کاهو یکی از قدیمیترین سبزیجات دنیاست. منشأ آن در هندوستان و آسیای مرکزی است. یک قرن قبل از میلاد به روم راه یافته و غذای مهمی برای رومیان بوده است. کریستف کلمب تخم کاهو را به دنیای جدید برد بهطوری که از اوایل قرن پانزدهم میلادی کاهو در هائیتی و باهاما کشت میشده است. کاهو گیاهی است یک ساله که دارای برگهای پهن و دراز و سبز روشن است و با طعم کمی شیرین.
انواع مختلف کاهو که در حال حاضر در آمریکا کشت میشود حدود ۱۶ نوع است در تمام سال وجود دارد. روی هم رفته دو دسته کاهو وجود دارد:
۱) کاهوی پرورشی و اهلی که در سالاد استفاده میشود.
۲) کاهوی وحشی یا کاهوی خودرو.
کاهوی گرد ارزش غذائی چندانی ندارد زیرا دارای مقدار زیادی الیاف است که تولید گاز و نفخ معده میکند.
● ترکیبات شیمیائی:
در ۱۰۰ گرم کاهو مواد زیر موجود است:
ـ آب ۹۴ گرم
ـ انرژی ۱۸ کالری
ـ پروتئین ۱/۲ گرم
ـ مواد نشاستهای ۰/۱ گرم
ـ کلسیم ۶۵ میلیگرم
ـ فسفر ۲۵ میلیگرم
ـ آهن ۱/۵ میلیگرم
ـ چربی ۰/۲ گرم
ـ کلسیم ۱۸ میلیگرم
ـ سدیم ۱۰ میلیگرم
ـ پتاسیم ۲۵۰ میلیگرم
ـ ویتامین آ ۵۰۰ واحد
ـ ویتامین ب ۱ ۰/۵ میلیگرم
ـ ویتامین ب ۸ میلیگرم
ـ ویتامین ب۳ ۰/۴ گرم
ـ ویتامین ث ۱۰ میلیگرم
ـ ارسنیک ۰/۰۲ میلیگرم
ـ اسید اگزالیک ۳ میلیگرم
کاهو ضمناً دارای مواد معدنی مانند نیکل، کبالت، سولفور و مس است.
مواد شیمیائی کاهو عبارتند از: لاکتوکاروم Lactucarum (که مادهای است مخدر) موم، رزین، مالیک اسید و سوکسی نیک اسید، لاکتوم کاروم خوابآور و مسکن است. از لاکتوم کاروم بهعنوان داروی خوابآور و مسکن و نیز در چشمپزشکی برای گشاد کردن مردمک چشم استفاده میشود.
از کاهو همچنین مادهای به نام تریداس Thridace گرفته میشود که مسکن و ضددرد است. برای تهیه تریداس ساقه کاهو رسیده را تکهتکه کرده و شیره آن را با فشار خارج میکنند. این شیره را سپس حرارت داده تا در اثر حرارت مواد آلومینی آن منعقد میشود در نتیجه مایعی صاف بهدست میآید. این مایع را تحت درجه حرارت کم و در خلاء حرارت داده که تریداس بهدست میآید. این مایع را میتوان خشک کرد و بهصورت پودر درآورد.
● خواص داروئی کاهو
▪ کاهو از نظر طب قدیم سرد و مرطوب است.
▪ کاهو تمیزکننده خون است.
▪ به علت داشتن آهن خونساز است.
▪ ضد تورم است.
▪ خوابآور و آرامبخش است.
▪ برای ضعف اعصاب مفید است.
▪ کاهو ملین و ادرارآور است.
▪ برای مالیخولیا مفید است.
▪ کاهو زخمهای مجاری ادرار و مثانه را درمان میکند.
▪ کاهو اثر ضد تشنج دارد.
▪ درد معده را تسکین میدهد.
▪ قوای جنسی را تقویت میکند.
▪ برای برطرف کردن درد سینه کاهو را بپزید و بخورید.
▪ زنان شیرده اگر میخواهند که شیرشان زیاد شود باید کاهوی پخته بخورند.
▪ ورم غدد لنفاوی را برطرف میکند.
● خواص تخم کاهو
▪ تخم کاهو از نظر طب قدیم سرد و خشک است.
▪ تخم کاهو مسکن و خوابآور است.
▪ تخم کاهو برای درد سینه مفید است.
▪ خوردن تخم کاهو برای دستگاه ادراری نافع است و آنهائی که قطرهقطره ادرار میکنند باید تخم کاهو بخورند (حدود ۱۰ گرم روزانه) تا این مرض برطرف شود.
● مضرات
اگر در خوردن کاهو افراط نکنید این گیاه به هیچوجه مضر نیست. زیادهروی در خوردن کاهو باعث فراموشی و کم شدن حافظه، ضعف دید چشم و نفخ شکم میشود. برای برطرف کردن این عوارض میتوان کاهو را با نعناع، کرفس و زیره میل کرد.