آقای 25سالهای هستم که از حدود دو هفته پیش دچار ضایعات پوستی و لکههای قرمز رنگ به همراه خارش شدید در ناحیه ی تنه، رانها و صورت به ویژه در اطراف چشمها شدهام. البته در مدت این دو هفته چندین بار این علایم فروکش کرده و دوباره در نواحی جدید ظاهر شدهاند. لازم به ذکر است تورم اطراف چشمهایم در حدود چند سال قبل هم اتفاق افتاده بود. با مراجعه به پزشک برایم تشخیص کهیر را دادند و مداوا را ادامه میدهم. ولی این موضوع باعث نگرانی من شده است. لطفاً مرا راهنمایی کنید.
پاسخگوی سئوالات زیر آقای دکتر رضا محمود رباطی، متخصص بیماریهای پوست و مو می باشد.
1- کهیر چیست؟
کهیر یک بیماری پوستی است که با خارش شدید همراه می باشد. در بیماری کهیر لکه ها و نقطههای قرمز رنگ و برجسته در قسمتهای مختلف بدن ظاهر می شود. معمولاً ضایعات فوق در عرض کم تر از 24 ساعت فروکش می کنند، ولی ممکن است در سایر قسمتها دوباره بروز نمایند.
2- عوامل زمینه ساز کهیر کدام است؟ آیا در این بیماری وراثت هم نقش دارد؟
مهم ترین علت زمینهای بیماری کهیر، آزاد شدن مادهای میانجی به نام هیستامین از سلولهای خونی و بافت همبند می باشد که سبب بروز خارش و ایجاد ضایعات پوستی در این بیماری می گردد و عوامل محیطی مختلف و حتی برخی عوامل وراثتی و عملکرد سیستمهای داخلی ممکن است در تسهیل و آزاد سازی این ماده (هیستامین) و بروز ضایعات تأثیر داشته باشند.
3- بیماری کهیر به چند نوع خود را نشان می دهد؟
هر یک از ضایعات کهیری معمولاً در مدت کم تر از 24 ساعت فروکش می کنند، ولی بر اساس مدت زمان بروز، بیماری کهیر را می توان به انواع حاد و مزمن تقسیم نمود. در مواردی که بیماری کم تر از شش هفته تداوم داشته باشد کهیر حاد و چنان که بیش تر از مدت شش ماه طول بکشد کهیر مزمن اطلاق می شود. برخی از انواع کهیرهای مزمن در اثر عوامل فیزیکی و تماسهای بدنی و تعریق و سرما ایجاد می شوند.
مهم ترین علت زمینهای بیماری کهیر، آزاد شدن مادهای میانجی به نام هیستامین از سلولهای خونی و بافت همبند می باشد که سبب بروز خارش و ایجاد ضایعات پوستی در این بیماری می گردد.
4- علل ایجاد کننده ی بیماری کهیر کدام است؟
به طور معمول در اکثر موارد علت زمینهای خاصی وجود ندارد، ولی برخی عوامل، ارتباط قابل ملاحظهای با بروز کهیر دارند که از جمله می توان عوامل زیر را نام برد:
الف- غذا و نوع تغذیه : مواد غذایی مانند گوجه فرنگی ، موز ، توت فرنگی ، کیوی ، بادمجان، تخممرغ و هم چنین برخی از تنقلات به ویژه آجیل (مانند بادامزمینی ) و شکلات و در برخی افراد لبنیات مانند شیر و افزودنیهای صنعتی به غذاها، غذاهای دارای مواد نگه دارنده (مانند کنسروها، سوسیسها، کالباس، مایونز و…)، غذاهای با رنگ های افزودنی، نوشابهها ، بستنی، آدامس و هم چنین بعضی از غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو ، از جمله موادی هستند که می توانند زمینه ساز بروز کهیر باشند.
ولی لازم به توضیح است که به طور قطع در همه ی بیماران این مواد غذایی زمینه ساز بروز کهیر نمی باشد.
ب: داروها: برخی داروها مثل آنتیبیوتیک ها (مانند پنیسیلین)، برخی از داروهای مسکن، داروهای ضدالتهاب مانند آسپرین، برخی از داروهای آرام بخش و خوابآور می توانند زمینه ساز بروز کهیر باشند. لازم به ذکر است به طور قطع در همه ی افراد این داروها باعث بروز کهیر نمی شوند.
ج: عوامل عفونی: برخی عفونتهای تنفسی به ویژه در کودکان، برخی از عفونتهای باکتریایی و میکروبی و قارچی با بروز حملات کهیر همراه هستند.
د: عوامل دیگر: از عوامل دیگر می توان به نیش حشرات، برخی محرک های فیزیکی مانند فشار و گرما و نور خورشید اشاره کرد.
5-علایم بیماری کهیر کدام است؟
مهم ترین علامت بیماری که به طور عمده باعث توجه بیماران و ناراحتی آنها می شود، خارش شدید می باشد که با نشانه های دیگری نیز همراه است.
این نشانه های همراه شامل لکه ها و دانه های برجسته ی پوستی به صورت پررنگ، صورتی یا قرمز با اندازه و اشکال متفاوت هستند که در نقاط مختلف بدن مشاهده می شوند.
هر یک از این ضایعات به طور معمول در عرض کم تر از 24 ساعت فروکش می کنند، ولی ممکن است ضایعات جدید در سایر نقاط بدن ایجاد شوند.
البته نکته ی قابل توجه این است که بهبودی ضایعات کهیری هیچ گونه جوشگاه یا تغییر رنگ پوستی را همراه ندارد.
اندازه ی کهیر گاهی در حد بسیار کوچک و چند میلی متری و در مواردی به صورت ضایعات بزرگ در حد سانتی متر مشاهده می شود. به طور معمول ضایعات کهیری همراه ترشح، دلمه و پوسته ریزی نمی باشد و در موارد اندکی ممکن است نمای ضایعه به صورت تاول دیده شود.