بیماری تریکوتیلومانیا ( Tricho-tillomania )
کندن اجباری و بی اختیار موها ، به طوری که از نظر دیگران کاملا مشهود و محسوس باشد ، بیماری “تریکوتیلومانیا” نام دارد. این بیماری همیشه با یک احساس تنش و فشار درونی همراه است و پس از اقدام به این عمل ، شخص احساس راحتی یا آرامش پیدا می کند.
آیا هر نوع کاهش وسیع موها را می توان به حساب این بیماری گذاشت؟
خیر ، زمانی می توان گفت تریکوتیلومانیا است که زمینه سایر بیماری های روانی مانند روان پریشی توام با هذیان ، یا توهم ، و یا بیماری های جسمی مانند ضایعات و عفونت‌های پوستی وجود نداشته باشد.
میزان شیوع این اختلال چگونه است؟
این بیماری در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. زمینه‌های خانوادگی به وضوح وجود ندارد ، هر چند موارد کمی گزارش شده است.
شیوع این بیماری حدود یک درصد جامعه است.
با توجه به این که گاهی اختلالات روان پزشکی توامان وجود دارند ، به نظر شما چه بیماری های دیگری می توانند هم زمان با این بیماری وجود داشته باشند؟
اختلال افسردگی اساسی ، اختلال اضطراب منتشر ، اختلال وسواسی جبری ، ترس مرضی ، اختلال سوء مصرف مواد ، عقب ماندگی ذهنی و گاهی اختلالات شخصیت همراه با این اختلال به چشم می خورد.
این بیماران گاهی دچار اختلال تیک و عصبانیت های غیرقابل کنترل می شوند.
چه عواملی موجب پیدایش این اختلال می شود؟
در 25 درصد موارد موقعیت های پراسترس زندگی ، زمینه ساز شروع این بیماری است.
ترس از تنها ماندن در دوران کودکی ، اختلال در روابط عاطفی مادر و فرزند و مورد سرزنش قرار گرفتن کودک نیز از عوامل پیدایش آن است.
اختلال در میزان سروتونین و آندورفین از عوامل بیولوژیک آن هستند.
بیمار بیشتر مبادرت به کندن موی کدام نواحی بدن می کند؟
تمام قسمت‌های حاوی مو در بدن ممکن است دچار مشکل شوند ، ولی در اغلب موارد بیمار موی سر خود را می کند. در درجه بعد موی ابرو ، مژه ، ریش ، سبیل به وسیله بیمار کنده می شود. کندن موی ساعد و … خیلی کم گزارش شده است.
این اختلال چه عوارضی را به دنبال دارد؟
در درجه اول به دلیل ایجاد ظاهر زشت ، شخص از حضور در جمع امتناع می کند و مجبور به استفاده از کلاه ( در آقایان ) و روسری دائمی ( در خانمها ) می شود.
در درجه دوم ، بیمار خود را سرزنش می کند که با احساس گناه همراه است و موجب افسردگی وی می شود.
گاهی بیمار هم زمان با کندن مو ، عادت به خوردن آن پیدا می کند که موجب بروز عوارض گوارشی و حتی سوء تغذیه می شود.
آیا این بیماری با بیماری وسواس همراه است ، و یا نوعی از بیماری وسواس است؟
خیر ، علیرغم وجود اجبار ناخودآگاه در کندن مو و زمینه اضطراب در تریکوتیلومانیا ، این بیماری با وسواس تفاوت دارد.
در تریکوتیلومانیا ، رفتار اجباری ، فقط یک عمل و آن هم کندن مو را در بر می گیرد. مهم تر این که افکار وسواسی و مزاحم در این مبتلایان وجود ندارد.
این اختلال در چه سنی شایع تر است؟
سن متوسط شروع این بیماری پیش از 17 سالگی است ، هر چند در بعضی موارد ، در سنین بالاتر هم مشاهده شده است.
در صورتی که پیش از 6 سالگی و در دوران کودکی شروع شود ، احتمال بهبود بیشتر است ، ولی اگر پس از 13 سالگی شروع شود ، احتمال مزمن شدن آن بیشتر خواهد بود.
آیا این اختلال درمان پذیر است؟
بله ، در صورتی که فرد زود اقدام به درمان کند ، در کمتر از یک سال بهبود می یابد ، ولی اگر دنبال درمان نرود ممکن است تا 20 سال هم طول بکشد.
توصیه می شود درمان به طور مشترک به وسیله روان پزشک و متخصص پوست انجام شود.
مصرف داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب و استفاده از استروئیدهای موضعی ، نقش موثری در بهبود این بیماری دارند و در کنار آن ، رفتاردرمانی و روان درمانی نیز حتما سیر بهبودی را تسریع می کند
دکتر مریم ملکی
