جذابیت دستیابی به روش‌های سریع بسیار زیاد است و بازار عوامل كاهش وزن طبیعی نیز بسیار گرم. ادعاها چیستند و واقعیت‌ها كدامند؟
1 ـ كرومیوم :
بر طبق ادعاها ، كرومیوم می‌تواند كاهش چربی را بهبود بخشیده و مقدار توده خالص بدن را افزایش دهد. این عامل بر عملكرد انسولین در مورد كربوهیدرات‌ها تأثیر گذاشته و نیز بر لیپیدها و سوخت‌وساز پروتئین تأثیر می‌گذارد ، با آن كه مكانیزم آن به درستی شناخته نشده است. بررسی‌های رژیمی نشان می‌دهد كه اغلب افراد ، كمتر از میزان مورد نیاز كرومیوم مصرف می‌كنند. به علاوه ، انجام فعالیت‌های فیزیكی در بزرگسالان ، روند كاهش كرومیوم را سرعت می‌بخشد.
یافته‌ها حاكی از آن‌اند كه استفاده بی‌دلیل از كرومیوم و مكمل‌های آن بر تركیب بدن هیچ تأثیری نخواهند داشت. زمانی كه مطالعات ” تركیب بدن” انجام می‌شوند ، داده‌ها نشان می‌دهند كه مكمل كرومیوم باعث افزایش ابعاد عضلات نشده و بر روند كاهش چربی نیز تأثیر ندارد.
كرومیوم با آهن برای باند شدن با ترانسفرین رقابت می‌كند. پژوهش‌ها این فرضیه را نشان می‌دهند كه افزایش كرومیوم در نتیجه مكمل آن در بدن ، ممكن است تأثیر سوئی بر انتقال آهن داشته باشد. در یك مطالعه اخیر تأثیر كرومیوم بر روی آهن در مردان مسن مورد بررسی قرار گرفت؛ كرومیوم در این حال بر تغییر میزان آهن و انتقال آن تأثیر نداشت.
2 ـ دهیدرو اپی اندروسترون :
در میان سایر ادعاها ، DHEA از مواردی است كه فرض می‌شود باعث كاهش وزن می‌گردد. متأسفانه ، تنها در حیوانات مطالعاتی در این باره صورت گرفته است. عوارض مربوط به این عامل شامل سرطان كبد می‌شود كه در موشها پدید آمد. به علاوه مكمل این ماده می‌تواند باعث افزایش مقاومت انسولین ، رشد موهای زائد و كاهش كلسترول HDL ، و افزایش خطر بیماری قلبی شود.
3 ـ ا فدرا :
پدید آورندگان افدرا (ماهانگ) بر این ادعا هستند كه این عامل مزایایی چون كاهش وزن ، افزایش انرژی ، بهبود عملكرد و افزایش توده بدون چربی دارد. مطالعات نشان می‌دهند كه این عامل به تنهایی نمی‌تواند به كاهش وزن بیانجامد؛ با این حال ، در تركیب با كافئین و رژیم با كالری محدود كاهش وزن بیشتر می‌شود. ماهانگ یك محرك سیستم عصبی مركزی است و باعث افزایش فشار خون و تپش قلب می‌شود.
این عامل می‌تواند دربیماری‌های قلبی ، دیابت ، فشار خون و بیماری تیروئید خطرناك باشد. FDA تاكنون بیش از 100گزارش درباره واكنش‌های مخاطره‌آمیز این عامل دریافت داشته است. از آثار جانبی این عامل در كنار كافئین ـ كه كم خطرتر است ـ می‌توان به كم خوابی ، گیجی ، و لرزش اشاره کرد. وقتی افراد استفاده از آن را متوقف می‌سازند ، ممكن است دچار درد و سردرد شوند.
دکتر منصور ریسمانچیان
