سولاریوم دلیلی دیگر برای ابتلا به سرطان پوست

هنگامی که مواد ژنتیکی داخل سلولی به نحوی آسیب می بیند و بدن قادر به ترمیم آن نباشد، سرطان ایجاد می شود. اگر این پدیده در پوست اتفاق بیفتد، سرطان پوست ایجاد می گردد. این سلولهای آسیب دیده  زیاد شده  و توده هایی را تشکیل می دهند. از آنجایی که سرطانهای پوستی معمولا در لایه های خارجی تر پوست (اپیدرم) قرار دارند، قابل رویت هستند. پوست وسیعترین ارگان بدن می باشد و سرطان پوست شایعترین سرطانها است.عوامل خطر  مختلفی برای سرطان پوست مطرح است که مهمترین آنها شامل آفتاب سوختگی یا آسیب شدید و طولانی مدت پوست بر اثر نور آفتاب می باشد. اشعه ماورای بنفش خورشید می تواند باعث آسیب مواد ژنتیکی داخل سلولی شوند. علاوه بر تابش طبیعی نور خورشید، اشعه   ماورای بنفش مصنوعی هم که  در برخی سالنها برای برنزه شدن به کار می رود ، سرطانزا می باشد.

سولاریوم  یا اتاقکهای برنزه کننده پوست آسیبهای جبرانناپذیری را به پوست وارد می‌سازد. اتاقک سولاریوم از یک تشک خورشیدی ساخته شده استکه در آن لامپ‌هایUVA وUVB قرار داده شده‌اند و از بالا و پایین به بدن اشعهتابانده می‌شود. حتی مقدار ناچیزی ازUVA وUVB می‌تواند به پوست آسیب برساند، بهاین ترتیب که فرآیند پیرشدگی را تسریع بخشیده و همچنین سبب بروز سرطان نیز می‌شود.

در مطالعات مختلف دیده شده است که خطر سرطان پوست در  زنان جوانی که جلسات متعدد در سال از اتاق‌ها یا تخت‌های سولاریوم استفاده کرده‌اند، ۷بار بیشتر از زنانی  می باشد کهاز این دستگاه‌ها استفاده نکرده‌اند.همچنین در تحقیقات دیگری دریافتند افرادی که ۱۰جلسه به طور کامل از این دستگاه‌هااستفاده کرده‌اند صدمات جبران‌ناپذیری به روند پروتئین سازی پوست خود واردکرده‌اند. این صدمات اغلب هنگامی که در مقابل تابش مستقیم نور آفتاب هستیم، به وجودمی‌آید. بر اساس این تحقیقات اشعه ماوراء بنفش دستگاه‌های سولاریوم به اندازه اشعهماوراءبنفش آفتاب خطرناک و زیان‌آور است و دستگاه‌های سولاریوم می توانند  خطر ابتلا به  سرطان پوست را چندین برابر افزایش دهند.

متاسفانه امروزه حتی با وجود چنین شواهدی مبنی بر مضر بودن ایندستگاه‌ها، مزوزه تبلیغات زیادی در مورد استفاده از این دستگاهها به واسطه بهره اقتصادی قابل توجه آنها می شود. بر طبق استانداردهای موجود جهانی، کلیه مراکزی که خدمات سولاریوم ارائه می‌دهند بههیچ وجه اجازه ندارند در تبلیغات خود از واژه‌های «سالم و بی‌خطر» استفاده کنند و توصیه می شود افراد با اگاهی از تمامی مضرات بالقوه این روش نسبت به استفاده از ان تصمیم گیری نمایند. استفاده از سولاریوم برای کودکان زیر ۱۵سال ممنوع اعلام شده است و همچنین براینوجوانان زیر ۱۸سال نیز وجود رضایتنامه کتبی از سوی والدین الزامی است. حتی اخیرا در برخی کشورهااستفاده از سولاريوم را براي برنزه كردن پوست براي نوجوانان زير ‪ ۱۸سال به دليلخطر ابتلا به سرطان پوست از نظر قانونی ممنوع مي باشد و  مراکزیكه از اين قانون پيروي نكنند تا  چند هزار دلار جريمهخواهند شد. از طرفی بر اساس مطالعاتی جدید ، دیده شده است که در تبلیغات سولاریوم عمدتا بر جنبه زیبایی ظاهری و تغییرات رنگ پوست ناشی از ان تاکید می شود و اطلاعات مناسب و کاملی در مورد مضرات آن ارایه نمی شود. بر این اساس  مطرح شده است که باید در مورد نحوه تبلیغات عمومی استفاده از سولاریوم محدودیتهایی اعمال گردد تا بتوان به واسطه کاهش در تبلیغات، از میزان استفاده از این روش و به تبع آن بروز سرطانهای پوستی در درازمدت جلوگیری نمود تا فراوانی این نوع سرطانها کاهش یابد.

نکته قابل توجه دیگر در مورد مضرات سولاریوم ، افزایش بروز لکه ها و خال های پوستی در کوتاه مدت، تسریع روند پیری پوست و بروز وابستگی روانی و فیزیکی به انجام آن به واسطه تغییر میزان ترشح برخی میانجی های شیمیایی نظیر اندورفینها در بدن پس از قرارگرفتن در معرض نور ماورای بنفش می باشد.

در پایان تاکید می شود که با توجه به افزایش قابل توجه خطر سرطان پوست در افرادی که در سنین نوجونی و جوانی از روش سولاریوم به صورت مکرر استفاده می کنند و بروز سرطان پوست ناشی از آن در دهه های بعدی ، لازم است توجه کافی به تمامی مضرات این روش و خطرات ناشی از آن شده و با اجتناب از آن از بروز مشکلات جدی سلامتی در سالهای آتی زندگی جلوگیری نمود.

دکتر رضا رباطی [ متخصص پوست و مو ]