هر کسی آرزو دارد موهایی زیبا و درخشان داشته باشد و شاید به همین دلیل هر روز انواع جدید شامپو و تقویت کننده موها را در بازار می بینیم. پژوهشگران آمریکایی می گویند تغذیه مناسب می تواند بهترین راه برای جلوگیری از ریزش موها و تقویتشان شود…
آنها معتقدند حبوبات، منبع خوبی از ویتامین B۶، روی، گوگرد و اسیدفولیک هستند و تمام این ریزمغذی ها می توانند به تقویت ریشه موها کمک کنند. گوشت بوقلمون نیز پروتئین و آهن فراوانی دارد و مصرف آن می تواند استحکام ریشه موها را در پی داشته باشد. بنابراین نقش تغذیه در جلوگیری از ریزش موها بسیار مهم تر از استفاده از مواد شیمیایی است. به همین دلیل به سراغ دکتر سعید حسینی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران رفتیم تا اطلاعات بیشتری را درباره ارتباط تغذیه و ریزش مو به دست بیاوریم.
▪ آقای دکتر! آیا ریزش مو به تغذیه، مربوط است؟
صددرصد! اصولا موهای ما برای رشد به انرژی و درشت مغذی ها و ریزمغذی ها نیاز دارند. یعنی اگر فردی دچار سوءتغذیه ناشی از کمبود پروتئین یا انرژی باشد، به دلیل کمبود درشت مغذی ها دچار ریزش مو می شود. کمبود ریزمغذی هایی مانند ویتامین های گروه B، آهن و روی هم می توانند ریزش مو را در پی داشته باشند.
▪ بنابراین اگر فردی به اندازه کافی غذا بخورد، دیگر دچار ریزش مو نمی شود؟
اینطور نیست. ممکن است یک نفر از منابع انرژی و پروتئین کافی در طول روز بهره مند شود یا حتی بیشتر از نیازش هم دریافت داشته باشد اما در مجموع، سطح آهن، روی یا ویتامین های گروه B در بدنش پایین باشد و در نتیجه به ریزش مو مبتلا شود.
▪ منظور شما این است که افراد چاق هم دچار ریزش مو می شوند؟!
بله، بگذارید موضوع را کمی ساده تر بگویم؛ برخی افراد در اثر پرخوری و دریافت انرژی مازاد، دچار افزایش وزن و چاقی می شوند اما چون انرژی را با خوردن بی اندازه مواد غذایی مختلف به دست می آورند، بنابراین ممکن است مشکلی مانند بر هم خوردن تعادل هورمون ها در بدنشان به وجود آید و معمولا این به هم ریختگی هورمون ها بیشتر به نفع هورمون های مردانه است. با بالا رفتن سطح هورمون های مردانه نیز مشکلی مانند ریزش مو برای فرد چاق پیش می آید.
▪ تفاوت ریزش موی مستقیم و غیرمسقیم در اثر عوامل تغذیه ای چیست؟
در این نوع ریزش موی (غیرمستقیم)، برخلاف ریزش موی مستقیم، تعادل هورمون های بدن به هم می ریزد و ممکن است خانم ها در کنار ریزش مو از مشکلات دیگری مانند بی نظمی در قاعدگی، ایجاد موهای زائد یا حتی کیست هم رنج ببرند. اولین توصیه متخصصان پوست و مو به چنین افرادی، کاهش وزنشان است. بنابراین می توان گفت که به طور کلی در رژیم های غذایی هرگونه عدم تعادل چه در مصرف انرژی، چه پروتئین و چه ریزمغذی ها که همان ویتامین ها هستند، ریزش مو را به دنبال خواهد داشت.
▪ آقای دکتر! خیلی وقت ها به افرادی که قصد رژیم گرفتن دارند توصیه می شود برنج را از رژیم غذایی شان حذف نکنند چون دچار ریزش مو می شوند. آیا این ادعای درستی است؟
در درجه اول باید بگویم که در هیچ رژیم اصولی و علمی ای، برنج و به طور کلی کربوهیدرات ها حذف نمی شوند. اینکه خیلی ها می گویند حذف برنج باعث ریزش مو می شود، بیشتر به این دلیل است که برنج منبع خوبی از ویتامین های گروه B است. در رژیم های غیرعلمی که معمولا افرادی که متخصص تغذیه نیستند، آنها را تجویز می کنند، برنج و سایر کربوهیدرات ها مانند نان و ماکارونی از برنامه غذایی حذف می شوند. در این رژیم های غیراصولی بیشتر مواد غذایی پروتئینی گنجانده می شود. در این صورت، چون خود فرد در دوران رژیم از خوردن چربی ها هم پرهیز می کند، در نتیجه تعادل تغذیه ای اش به هم می ریزد و دچار عوارضی مانند ریزش مو خواهد شد.
▪ پس چرا کسانی که رژیم پروتئینی می گیرند، خیلی زود لاغر می شوند؟
من نگفتم رژیم پروتئینی باعث لاغر شدن نمی شود. اتفاقا کسانی که فقط پروتئین مصرف می کنند، ممکن است خیلی هم زود لاغر شوند ولی چون این نوع کاهش وزن به صورت علمی و منطقی صورت نگرفته است، می تواند عوارضی مانند ریزش مو را در پی داشته باشد.
▪ یعنی شما در رژیم افرادی که قصد لاغر شدن دارند، حتما برنج و سایر کربوهیدرات ها را می گنجانید؟
بله، حتما. ما در رژیم های اصولی، راه و روش درست غذا خوردن را به افراد می آموزیم و
هیچ یک از گروه های غذایی را حذف نمی کنیم. اگر برنج، نان یا ماکارونی از رژیم غذایی افراد حذف شوند، اولین اتفاقی که می افتد، همین ریزش مو است.
▪ بنابراین افرادی که تحت نظر متخصصان تغذیه رژیم می گیرند، دچار ریزش مو نمی شوند؟
به طور منطقی در جریان رژیم غذایی اصولی نباید ریزش مو اتفاق بیفتد اما ممکن است در اثر عدم تعادل هورمون ها در روزهای اول رژیم، یک ریزش موی جزئی پیش بیاید که این نوع ریزش مو طبیعی است و جای نگرانی ندارد و خیلی زود در ادامه روند رژیم درمانی از بین می رود و موها دوباره رشد طبیعی شان را پیدا می کنند.
▪ پس چرا برخی از افراد حتی با داشتن یک رژیم غذایی درست و منطقی باز هم دچار ریزش موی شدید می شوند؟
خیلی از افراد برای غلبه بر استرس خود به غذا خوردن روی می آورند. یعنی غذا برایشان حکم دارو دارد. حالا چنین فردی اگر بعد از مدتی دچار اضافه وزن و چاقی شود و به متخصص تغذیه مراجعه کند و حتی یک رژیم منطقی هم بگیرد، باز ممکن است به ریزش مو مبتلا شود. به دلیل اینکه خود استرس یکی از دلایل ریزش مو به حساب می آید اگر متخصص تغذیه هنگام رژیم دادن، این نکته را در نظر نگیرد و داروی استرس چنین فردی که همان غذاست، از او گرفته شود، به احتمال زیاد بیمار به دلیل زمینه استرس و نه وجود اشکال در نوع رژیم غذایی ، دچار ریزش مو می شود بنابراین گرفتن شرح حال پیش از دادن رژیم غذایی به بیمار اهمیت زیادی دارد.
▪ آقای دکتر! لطفا منابع غذایی ویتامین B را که نقش پررنگی در جلوگیری از ریزش و تقویت مو دارند، معرفی کنید.
انواع جوانه ها، سبزی ها، گوشت هایی مانند گوشت قرمز یا ماهی، تخم مرغ و غلات منبع خوبی از ویتامین های گروه B محسوب می شوند. در بین ویتامین های گروه B، بیوتین برای رشد و تقویت موها بسیار کمک کننده است. زرده تخم مرغ، گوشت و سبزی های برگ سبز تیره هم از بهترین منابع دریافت بیوتین به شمار می روند.
ندا احمدلو
|