رژیم گرفتن را فراموش کنید. کاهش چند کیلوگرم ناقابل از وزن بدن نیاز به این همه دردسر ندارد. شما می توانید با خوابیدن، خاموش کردن چراغ ها و واکسن زدن هم وزن خود را کم کنید.
تعطیلات زمان زیاده روی است. خوردن، نوشیدن و تفریح کردن؛ رژیم غذایی هم می تواند بعد از تعطیلات برگردد. شاید هم نه! بدبختانه، ما آنقدر که لازم است اراده و انگیزه برای نخوردن کیک و کلوچه و ورزش کردن نداریم. اما خیلی هم لازم نیست خودتان را ناراحت کنید. شاید راه های دیگری هم برای آب کردن چربی ها و داشتن اندام متناسب وجود داشته باشند.
بیایید با هم روراست باشیم، اگر هر کدام از ما زیاد غذا بخوریم و از جایمان هم تکان نخوریم، دچار اضافه وزن می شویم. ولی شواهد حاکی از این است که عوامل دیگری هم در چاقی بیش از حد دخیل هستند.
دیوید آلیسون از دانشگاه آلاباما در بیرمنگهام هنگامی که دریافت که انسان ها تنها موجوداتی نیستند که چاق می شوند، این مسئله را نیز مورد توجه قرار داد. او جانوران وحشی، حیوانات آزمایشگاهی و حتی حیواناتی را که به مدت چندین دهه تحت یک رژیم غذایی به شدت کنترل شده قرار داشتند، بررسی کرد، و دریافت که همه آنها در حال افزایش وزن هستند. آلیسون چنین نتیجه گرفت که همان عاملی که سبب چاق شدن جانوران اطراف ما شده، هرچیزی که هست، می تواند دلیلی برای همه گیر شدن چاقی در بین انسان ها نیز باشد.
به گزارش نیوساینتیست، با در نظر گرفتن این موضوع، تعیین این عوامل می تواند راه های جدیدی برای مقابله با افزایش دور شکم در اختیار ما قرار دهد. خبر خوب این است که پژوهشگران سراسر جهان هم کم کم به همین سو می روند. هنوز معلوم نیست که هر عامل تا چه حد بر چاقی تاثیر دارد، ولی به هر حال ما می توانیم راه هایی برای اجتناب از آنها ارائه کنیم؛ ضمن اینکه بعضی از این راه ها خیلی ساده تر و بی دردسرتر از رژیم گرفتن و پیاده روی طولانی هستند.
● واکسن بزنید
اگر در تعطیلات سال نو سرما بخورید، آنگاه هم مجبور می شوید دستمال تازه بردارید و لباس تازه ای هم بخرید. دلیل این امر این است که یکی از ویروس های معمول سرماخوردگی با چاقی ارتباط دارد. دکتر نیخیل دوراندار از مرکز پژوهش های درمانی پنینگتون در لوئیزیانا کشف کرده که آدنوویروس ۳۶ (Ad ۳۶) هم تعداد سلول های چربی بدن و هم مقدار چربی درون سلولی را افزایش می دهد.
وی همچنین دریافت که افراد چاق معمولا ۳ برابر بیشتر از مردم با وزن متوسط، حاوی پادتن Ad ۳۶ هستند که ناشی از ابتلای فعلی یا پیشین به این ویروس است. یک پژوهش دیگر گزارش داد که وزن کودکان دارای پادتن Ad ۳۶ به طور متوسط ۲۳ کیلوگرم بیش از کودکان بدون این پادتن است.
با وجود این که کسی دلیل آن را نمی داند، اثر چاق کنندگی پادتن Ad ۳۶ برای چندین سال در بدن انسان باقی می ماند. در عین حال، ۱۰ میکروب دیگر هم هستند که حیوانات را چاق تر می کنند. این خبر با این که به نظر نگران کننده می رسد، اما می تواند خبر خوبی برای دانشمندانی باشد که با چاقی مبارزه می کنند. دکتر دوراندار می گوید: «اگر یک عفونت در چاقی افراد دخیل باشد، ما می توانیم راه حلی بالقوه ساده و موثر در برابر آن داشته باشیم: واکسیناسیون».
● خونسرد شوید!
به رغم اینکه فشار عصبی شدید معمولا منجر به کاهش وزن می شود، اما فشار روزمره می تواند نتیجه عکس داشته باشد. پس، برای خاطر کمربند خود هم که شده، یک نفس عمیق بکشید و اجازه ندهید که جار و جنجال مهمانی های خانوادگی اعصاب شما را به هم بریزد.
اگر نمی توانید اعصاب خود را کنترل کنید، پس سعی کنید که زیر بار رژیم غذایی هم نروید. تحقیق جدیدی نشان داده که کمی محدودیت در کالری، موجب می شود که موش های آزمایشگاهی به فشار عصبی حساس تر شوند، و این حساسیت بعد از پایان محدودیت غذایی نیز باقی می ماند. موش های تحت آزمایش به نسبت موش هایی که هرگز دچار محدودیت غذایی نشده بودند، غذاهای چرب تری را انتخاب می کردند.
تحقیقات عکس برداری مغزی توسط راجیتا سینها، رئیس مرکز استرس ییل در دانشگاه ییل، نشان داد که فشار عصبی موجب افزایش فعالیت بخش پیشین مغز می شود، منطقه ای از مغز که با علایق و پاداش ها در ارتباط است. او می گوید: «این موضوع، اشتیاق برای غذاهای پرکالری تر را در کسانی که تمایل به مصرف آنها دارند، افزایش می دهد».
به جای شمردن کالری ها، او شیوه های خودآگاهی، کاهش فشار و مراقبه را توصیه می کند تا به این آگاهی برسید که چگونه افکار و رفتارهای شما می توانند بر سلامتی شما تاثیر بگذارند: « آنها می توانند با تحت کنترل در آوردن خوردن غذاهای پرکالری در اثر میل یا فشار عصبی، به شما کمک کنند».
● خنک تر شوید
در سه دهه گذشته، خانه ها در انگلیس و ایالات متحده گرم تر شده اند. فیونا جانسون از کالج دانشگاهی لندن و همکارانش فکر می کنند که احتمالا این امر در چاق تر شدن ما تاثیر داشته است. سیمونا بو از دانشگاه تورین ایتالیا، با این فکر موافق است. در یک تحقیق از ۱۵۰۰ فرد میان سال، اعضای گروه او دریافتند که در بازده زمانی ۶ ساله تحقیق، احتمال چاق شدن کسانی که متوسط درجه حرارت خانه های آنها در یک سوم بالایی فهرست قرار داشت، دو برابر بیشتر از بقیه بود.
قطعا لرزیدن سبب از دست رفتن انرژی می شود، ولی برای این که بدن شما چند کالری اضافی را از دست بدهد لازم نیست که از فرط سرما منجمد شوید. بیشتر چربی ذخیره شده در بدن ما، چربی سفید نام دارد. ولی هنگامی که دمای محیط به کمتر از ۱۸ درجه سانتی گراد برسد، چربی قهوه ای (که در نوزادان ناچیز است و در بزرگسالان بیشتر در حوالی گردن ذخیره می شود) شروع به سوزاندن انرژی می کند تا بدن را گرم نگاه دارد.
بدبختانه، اگر عادت به قرار گرفتن در معرض سرما نداشته باشید، ذخایر چربی قهوه ای بدن شما کم می شوند و به زودی ظرفیت شما برای سوزاندن خوراکی های تعطیلات هم تمام می شود. ولی به گفته جانسون، هر تغییری مفید خواهد بود: «اگر دمای محیط از ۱۵ به ۲۸ درجه سانتی گراد افزایش یابد، انرژی یکنواخت کمتری را می سوزانید. در نتیجه کم کردن دمای خانه می تواند اندکی هم از وزن شما کم کند». بروید و این کار را در خانه خود آزمایش کنید.
● پروتئین بخورید
شاید رژیم غذایی غنی از پروتئین برای برخی از مردم یک هوس زودگذر باشد. اول اتکینز بود و اکنون رژیم دوکان. اما این نوع از رژیم غذایی به لطف چهره های مشهوری مانند دوشس کمبریج برای خود اعتباری نیز کسب کرده است. آلیسون گوسبی از دانشگاه سیدنی استرالیا می گوید: «تا کنون هیچ کار علمی، موفقیت بلندمدت آن را نشان نداده است، اما بر مبنای ترکیبات آن، پیش بینی می کنیم که موثر باشد».
در ماه اکتبر / مهر، گروه او گزارش داد که در یک رژیم غذایی ۴ روزه، افرادی که رژیم غذایی ۱۰ درصد پروتئین داشتند، ۱۲ درصد بیشتر از افرادی که رژیم غذایی ۱۵ درصد پروتئین داشتند، کالری مصرف کردند. گوسبی فکر می کند که دلیل این امر این است که ما اشتهای زیادی برای پروتئین داریم و به طور ناخودآگاه تلاش می کنیم تا به این هدف برسیم، در نتیجه هنگامی که بی پروتئین می مانیم، کالری بیشتری مصرف می کنیم.
دیگر پژوهش ها نشان دادند که با خوردن پروتئین برای مدت طولانی تری احساس سیری می کنید. بهتر از آن، این که پژوهش گران دانشگاه کپنهاگ در دانمارک نشان دادند که یک رژیم سرشار از پروتئین و با سطح قند پایین (glycaemic index کمیتی است که تاثیر یک ماده خوراکی را بر سطح گلوکوز خون نشان می دهد) به افراد این امکان را می دهد که هر چقدر می خواهند غذا بخورند بدون اینکه چاق شوند.
● باز هم بوقلمون می خواهید؟
به بسته بندی نگاه کنید
همانند خواندن جدول ارزش غذایی ماده ای خوراکی، شاید بخواهید به خود ماده ای که خوراکی شما در آن پیچیده شده هم نگاهی بیندازید. برخی از بسته بندی های پلاستیکی و قوطی ها حاوی مواد شیمیایی ترشح کننده غدد هستند که می توانند به داخل خوردنی ها و نوشیدنی ها نشت کنند، و به تدریج شواهدی به دست می آید که نشان از ارتباط این مواد با دور کمر دارد.
ترشح کننده های غدد عملکرد عادی هورمون ها را تغییر می دهند. خیلی از آنها با عملکرد تیروئید تداخل دارند، غده ای که هورمون های تنظیم کننده آهنگ متابولیسم بدن را تولید می کند. علاوه بر این به نظر می رسد که گروهی به نام فتالات ها، گیرنده های هسته سلولی موسوم به PPAR gamma را تحریک کنند که در ذخیره چربی و سوخت و ساز گلوکوز دخالت دارد. در سال ۲۰۱۰ / ۱۳۸۹گروهی از دانشمندان به رهبری الیزابت هچ در دانشگاه بوستون گزارش داد که مردان با ضریب وزنی (وزن تقسیم بر مجذور قد) و دور کمر بیشتر، غلظت بیشتری از متابولیت های فتالات را در خون خود داشتند. یک تحقیق دیگر به ارتباط چاقی با قرار گرفتن در معرض بیسفونل A پرداخته که یک ترشح کننده دیگر غدد است.
● چراغ ها را خاموش کنید
اگر برنامه شما برای بدنسازی در دوران تعطیلات، منحصر به خوردن و نوشیدن آن هم در ساعات پایانی شب است، احتمالا باید نگران چیزهایی مهم تر از چند کالری اضافه باشید. رندی نلسون و گروهش در دانشگاه ایالتی اوهایو در کولومبوس با انجام آزمایشی ۸ هفته ای دریافتند موش هایی که شبانگاه در معرض نور قرار می گیرند، وزنی ۱۰ درصد بیشتر از موش هایی دارند که یک چرخه استاندارد روشنایی/ تاریکی را تجربه می کنند و این درحالی است که موش های هر دو گروه در هر روز کالری های برابری از مواد غذایی را می خوردند و به اندازه همدیگر ورزش می کردند. خیلی از پژوهش های دیگر هم دریافته اند که جابجایی، مردم را چاق تر می کند.
بیدار ماندن در نیمه شب ممکن است ژن های ساعت درونی بدن را تغییر دهد که به ادعای نلسون می تواند متابولیسم فرد را تغییر دهد. وی می افزاید «تعیین یک چرخه روشنایی/ خاموشی برای همه افراد کار بسیار سختی است، چرا که هر کسی برنامه خاص خود را دارد». ولی او نگاه داشتن یک الگوی پایدار خواب و بیداری در تمام هفته و در صورت امکان اجتناب از قرار گرفتن در معرض نورهای آبی رنگ را در طول شب توصیه می کند. اکنون می دانیم که نورهای آبی که توسط خیلی از چراغ های ال ای دی تولید می شوند، چرخه طبیعی بدن را برهم می زنند.
● به ییلاق بروید
پیاده روی یا دویدن کوتاه می تواند تنها در جنگ علیه شکم به شما کمک کند، جز اینکه شما این کار را در یک شهر شلوغ انجام دهید. تنفس هوای آلوده می تواند سبب جمع شدن چربی اضافه در شکم و کم شدن حساسیت سلول ها به انسولین شود که به نوبه خود موجب افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ می شود. ژیاوهائو ژو از دانشگاه ایالتی اوهایو می گوید: «ما باور داریم که آلودگی هوا، نقش مهمی در همه گیری فعلی چاقی بازی می کند».
ژو موش های جوان را به مدت ۶ ساعت در روز و ۵ روز در هفته در معرض هوای بسیار آلوده با ذرات ریز قرار داد و دریافت که بعد از گذشت ۱۰ هفته آنها تقریبا ۵۰ درصد چاقی شکمی بیشتری به نسبت موش هایی داشتند که از رژیم غذایی مشابهی تبعیت می کردند ولی هوای تصفیه شده را استنشاق می کردند. در خون موش های چاق تر همچنین سطح بالاتری از پروتئین های درگیر در آماس وجود داشت که تومور نکروسیس فاکتور آلفا نام دارند. به باور ژو این مسئله می تواند به توضیح تغییرات سلول های چربی و همچنین کاهش حساسیت آنها به انسولین کمک کند.
یک تحقیق دیگر به رهبری جان پیرسون از دانشگاه هاروارد ارتباط محکمی را بین سطوح آلودگی هوا با ذرات ریز و شیوع دیابت نوع ۲ در امریکای شمالی نشان داد. ذرات ریز می توانند با وزش باد در سراسر کره زمین پراکنده شوند، در نتیجه هیچ وقت و هیچ جا نمی توان از شر آنها راحت شد، حتی اگر فرار از شهر را پیشنهاد کنید. ولی اگر حق انتخابی داشتید، شاید هنوز بستن کوله پشتی و دویدن در مناطق روستایی ارزشش را داشته باشد.
● دراز کشیدن
اگر به دنبال بهانه ای برای وقت گذرانی بیشتر در بستر در طول دوران تعطیلات هستید، این می تواند بهترین بهانه باشد: خواب خیلی کم می تواند شما را چاق کند. بو دریافت افراد بالغی که در جریان تحقیقات ۶ ساله او چاق شده اند، به طور میانگین ۶.۳ ساعت در شب می خوابیدند، در حالی که این رقم برای افراد با وزن بدن طبیعی تر ۷.۲ ساعت بود. ارتباط بین خواب و وزن حتی وقتی که گروه او دیگر دلایل مهم چاقی، مانند سطوح پایین تر فعالیت فیزیکی را نیز در نظر گرفتند، باقی ماند. ریچل تیلور از دانشگاه اوتاگوی نیوزلند، دریافت که کودکان با سن بین ۳ تا ۵ سال که کمتر از میانگین ۱۱ ساعت در شب می خوابند نیز شانس بیشتری برای چاق شدن در سن هفت سالگی دارند.
کسری خواب ترشح هورمون لپتین را که جلوی اشتها را می گیرد، کاهش می دهد و موجب افزایش ترشح هورمون گرلین می شود که موجب شبیه سازی اشتها می شود. تیلور می گوید: «به زبان دیگر می توان گفت که کاهش خواب به معنی این است که وقت بیشتری برای خوردن داریم».
در هر حال، یک ساعت اضافی در تخت خواب خوشایندتر از یک ساعت در سالن ورزش است.
آفتاب