با شروع بلوغ علاوه بر تغییرات جسمی، تغییرات زیادی در پوست نوجوانان ایجاد می‌شود. یکی از این تغییرات پوستی، وجود منافذ پوستی بیش از حد باز است. این منافذ آزاردهنده، قبل از رسیدن به سن بلوغ، در دختران و پسران به یک اندازه است. اگر این منافذ با هم اختلافی داشته باشند به دلایل ژنتیکی است.
اما بعد از بلوغ و بعد از ترشح هورمون‌ها، مخصوصا هورمون آندروژن فعالیت بیشتری پیدا کرده و روی غدد چربی تاثیر مستقیم گذاشته و این غدد بزرگ و ترشح آنها بیشتر می‌شود. در مردان بعد از بلوغ، ترشح این هورمون بیشتر از زنان است. به همین دلیل مردان پوست چرب‌تری دارند.
غیر از هورمون آندروژن که مهم‌ترین عامل موثر در غدد چربی است، عوامل ژنتیکی موثرند. بعد از 30 تا 35 سالگی به طور طبیعی با کاهش فعالیت هورمون‌ها، از شدت تعریق و تولید چربی کاسته شده و این منافذ خود به خود کوچک‌تر می‌شوند.
بسته شدن منافذ
منافذ پوستی حالتی طبیعی برای پوست است، اما بزرگ یا کوچک بودن آنها بسته به عوامل هورمونی و استعداد ژنتیکی است.
انسداد این منافذ پوستی باعث می‌شود تا چربی بیش از حد خارج نشده و ترشحات در زیر پوست باقی بمانند و ایجاد عفونت کرده یا جوش‌های چرکی را به وجود آورند.
استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی و کرم‌ها بدون مشورت با پزشک برای پنهان کردن این منافذ نه تنها کار درستی نیست، بلکه عاملی برای تشدید مشکلات پوستی است.
افزایش بیش از حد چربی پوست، به مسدود شدن روزنههای پوستی منجر شده که متعاقبا به ایجاد توده‌ای از چربی منجر می‌شود که وقتی در معرض هوا قرار می‌گیرد به رنگ سیاه تبدیل می‌شود
درمان
– کاهش چربی‌سازی بدن : با کاهش مصرف غذاهای چرب و سرخ‌کردنی، چربی سازی بدن را کم کنید.
– کاهش تعریق : راه دیگری برای کنترل اندازه این منافذ است. اما بخشی که مربوط به هورمون‌ها و ژنتیک باشد، قابل تغییر نیست.
– کنترل چربی پوست : چرب بودن پوست را به طور موقت می‌توان کنترل کرد. شستشوی زیاد پوست، سبب خشک شدن و فعالیت بیشتر غدد چربی و در نتیجه تولید چربی بیشتر می‌شود.
– استفاده از لوسیون های چربی زدا : پس از شستشو و در فواصل صابون زدن می‌توانید از این لوسیون‌ها استفاده کنید.
جوش‌های سرسیاه
این جوش‌ها در صورت، بدن و حتی لاله گوش دیده می‌شوند. جوش‌های سرسیاه، جوش‌های معمولی سربسته‌ای هستند که به علت تنگی منافذ پوست به بیرون تخلیه نمی‌شوند. این جوش‌ها به دلیل تجمع چربی به وجود آمده و در مردان شایع‌تر هستند.
جوش‌های سرسیاه، اولین گام برای ایجاد جوش بوده و قبل از اینکه باکتری‌ها خلل و فرج و روزنههای پوست را مورد حمله قرار دهند، تشکیل می‌شوند. بعد از آن ممکن است جوش قرمز و جوش چرکی ایجاد شده و حتی به شکل کیست نمایان شود.
افزایش بیش از حد چربی، به مسدود شدن روزنههای پوستی منجر شده که متعاقبا به ایجاد توده‌ای از چربی منجر می‌شود که وقتی در معرض هوا قرار می‌گیرد به رنگ سیاه تبدیل می‌شود.
در اثر افزایش هورمون‌ها و عدم پاکسازی مناسب پوست، سلول‌های مرده در روزنههای پوست تجمع می‌یابند و باعث مسدود شدن روزنه و عدم خروج چربی می‌شوند.
آرایش کردن زیاد و استفاده بیش از اندازه از کرم‌ها و ضدآفتاب‌ها هم تاثیر زیادی در بروز انسداد منافذ و جوش‌های سرسیاه دارند.
پیشگیری از جوش‌های سرسیاه
– شست‌وشوی مداوم صورت
– عدم مصرف غذای مانده
– عدم مصرف تنقلات
– از مصرف کردن موادقندی و چرب خودداری کنید.
– از خوردن آجیل، سس، ادویه، غذاهای سرخ شده، شکلات، کاکائو، بستنی، شیرینی،نوشابه های گازدار، پنیرهای چرب، قهوه و چای داغ پرهیز کنید، زیرا این مواد باعث افزایش جوش در صورت خواهند شد.
– در رژیم غذایی روزانه از آب، سبزی و میوه های تازه به جای شیرینی، شکلات و غذاهای سرخ شده استفاده کنید.
– داشتن آرامش عصبی.
– ورزش کنید.
– جوش صورت را با نوک ناخن تحریک نکرده و آن را جدا نکنید. قشری که روی جوش را پوشانده محافظ پوست است و نمی گذارد آلودگی ها وارد پوست شود.
این قشر اگر از بین برود، جوش عفونی می شود و حتی پس از بهبود جوش، جای آن در صورت می ماند.
با صابون های ضدعفونی کننده، پوست تان را تمیز کنید و روی جوش ها را پاک کنید تا از گسترش آن جلوگیری شود.
عوامل ایجاد جوش
– یبوست
– کم خونی
– تغذیه نادرست
– استرس
توصیه‌هایی ضدجوش سرسیاه
– پاکسازی منظم پوست، اولین شرط برای عدم به وجود آمدن این جوش‌ها است. اگر پوست به خوبی تمیز نشود، آلودگی‌های بیشتری جذب می‌کند و ابتدا جوش‌هایی به رنگ زرد و سپس سیاه ایجاد می‌شود. هر روز صبح و آخر شب پوست صورتتان را شسته و پاک کنید.
– برای آرایش از فرآورده‌های مخصوص پوست چرب استفاده کنید. پودرهای صورت برای پوست چرب به ویژه آنهایی که جوش می‌زنند، مناسب‌ترند. پودرهای نرم و فشرده در این مورد بهترند. این پودرها چربی پوست را به خود جذب می‌کنند. می‌توان در زیر آنها از لوسیون‌های آرایشی بدون چربی استفاده کرد. پودرهای آرایشی نباید روی کرم‌ها و پمادهای چرب استفاده شود.
– برای پاک کردن مواد آرایشی از صورت، بهترین راه شستشو با آب و صابون است. همچنین می‌توان از شیرپاک‌کن و لوسیون‌های مخصوص پاک کردن مواد آرایشی هم استفاده کرد.
درمان های طبیعی
1- یک لیوان شیر را با آب دو عدد لیموترش تازه مخلوط کرده و محلول حاصل را به وسیله ابر بر روی همه قسمت های پوست بدنتان بمالید. مدت 15 دقیقه صبر کنید تا بر روی پوست خشک شود.
همزمان با اینکه شیر، پوست شما را نرم کرده و تغذیه می کند، آب لیموترش به عنوان قابض عمل کرده و تمام خلل و فرج های موجود در پوست را پاک می کند.
2- سه تا چهار فنجان پودر نرم جوی دوسر را در مقدار لازم آب و یا شیر پرچرب برای درست کردن خمیر، مخلوط کرده و خمیری نرم را درست کنید. پوست تان را خشک کنید، سپس خمیر را بر روی تمام قسمت های پوست بدن مالیده و مدت 15 دقیقه صبر کنید. حال با آب ولرم دوش بگیرید.
این خمیر، ناخالصی ها را از روی پوست برداشته و بافت آن را نرم می کند.
