موها در زيبايي افراد نقش بسزايي دارد و كسي نيست كه از ريزش، سفيد شدن يا نازك شدن تارهاي مويش نگران نباشد. اكثر افراد وقتي مي بينند موهاي شان مي ريزد به سراغ متخصص پوست و مو مي روند تا از پيشرفت آن جلوگيري كنند يا اگر بشود موهاي از دست رفته را بازيابند. ريزش مو بين 50 تا 100 تار در روز طبيعي است، ولي بيش از اين مقدار نياز به بررسي دارد. علل فراواني براي ريزش مو وجود دارد كه استرس، اضطراب، برخي داروها مانند رقيق كننده هاي خون، مصرف بيش از حد ويتامين A، قرص هاي ضدبارداري و ضدافسردگي ها، برخي عفونت ها، مشكلات هورموني، فقر ويتامين ها و مواد معدني از آن جمله هستند.
نازك شدن تارهاي مو هم در كنار ريزش، يكي از مشكلات شايع مو است. ولي علت اين پديده چيست؟ پزشكان علت هاي گوناگوني براي آن ذكر كرده اند كه يكي از قابل قبول ترين آن ها به رژيم غذايي و كمبود ويتامين ها و مواد معدني مربوط مي شود. در بسياري از اوقات اين پديده به خاطر نبود مواد غذايي مناسب در رژيم غذايي است و گاهي اوقات هم بدن فرد نمي تواند مواد مغذي لازم را جذب كند. به هر حال اين پزشك متخصص است كه مي تواند علت را به درستي شناسايي و براي رفع آن اقدام كند. اگر با چنين مشكلي رو به رو هستيد از خود درماني پرهيز كنيد و حتما با پزشك متخصص مشورت كنيد. در اين جا به پاره اي از مشكلات مربوط به تغذيه اشاره مي شود:
فقر آهن
يكي از شايع ترين علل ريزش و نازك شدن موها در زناني كه پيش از سن يائسگي هستند، فقر آهن است كه ناشي از ناكافي بودن ذخاير آهن در بدن مي باشد. اين مشكل در زناني كه در سن يائسگي قرار دارند، كمتر از زنان در سن باروري ديده مي شود. پژوهشي كه توسط دانشمندان فرانسوي به مدت هشت سال روي 13 هزار فرد سالم و 7 هزار و 886 زن انجام شد، اثرات دوز مشخصي از آنتي اكسيدان به صورت روزانه را بررسي كرد و نشان داد كه فقر آهن يكي از دلايل اصلي ريزش مو در افراد است. داده هاي مربوط به 3 هزار و 759 زن نشان داد كه 48 درصد آن ها مبتلا به فقر آهن هستند. اين رقم در بين زنان يائسه برابر 23 درصد بود؛ چرا كه از دست دادن آهن عمدتاً به خاطر خون ريزي هاي ماهانه است. در واقع، زناني كه مبتلا به ريزش موي شديد بودند، ميزان ذخاير آهن بدن شان از ذخاير آهن بدن زناني كه فقر آهن نداشتند كمتر بود. براي رفع اين مشكل استفاده از غذاهايي كه حاوي آهن هستند، بسيار مفيد است. اين مواد عبارت هستند از: جگر، گوشت قرمز، عدس، لوبيا، اسفناج، كشمش و آلو. به خاطر داشته باشيد كه بدون تجويز پزشك و اندازه گيري سطح آهن خون تان نبايد از مكمل هاي آهن استفاده كنيد. وجود مقادير زياد آهن در بدن مي تواند به تعدادي از اعضا مانند قلب، كبد و پانكراس (لوزالمعده) آسيب بزند و حتي باعث ريزش مو شود.
پروتئين ناكافي
برخي از گياه خواران كه مواد غذايي حاوي پروتئين را از رژيم غذايي خود حذف مي كنند يا كساني كه عادات غذايي نادرست و غير طبيعي دارند، در معرض ابتلا به سوء تغذيه ي ناشي از دريافت ناكافي پروتئين هستند. در اين حالت رشد موها متوقف و سپس ريزش موي شديد شروع مي شود. براي پيشگيري از بروز اين حالت بايد به ميزان كافي غذاهاي حاوي پروتئين مصرف كرد. محققان اروپايي ثابت كرده اند كه پروتئين موجود در سويا باعث تقويت موها مي شود و رشد آن را تحريك مي كند. در يك مطالعه ثابت شد كه مصرف كافي سويا رشد موها را به اندازه 15 درصد افزايش مي دهد پنير سويا (توفو) و شير سويا منابع غني پروتئين هستند. از ديگر منابع حاوي پروتئين مي توان به پنير كم چرب، تخم مرغ، ماهي، لوبيا و ماست اشاره كرد.
كمبود سيليس
بدن ما سيليس را به كلاژن تبديل مي كند كه در موها، عضلات و ناخن ها يافت مي شود. مهم ترين علامت كمبود سيليس حساسيت به سرما است. چنين فردي هميشه، حتي در فصول گرم سال هم احساس سرما مي كند. ديگر نشانه ها عبارت هستند از: چين و چروك، نازك شدن و ريزش مو، رشد كم استخوان ها و شكنندگي ناخن ها. سيليس در مواد غذايي چون پوست سيب زميني، فلفل سبز و قرمز، خيار و لوبيا وجود دارد. سيب، پرتقال، گوجه فرنگي، گيلاس، كشمش، بادام، بادام زميني، كلم خام، پياز، هويج، كدو تنبل، ماهي، عسل، جوي دو سر، غلات با فيبر بالا، مغزها و دانه ها نيزمنابع خوب سيليس هستند، تحقيقات نشان داده كه جبران كمبود سيليس در اين بيماران از شدت ريزش موي آن ها مي كاهد. ثابت شده كه افزودن سيليس ارگانيگ به شامپو در پيشگيري از طاسي موثر است و موجب رشد موهاي سالم تر و قوي تر مي شود.
فقر روي
كمبود روي در بدن يكي از علل عمده ي ريزش مو و نازك شدن موها است و بدون وجود روي و ديگر مواد معدني مشابه، ريشه ي مو تضعيف شده، موها مي شكنند و رشد آن ها كند مي شود. روي باعث مي شود كه بافت جديد رشد كند، سرعت رشد بافت هاي جديد افزايش يابد و بافت هاي آسيب ديده بهتر ترميم شوند. همان طور كه كمبود روي باعث ريزش مو و نازك شدن تارهاي مو مي شود، افزايش بيش از حد اين ماده معدني نيز موجب ريزش مو مي گردد؛ به همين دليل است كه بايد پيش از مصرف هر گونه مكمل ويتامين يا مواد معدني با پزشك مشورت كنيد. در ضمن، مصرف مكمل روي بيش از مدت لازم همچنين عوارضي دارد؛ چرا كه بالا بودن بيش از حد روي در بدن، از جذب ديگر مواد معدني كه در سلامت موها دخالت دارند، جلوگيري مي كند.
كمبود ويتامين هاي گروه B
يكي ديگر از موادي كه كمبود آن در بدن به ريزش مو منجر مي شود، ويتامين هاي گروه B هستند و در اين بين ويتامين B6 ، بيوتين، اينوزيتول و فوليك اسيد مهم تر از بقيه است.
بيوتين نوعي از ويتامين B است كه در غذاهايي چون جگر و تخم مرغ وجود دارد. اين ماده نه تنها در رشد موهاي جديد موثر است، بلكه در حفظ سلامت پوست و ناخن ها هم نقش قابل توجهي دارد. اما براي دريافت 5 ميلي گرم بيوتين كه براي سلامت موها و ناخن ها لازم است، بايد حجم زيادي جگر و تخم مرغ بخوريد. خوردن يك مكمل بيوتين مي تواند بدون دريافت كالري اضافي، نياز بدن شما به اين ماده را تامين كند.
رژيم هاي نادرست
ميزان كالري دريافتي زير 1800 در روز به سلامت موها آسيب مي رساند. يك رژيم افراطي كه در آن، فرد از بسياري از غذاها محروم مي شود و كالري دريافتي به صورت غير علمي كاهش مي يابد، باعث سوزاندن چربي ها نمي شود، بلكه عضلات را تحليل برده و سلامت پوست، ناخن و موها را به خطر مي اندازد. زماني كه بدن مي خواهد مواد غذايي و ويتامين ها را بين ارگان هاي مختلف بدن تقسيم كند، به موها و ناخن ها كمترين اهميت را مي دهد؛ چرا كه اين اعضا براي ادامه ي حيات ضروري نيستند. به همين دليل حتي پس از رها كردن چنين رژيم هايي، تا ماه ها و حتي سال ها موها آسيب ديده باقي خواهند ماند.ديگر ارگان ها مانند كبد و كليه ها نيز در رژيم هاي نادرست و غير علمي بيش از بقيه ي اعضا تحت تاثير قرار مي گيرند.
