آرتروز (استیوارتریت) شایعترین فرم التهاب مفصل است. در افراد بالای ۶۰سال بین ۱۰تا۱۸ درصد شیوع دارد. در استرالیا حدود دومیلیون نفر و در آمریکا 30تا۳5 میلیون نفر به آرتروز مبتلا هستند.
آرتروز مفاصل یک بیماری مفصلی است که به علت از بین رفتن غضروف مفصلی و استخوان زیر آن ایجاد میشود.
شایعترین علامت آرتروز مفصلی، درد و خشکی مفصل است. اوایل، این علایم، ممکن است فقط متعاقب ورزش ایجاد شود، اما به مرور زمان این علایم مداوم میشود.
سایر علایمی که ممکن است وجود داشته باشد شامل تورم مفصلی، کاهش دامنه حرکات مفصلی است و در صورت درگیری کمر، ضعف و بیحسی بازوها و پاها نیز دیده میشود.
شایعترین مفاصلی که درگیر میشوند مفاصل نزدیک انتهای انگشتان دست، قاعده انگشت شست دست، گردن، انتهای پایینی ستون فقرات، زانو و مفاصل ران هستند.
معمولا مفاصل یک طرف بدن بیشتر درگیر میشوند. علایم به مرور زمان ایجاد میشوند و مانع فعالیت و انجام کارهای روزمره میشوند.
عوامل مساعدکننده شامل سابقه صدمه قبلی به مفصل، وجود اختلالات قبلی در مفصل یا اندام است. ریسک ابتلا به آرتروز در افرادی که افزایش وزن و کوتاهی یک پا دارند یا شغلی دارند که سبب وارد آمدن فشار زیاد به مفاصل میشود، بیشتراست.
متخصصان معتقدند که آرتروز به علت وارد آمدن فشار مکانیکی به مفصل و روندهای التهابی خفیف ایجاد میشود.
وقتی به مرور، غضروف مفصلی از بین رفت و صدمه به استخوان زیر آن ایجاد شد علایم ایجاد میشود. به علت بیحرکتی به مرور لاغرشدن عضلات اطراف مفصل هم ایجاد میشود. برخلاف روماتیسم مفصلی، عضلات در این حالت معمولا گرم یا قرمز نمیشوند .
درمان شامل ورزش، کاهش فشار روی مفصل، استفاده از وسایل محافظ مفصل، داروهای ضد درد، استفاده از عصا و استراحت میشود.
کاهش وزن درافرادی که اضافه وزن دارند،کمککننده است. در صورتی که بیمار علیرغم استفاده از همه درمانها همچنان دردی داشته باشد که در انجام فعالیتهای روزمرهاش تداخل ایجاد کند، جراحی تعویض مفصل ممکن است کمککننده باشد. معمولا مفصل تعویض شده ۱۰ تا ۱۵ سال دوام دارد.
امروزه روشهای متعددی برای کنترل درد ناشی از آرتروز استفاده میشود. این روشها شامل استفاده از پی آرپی، روشهای رادیوفرکانسی (استفاده از امواج رادیویی) مفصل یا اعصاب مفصلی و تزریقات داخل مفصلی میشود که از عوامل ایجادکننده و مولد ترمیم به جای کورتون و داروهای ضدالتهاب، هستند.
انتخاب این روشها، بسته بشدت آرتروز توسط متخصص درد به بیمار پیشنهاد میشود. نکته مهم این است که استفاده از این روشها عوارض مصرف داروهای مسکن را کم میکند، اما ذکر این نکته ضروری است که تداوم بهبودی نیاز به این دارد که بیمار با ادامه ورزش و استفاده از سایر روشهای کمکی چون آبدرمانی و فیزیوتراپی به عملکرد بهتر مفصل کمک کند.
دکتر فریده محمدطاهری – فلوشیپ درد