صبحانه: مهم ترين وعده غذايی است كه بايد در ساعات اوليه روز مصرف شود و هر چه به ظهر نزديك‌تر شود اثر معكوس خواهد داشت، يعنی به جاي اين كه با گرمی و تری خود باعث خون‌سازی شود، با سردی و خشكی باعث غلظت خون خواهد شد و از نظر نوع غذای مصرفی در وعده صبحانه، عسل يا مربا (خانگی)،خامه (محلی) و یا غذاهای پختنی مثل کله پاچه، حلیم، آش و عدسی پيشنهاد می‌شود.
ناهار: بدترين وعده غذايی است كه متأسفانه در حال حاضر فقط طبق عادت خورده می‌شود و همان طور كه در بالا گفته شد باعث غلظت خون هم ميیشود و پيشنهاد می‌شود كه اگر
هم گرسنگی بر بدن عارض شد، در حد سد جوع يعنی فقط در حد رفع گرسنگی غذا صرف شود و نه بيشتر، اما در مورد نوع غذای ظهر بهتر است از مقداری سالاد و سيب‌زمينی و همين طور در روزهای ديگر هفته براي تنوع، ماست و در وعده ظهر ماست یا سالاد و سبزی حتماً گنجانده شود.در صورتی که مجبور به خوردن ناهار شدید، حتما پس از خوردن ناهار حداقل پانزده دقیقه دراز بکشید.
با توجه به تولید اخلاط فاسده در وعده ظهر از خوردن عدس پلو در ظهر به شدت پرهيز شود، اما در صورت مصرف، با سبزی فراوان و ماست و نعناع مصرف شود، تا اثر سوء آن را برطرف يا خنثی سازد.
متأسفانه تصور غلط در مورد عدس اين است كه چون اشک چشم را زياد می‌كند پس زياده‌روی در مصرف آن اشكال ندارد كه اين مطلب شايد يكی از بی‌پايه‌ترين سخن ها در باب تعذيه باشد. متذکر می شویم کسانی که افسردگی دارند یا کمتر شاد هستند باید از خوردن عدس اجتناب کنند.
شام: طبق احاديث و روايات از خوابيدن با شكم گرسنه باید پرهيز كرد، اما خوابيدن با شكم پر هم تقبيح شده و طالب سلامتی بايد حتما بين شام خوردن و خواب سه ساعت فاصله قرار دهد. بنابراين حد وسط گرسنگي و سيری بايد در وعده شام مراعات شود. از نان و پنير و گردو می‌توان به عنوان يک وعده غذايی مناسب برای شام استفاده كرد. ضمن اين كه شوری پنير برای دندان ها مفيد بوده و برای سلامتی دهان و دندان و جلوگيری از بوی بد دهان مفيد است. شام خوب و سنگین در سر شب اشکال ندارد، اما در حد سیر شدن نه پر شدن!
در فصل بهار و تابستان مصرف انگور و خربزه و هندوانه را هم می‌توان به نان و پنير اضافه كرد و از يک غذای ساده و كامل لذت كافی را برد. قاعده کلی این است یک نوع مواد غذایی به طور متناوب مصرف نشود، بلکه حداقل یک روز در میان بین مصرف یک نوع غذا باید فاصله بیفتد.
بهترين ساعت برای صرف شام همان ساعات ابتدایی شب يا غروب است كه هم مطابق با افطار ماه مبارك رمضان است و هم طبق حديث «صُومُوا تَصِحّوا» يعنی روزه بگيريد تا سالم بمانيد که برای سلامت جسم نیز بسيار مفيد است.
اگر فردی خواهان سلامت جسم به همراه روح است بايد بداند كه تحمل مقدار كمی گرسنگی در روز هيچ ضربه‌ای به سلامتی او نمي‌زند و بيماری‌هايی مثل زخم معده و سوء هاضمه و… در اثر گرسنگی شدید نيست، بلكه دلایل ديگری دارد كه از حوصله بحث خارج است.
غذاهای مناسب براي شام: برنج با خورشتی كه هم با گوشت همراه باشد و هم مقداری آبكی باشد تا هم از خشكی برنج كاسته شود و هم از يبوست پرهيز شود. مصرف ماهی در مناطق ساحلی و دريايی مفيد است، اما در غير اين مناطق بسيار مضر بوده و علت بسياری از نازايی‌ها را مصرف بی رويه اين گونه گوشت‌هاست. در صورت خوردن ماهی، حتما باید بعد از آن از خرما به اندازه حداقل هفت عدد استفاده شود.
خداوند متعال تمام احتياجات ضروری بدن را در محصولات و مواد اطراف هر شهر و سرزمينی قرار داده و محصول هر شهری برای مردم همان مناطق مفيد است.
یکی از بهترين غذاي ايراني، آبگوشت و تا حدودی خورشت قيمه با گوشت گوسفندی است كه متأسفانه امروزه از آن غفلت می‌شود.
يكي ديگر از وعده‌های شام می‌تواند علاوه بر آبگوشت، مصرف سيراب و شيردان گوسفند باشد كه شبيه آبگوشت پخته می‌شود و نيازی هم به نخود و سيب‌زميني ندارد. در اينجا تعدادی خورشت مفيد ديگر را علاوه بر اين دو (آبگوشت و قيمه) معرفی مي‌كنیم.
1- خورشت كرفس: به شرط آن كه كرفس آن، آب پز بوده باشد و با گوشت گوسفند همراه باشد. در ضمن كرفس خاصيت ضد چربی نيز دارد.
2- خورشت كدو: با کدو می توان چند نوع غذا تهیه کرد همچنین می توان قيمه را بجای اینکه همراه با بادمجان (قیمه بادنجان) بپزید، آن را با كدو پخت و مصرف كرد، چراکه اولاً خاصيت‌های كدو بر كسي پوشيده نيست در ضمن این که بادمجان هم مثل لوبيا از ارزش غذايی بسيار پایينی برخوردار است.
3- سوپ: كه در فرهنگ ایرانی نام آن شورباست، در حال حاضر به آن به چشم پيش غذا يا غذای بيمار نگاه می‌شود، غافل از اين كه اگر لااقل هفته‌ای يک بار مصرف شود، هم معده سبک و سالمی خواهيم داشت و هم از خاصيت حبوباتی مثل لپه و عدس در سوپ بهره خواهيم برد.
در اينجا 5 غذا نام برده شد كه به ترتيب عبارتند از:
1- آبگوشت 2- خورشت قيمه 3- خورشت كرفس 4- خورشت كدو 5- سوپ و خورشت هایی مثل فسنجان را می‌توان هر از چند گاهی با يكی از اين وعده‌ها عوض كرد يا مابين اين غذاها هر از چند گاهی مصرف نمود.
اما مصرف غذاهايی كه ريشه ايرانی ندارند مثل ماكارانی آن هم نوع سبوس دار آن، فقط به عنوان رفع هوس و هر ماهی يک بار پيشنهاد مي‌شود نه بيشتر، آن هم در صورتی كه از گوشت گوسفند به عنوان مواد آن استفاده شود.
غذایی مثل پيتزا در ابتدا در كشوری مثل ايتاليا به عنوان غذای فقرا ابداع شد و در حال حاضر پزشكان و كارشناسان اروپايی پيتزا را به علت فقر در تنوع غذایی مناسب و سالم، به عنوان بهانه‌ای برای مصرف سس ها توصيه می‌كنند و بس، يعنی از نظر خود آنان تنها ماده سالم پيتزا سس گوچه‌فرنگی است، در حالی كه با جايگزين كردن گوشت گوسفند (چرخ كرده) با قارچ به جای سوسيس و كالباس و سيب‌زمينی آب‌پز به جای سرخ كرده بر روی نان سبوس دار آن هم بدون سرخ شدن نان (به صورت خام) می‌توان از غذایی سالم و مقوی بهره برد و آن را تبديل به خوراكی كرد كه هم می‌توان به صورت شام مصرف كرد و هم از مضرات پيتزا در امان بود.
پس ياد بگيريم ابتدای روز را با مصرف صبحانه آغاز كنيم که باید آبکی و آشی باشد یا حداقل با یک لیوان آب جوش ولرم با عسل میل شود و تا زمانی كه گرسنه نشديم (آن هم بسيار گرسنه نه مقداری گرسنگی) به سمت غذا نرويم.
خود را مقيد به ساعت و وعده غذایی نكنيم و از روی ميل غذا بخوريم نه از روی عادت.
ياد بگيريم كه از ظرف غذای كوچک استفاده كنيم، چرا كه از نظر روان‌شناسي اشتها را كمتر كرده و باعث می‌شود كه كمتر ميل به خوردن غذا داشته باشيم.
ياد بگيريم طبق فرامين و دستورات ديني و مذهبی غذا بخوريم، يعني صرف غذا با ذكر بسم الله، ابتدای به خوردن با چشيدن مقداری نمک و ختم غذا به چشيدن مقدار كمی نمک و مصرف مقداری سکنجبین شربت شده، خصوصا پس از غداهای خشک و غیر آبکی. قابل ذکر است که جویدن هر لقمه 20 بار عامل سلامتی و بالاتر از آن هر چه به 40 بار نزدیک شود باعث لاغری در افراد چاق می شود.
علی اکبر خدابخشی
