همه ما برای حل این مشکل یک راه حل را شنیده ایم، کمتر بخور و بیشتر ورزش کن. اما اگر شما هم جزو افرادی هستید که با وجود رژیم گرفتن و داشتن تحرک بدنی زیاد، باز هم نمی توانند وزن خود را کاهش دهند، زمان آن رسیده به دنبال علت های ناشناخته دیگری در بدن خود بگردید. در حقیقت بسیاری از بیماری های شایع، عادت های نادرست غذایی و حتی داروهایی که ما برای درمان بیماری های دیگرمان مصرف می کنیم، ما را در کاهش اضافه وزن مان ناکام گذاشته اند.
در این مطلب سعی می کنیم بعضی از این عوامل را به شما معرفی کنیم تا شاید با شناخت آن ها بتوانید برای همیشه با چربی های اضافه بدن تان خداحافظی کنید؛ پس سعی کنید این مطلب را با دقت بخوانید و به بهترین شکل دستورالعمل های پیشنهادی آن را اجرا کنید.
● وقتی شما آرام آرام وزن اضافه می کنید
علت احتمالی: سوخت و ساز پایین بدن یا گرفتن رژیم های سفت و سخت
بعد از ۳۰ سالگی، به ازای هر ۱۰ سالی که به عمر یک فرد اضافه می شود، سرعت سوخت و ساز بدن او به اندازه ۵ درصد کاهش پیدا می کند. به این ترتیب با وجود آن که یک شخص درست مانند گذشته غذا می خورد اما بدنش کالری کمتری می سوزاند و به تدریج چربی در زیر پوستش تجمع پیدا می کند. به این ترتیب، با وجود آن که حجم غذای شما ثابت مانده است اما بدن شما در ۳۵ سالگی در هر روز ۱۰۰ کالری کمتر نسبت به ۲۵ سالگی می سوزاند. با رسیدن به ۴۵ سالگی میزان سوزاندن انرژی در بدن ۲۰۰ کالری کمتر از ۲۵ سالگی خواهد بود و با افزایش سن این روند ادامه پیدا می کند.
معمولا در این زمان هر کسی به رژیم گرفتن فکر می کند اما رژیم های شدید و موقتی که معمولا عادت بسیاری از ماه هاست، می تواند شرایط را بسیار بدتر کند. زمانی که شما به یکباره حجم غذای خود را کاهش می دهید، بدن سرعت سوخت و ساز خود را کاهش می دهد تا از هدر رفتن انرژی پیشگیری کند. متاسفانه بعد از پایان یافتن دوره رژیم، بسیاری از ما درست مانند وضعیت عادی شروع به خوردن می کنیم و همین کافی است تا نه تنها به وزن قبلی برگردیم بلکه از آن زمان هم چاق تر شویم.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟ همه افراد بالای ۳۰ سال و همه اشخاصی که دائما در حال رژیم گرفتن هستند.
راه حل چیست؟ علاوه بر آن که با افزایش سن باید تحرک خود را بیشتر کنید، سعی کنید هفته ای ۲بار به باشگاه بروید و با ورزش های بدنسازی به حجم عضلات خود اضافه کنید. هر چقدر عضلات بدن بیشتر باشد، سرعت سوخت و ساز بدن بالاتر می رود و بهتر می تواند، این عضلات با افزایش تدریجی سن در دوران میانسالی مبارزه کند.
عضله ها بین ۲۵ تا ۳۵ درصد بیشتر از چربی ها کالری می سوزانند و این وضعیت حتی در حالت خواب و استراحت هم ادامه پیدا می کند. اگر شما ۴ کیلو عضله را جایگزین ۴ کیلو چربی کنید، بدن شما هنگام خواب هم ۴۰ کالری بیشتر از حالت عادی می سوزاند.اگر فکر می کنید این مقدار چندان زیاد نیست، کافی است بدانید با همین روند شما می توانید بدون رژیم گرفتن در هر ماه بیش از هزار و ۱۲۰ کالری بسوزانید. اگر فرصت رفتن به باشگاه را ندارید، می توانید یکی از دی وی دی های ورزش کردن در خانه را خریداری کرده و سعی کنید هر روز با تماشا و اجرای دستورات آن ها عضلات قوی را جایگزین چربی های مزاحم کنید.
● چربی های سمج دور شکم در خانم ها
علت احتمالی: سندرم تخمدان پلی کیستیک
این یک بیماری هورمونی است که تقریبا بین ۵ تا ۱۰ درصد از زنان را درگیر خود می کند. یکی از عوارض دچار بودن به این بیماری جمع شدن چربی در میانه بدن، به خصوص در اطراف شکم، بالاتنه و نشیمنگاه است. از دیگر علائم می توان به نامنظم شدن سیکل قاعدگی، آکنه و رشد موهای زائد روی صورت و ران ها اشاره کرد.
به نظر می رسد ترشح بیش از اندازه تستوسترون و دیگر هورمون های مردانه در بدن خانم ها نقش اصلی را در ظاهر شدن این علائم بازی می کند. بعد از این بدن هم نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهد که نتیجه آن تجمع چربی ها در اطراف شکم است که خیلی به سختی آب می شوند.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟ زنانی که در سنین باروری به سر می برند.
راه حل چیست؟ اگر افزایش وزن شما با علائمی مانند نامنظم شدن سیکل قاعدگی، آکنه، رشد موهای زائد روی صورت و نازک شدن موهای سر همراه است حتما با یک پزشک مشورت کنید تا از شما آزمایش خون بگیرد. در صورت تشخیص ابتلا به این بیماری، استفاده از درمان های دارویی مانند قرص های ضدبارداری و داروهای دیابت می تواند تا حدی این شرایط را بهبود بخشد. ممکن است پزشک معالج رژیم غذایی خاصی را برای فرد بیمار تجویز کند تا ترشح انسولین در بدن کنترل شود.
● چاقی همراه با نفخ شکم
علت احتمالی: ناتوانی در هضم غذا
از دیگر علائم این بیماری می توان به داشتن حالت تهوع، اسهال و احساس ناخوشایند بعد از غذا خوردن اشاره کرد. این حالت در بعضی مواقع با احساس خستگی و درد در مفاصل همراه می شود.اگر بدن شما نتواند بعضی از غذاهای خاص را تحمل کند، هضم آن ها برای سیستم گوارش مشکل می شود. به این ترتیب قسمت هایی از غذا که هضم نشده اند داخل معده باقی مانده و باکتری های داخل شکم شروع به فساد آن ها می کنند.گندم و شیر یکی از شایع ترین مواد غذایی هستند که بدن بسیاری از انسان ها قادر به تحمل آن ها نیستند.
چه افرادی در معرض خطر هستند؟ در همه انسان ها میزان تولید آنزیم lactase از ۲سالگی کاهش پیدا می کند. این آنزیم باعث تجزیه لاکتوز در محصولات لبنی می شود و به هضم آن ها کمک می کند اما متاسفانه تولید این آنزیم در سنین پایین متوقف شده یا کاهش چشمگیری پیدا می کند.
راه حل چیست؟ سعی کنید یک لیست کامل از تمام چیزهایی که می خورید یا می آشامید تهیه کنید و علائم ناخوشایندی که ممکن است با خوردن هر کدام از آن ها به شما دست بدهد را در کنار نام غذا ثبت کنید.
بعد از گذشت چند هفته، شما به الگوی خاصی دست پیدا می کنید و احتمالا متوجه می شوید بعضی از غذاها مانند گندم، شیر یا تخم مرغ باعث بروز علائم ناخوشایند می شوند. سعی کنید برای یک یا ۲ هفته این غذاها را کنار بگذارید تا ببینید آیا این علائم برطرف می شوند یا خیر. بعد از تهیه لیستی از غذاهایی که برای تان مشکل آفرین هستند، آن را به یک متخصص تغذیه نشان دهید تا به شما راه حل برطرف شدن مشکل را بگوید. در بسیاری از موارد پزشکان متخصص، غذاهای جایگزین را به شما معرفی می کنند تا بدن تان بتواند از طریق آن ها نیاز خود را تامین کند.
● افزایش وزن بعد از ۴۰ یا ۵۰ سالگی
علت احتمالی: تغییرات هورمونی در میانسالی
تقریبا ۹۰ درصد از زنان یائسه افزایش وزن تدریجی قبل از رسیدن به یائسگی را تجربه کرده اند. این روند که معمولا در اوایل ۴۰سالگی خود را نشان می دهد بسیار آرام اتفاق می افتد و تا ۶ کیلوگرم وزن زنان را به خصوص در قسمت های میانی بدن افزایش می دهد.البته مردان هم از این نوع چاقی در امان نیستند که دلیل اصلی آن به هم خوردن تعادل هورمو ن های جنسی مانند استروژن، پروژسترون و تستوسترون است. بعد از میانسالی ترشح هورمون های پروژسترون در زنان و مردان و هورمون تستوسترون در مردان کاهش چشمگیری پیدا می کند.از سوی دیگر افزایش ترشح هورمون استروژن میزان چربی های بدن را افزایش داده و قابلیت بدن را در ذخیره چربی بیشتر می کند؛ این موضوع حتی سبب می شود بدن نتواند چربی های موجود در خود را بسوزاند و آن ها را به انرژی تبدیل کند.
چه کسی در معرض خطر است؟ همه افراد بالای ۴۰ سال.
راه حل چیست؟ رژیم غذایی سالم، داشتن تحرک بدنی زیاد و مراجعه به پزشک متخصص البته افزایش ترشح استروژن چندان هم بد نیست، برای مثال این حالت در زنان می تواند به کاهش علائم یائسگی مانند ناامیدی و احساس گر گرفتگی کمک کند. همچنین این هورمون نقش زیادی در کاهش احتمال ابتلا به پوکی استخوان بازی می کند.
● ورزش می کنم اما هنوز هم چاقم
علت احتمالی: اشتباه ورزش می کنید
اگر شما بعد از مدتی برنامه تمرین خود در باشگاه را عوض نکنید، بدن تان به حرکات ورزشی عادت می کند. فعالیت بدنی به تدریج کارایی خود را از دست داده و سرعت آب شدن چربی ها به شدت کاهش پیدا می کند.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟ افرادی که همیشه به یک شکل ورزش می کنند.
راه حل چیست؟عوض کردن مرتب تمرین های ورزشی و همچنین افزایش شدت آن بهترین روش برای حل این مشکل است. انجام ورزش های سخت و دشوار در مدت زمان کوتاه چند دقیقه ای، می تواند سرعت سوخت و ساز بدن را تا ۲۴ ساعت تغییر داده و به آب شدن چربی ها کمک شایانی کند. شاید تعجب کنید اگر بدانید فقط با افزایش سرعت راه رفتن میزان کالری هایی که بدن تان می سوزاند صددرصد افزایش پیدا می کند. از سوی دیگر با افزایش سرعت ورزش، شما می توانید زمان اختصاص داده شده به آن را کاهش داده و به کارهای دیگرتان برسید.
● جمع شدن آب در زیر پوست
علت احتمالی: بیماری های کلیوی و کبدی
جمع شدن آب در زیر پوست که به صورت موقتی ایجاد می شود در هر ۲ جنس مذکر و مونث امری طبیعی است اما اگر این وضعیت حالت مداوم و ماندگار به خود بگیرد، حتما باید به فکر درمان آن بود. یکی دیگر از نشانه های ابتلا به این بیماری تورم زانوها و مفاصل پاهاست.
اگر کبد و کلیه کار خود را به خوبی انجام ندهند، نمک اضافی دفع نشده و در داخل بدن باقی می ماند. در این هنگام شخص دچار تشنگی شده و آب زیادی مصرف می کند. این آب در بافت های بدن جمع شده و فرد بیمار را چاق تر از حد معمول نشان می دهد.
چه کسانی در خطر هستند؟ افرادی که مبتلا به فشار خون بالا یا دیابت هستند و اشخاصی که دچار بیماری های کبدی یا کلیوی هستند مصرف بیش از حد مشروبات الکلی و هپاتیت هم ممکن است باعث به وجود آمدن این مشکل شوند.
راه حل چیست؟ افزایش تحرک بدنی و ورزش کردن می تواند باعث تعریق و خارج شدن آب اضافی از بدن شود. کاهش میزان نمک در غذاهای روزانه هم کمک بسیاری به برطرف شدن این مشکل می کند.
● بعد از مراجعه به پزشک چاق شدم
علت احتمالی: عوارض جانبی داروها
داروهای زیادی هستند که باعث افزایش وزن ناخواسته در انسان می شوند؛ از جمله آن ها می توان به داروهای ضد افسردگی، داروهای درمان سردردهای میگرنی، فشار خون بالا و حتی قرص های ضدبارداری اشاره کرد.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟هر کسی که از یکی از گروه های دارویی که در بالا به آن اشاره شد استفاده می کند البته باید توجه داشته باشید بعضی داروها هم نتیجه عکس دارند و ممکن است باعث بی اشتهایی و کاهش وزن شما بشوند.
راه حل چیست؟ اگر مطمئن هستید اضافه وزن شما بعد از رفتن به یک پزشک و مصرف داروهای آن شروع شده است، بهتر است در ابتدا عوارض جانبی دارو را که روی بسته های آن نوشته می شود با دقت بخوانید. زمانی که از این موضوع اطمینان پیدا کردید، سعی کنید با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت امکان داروی جایگزین دیگری را برای تان تجویز کند اما در هر صورت به هیچ عنوان حق ندارید به طور خودسرانه مصرف داروی خود را قطع کنید.