در صورتی که محتوای آب پوست طبیعی باشد، پوست نرم، صاف، قابل ارتجاع و درخشان است. در حالت طبیعی یک حرکت مداوم آب از لایههای عمقی پوست به طرف لایههای سطحی وجود دارد و درنهایت این آب از سطح پوست تبخیر میشود.
هنگامیکه پوست به عللی اعم از عوامل داخلی یا خارجی نتواند این میزان آب را حفظ کند، خشکی پوست حادث میشود. از عوامل خارجی میتوان مواجهه با آب و هوا یا باد گرم را نام برد. از طرف دیگر شستن بیش از حد پوست سبب از بین رفتن لایههای چربی محافظ پوست شده و پوست را خشک میکند.
مواجهه با بعضی مواد نیز از دسته عوامل خارجی محسوب میشوند. مشاغلی که در تماس با مواد شوینده و پاک کننده هستند مانند جراحان و تکنیسینهای آزمایشگاهها نیز فرد را مستعد پوست خشک میسازند. همچنین درمانهایی که برای آکنه انجام میشود اگر بی رویه و بیش از حداعمال شود، میتواند پوست خشک ایجاد کند. عامل دیگر داخلی مربوط به توانایی پوست در نگهداری رطوبت پوست است.
یک عامل مهم، بالا رفتن سن است که سبب کم شدن توانایی پوست در حفظ رطوبت میشود . رژیمهای سخت، سوءتغذیه و کمبود موادغذایی نیز میتواند سبب بهم ریختگی این سد حفاظتی شود. ممکن است خشکی پوست به حدی باشد که سبب ایجاد خارش شود که خود این امر پوست را مستعد عفونت های باکتریال و قارچ میکند. کار عمده مرطوب کننده ها حفاظت از رطوبت پوست و دفاع در برابر آسیب های محیطی است.
مرطوب کننده ها به اشکال متعدد امولسیون مایع، پماد و کرم دیده میشوند که محتوی چربی و آب در این موارد با هم تفاوت میکند. مهمترین نکته درانتخاب یک مرطوبکننده توجه به نوع پوست است که میتواند خشک، چرب، معمولی و مختلط باشد. برای پوستهای خشک باید از مرطوب کنندههای حاوی چربی استفاده کرد و استفاده صرف از جذب الرطوبهها کافی نیست. در مورد پوستهای چرب نیازی به استفاده از مرطوب کننده نیست مگر در برخورد با آب و هوای گرم یا سرد.
در مورد پوست مختلط یا صورتهای دارای تی زون (پیشانی، بینی و چانه) نباید در این محلها که چربتر از سایر نقاط صورت است از مرطوب کنندهها استفاده کرد. به عنوان یک قاعده نباید پوست خشک را زیاد ( به خصوص با صابون) شست، همچنین نباید با آب و هوای خشن برخورد داشت. اغلب استفاده از مرطوب کننده پس از شستن صورت توصیه میشود و باید آن را وقتی هنوز پوست کمی رطوبت دارد استفاده و به آرامی روی پوست پخش کرد. تعداد دفعات استفاده از مرطوب کننده بستگی به نوع پوست و نیاز آن دارد. باید مرطوب کننده را روی صورت و گردن مالید و اگر تی زون صورت چرب است روی این قسمت از مرطوب کننده استفاده نشود