواب به هیچ وجه از قرص های خواب آور و یا دیگر مسکن ها استفاده نکنید، زیرا اینها باعث تشدید ناراحتی می شوند.
اگر برای کارهایی که در آینده قرار است انجام دهید برنامه ریزی می کنید، سعی کنید انجام امور دشوارتر را به زمانی اختصاص دهید که سرحالید. عده زیادی از افراد سحرخیز، هنگام ظهر دیگر تاب و توان چندانی ندارند و خسته اند و بسیاری دیگر عصرها، بیشترین و مفیدترین بازده کاری را دارند. بنابراین خودتان را خسته نکنید بکوشید تا نردبان ترقی و موفقیت را با گام های مثبت و آهسته ای طی کنید. اوقاتی را که انرژی بیشتری برای کار کردن دارید، شناسایی کرده و براساس آن برنامه ریزی کنید. شغل تان هر اندازه هم که جالب و دوست داشتنی است، چنانچه تمدد اعصاب کنید هر چند وقت یک بار به خود استراحتی بدهید، می توانید کارتان را با بازدهی هرچه تمام تر انجام دهید.
ضمن استراحتی که در حین کار به خود می دهید به جای خوردن چای و بیسکویت، به ورزش و قدم زدن و تمرکز نکردن بپردازید و سعی کنید افکار دلنشین را جانشین ناراحتی های زندگی کنید. باشد که با به کار بستن تدابیر ذکر شده روح تازه ای در کالبدتان دمیده شود.
همواره سعی کنید از افرادی که افکار منفی دارند، دوری کنید، چرا که روحیه تان را ضعیف می کنند. روحیه ضعیف به مرور شما را افسرده می کند.
