عدس؛ ضامن سلامتي

عدس گياهي کوچک شبيه نخود و از خانواده حبوبات است که منشا آن به کشور هندوستان برمي گردد. عدس يک غذاي کامل مي باشد و انرژي لازم را براي فعاليت هاي بدن تامين مي کند. دانه عدس منبع غني پروتئين است و به دليل دارا بودن کربوهيدرات هاي پيچيده، فيبر محلول، ميزان بالاي پروتئين، اسيد فوليک، آهن، ويتامين B,A کمپلکس، کلسيم، فسفر و مقدار کمي ويتامين C، منبع غذايي خوب و ارزان قيمتي به شمار مي رود.
عدس يک ماده غذايي بدون چربي است و مصرف آن به خاطر حضور فيبرهاي محلول، باعث کاهش خطر بيماري هاي قلبي مي شود. يکي از مهم ترين مواد غذايي موجود در عدس اسيدفوليک است. يک ليوان عدس پخته 90درصد مقدار مورد نياز اسيد فوليک (بيشتر از هر غذاي غني نشده ديگري) را در روز تامين مي کند. عدس منبع خوبي از آهن به ويژه براي دختران و زنان (که نياز آنها به آهن بيشتر است) مي باشد، بنابراين بهتر است اين افراد عدس را در برنامه غذايي خود قرار دهند. همچنين مصرف اين ماده غذايي همراه با منابع ويتامين C مانند گوجه فرنگي، فلفل سبز، کلم بروکلي، مرکبات و يا آبميوه سبب جذب بهتر و موثرتر آهن آن، در بدن مي شود.
عدس از لحاظ پروتئيني بسيار غني است. فقط مقدار اسيدآمينه متيونين در آن کم مي باشد. مصرف غلات، تخم مرغ، آجيل و دانه هاي خوراکي، گوشت و لبنيات به همراه آن، يک پروتئين کامل و غني را تشکيل مي دهد. بنابراين غذاهايي مانند عدس پلو و انواع آش (که در فرهنگ ما ايرانيان وجود دارند و در طبخ آنها از عدس به همراه برنج يا غلات ديگر استفاده مي شود) حاوي تمام اسيدهاي آمينه ضروري مورد نياز بدن هستند و غذاهايي با پروتئين کامل تلقي مي شوند.

ديابتي ها عدس را در برنامه غذايي خود قرار دهند

عدس داراي فيبرهاي محلول است. فيبرهاي محلول ميزان قند خون و کلسترول خون را متعادل نگه مي دارند و همچنين نياز به انسولين را در افراد ديابتي کم مي کنند. مصرف عدس پخته به عنوان غذاي پرفيبر و با نمايه گلايسمي پايين، موجب کاهش سطح گلوکز و کلسترول تام سرم و بهبود کنترل گلايسميک در بيماران ديابتي نوع 2 مي شود.

براي سلامت قلب عدس بخوريد

مطالعات نشان داده اند که مصرف فيبرهاي غذايي قابل جذب، خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي – عروقي را 10درصد کاهش مي دهد. عدس به دليل دارا بودن ميزان بالايي از فيبرها، فولات و منيزيم در سلامت قلب نقش دارد. کمبود منيزيم باعث آزاد شدن راديکال هاي آزاد و در پي آن صدمه زدن به قلب مي شود. منيزيم موجود در عدس علاوه بر پيشگيري از اين عوامل، باعث کاهش سختي رگ ها مي گردد.
همچنين بالا بودن سطح هموسيستئين خون يکي از عوامل خطر بيماري هاي قلبي – عروقي است. هموسيستئين يک ماده مياني در چرخه متيلاسيون مي باشد که در حضور فولات تبديل به 2 اسيد آمينه بي خطر سيستئين و متيونين مي گردد، در نتيجه فولات موجود در عدس منجر به کاهش هموسيستئين خون مي شود. همچنين فيبر قابل جذب عدس، علاوه بر تنظيم قند خون، تاثيرات مفيدي بر روي سيستم قلبي – عروقي و گوارشي دارد. عدس به افزايش ذخاير آهن کمک مي کند. در طب سنتي از عدس براي افزايش شير مادر، برطرف کردن التهاب پوست، تقويت معده، درمان زخم هاي دهان و گلو و ديفتري استفاده مي کردند.

مضرات عدس

عدس با تمام مزايايي که دارد، نبايد در مصرف آن زياده روي شود، زيرا اولا ديرهضم است و توليد نفخ مي کند. ثانيا قابض است و جريان خون را در رگ ها آهسته مي کند که براي جلوگيري از اين عوارض، مي توان عدس را با روغن کنجد و يا روغن بادام و با سرکه مصرف کرد. همچنين عدس به علت داشتن ميکروپروتئين ها براي افرادي که ناراحتي کليه دارند زيان بخش است. عدس نبايد به صورت خام مصرف شود، زيرا اسيدفيتيک و تانن موجود در آن مانع جذب مواد مغذي بسياري مي گردد.