امروزه داشتن شكمي صاف و تخت به لطف ميان‌وعده‌هاي متنوع و پركالري براي بعضي افراد به يك رؤياي دست‌نيافتني مبدل گشته است. اين افراد هميشه دغدغه سايز و اندازه لباس خود را دارند و گاهي اوقات حتي از بيان سايز شلوار خود اِبا مي‌كنند. بايد اذعان داشت كه چاقي شكمي هم مانند چاقي عمومي بدن يكشبه يا يكماهه به وجود نمي‌آيد، بلكه كاملاً تدريجي است. بنابراين لازم است همانگونه كه به وضع ظاهر لباس خود در محيط بيرون اهميت مي‌دهيم و قبل از خروج از منزل تك‌تك موارد را ارزيابي مي‌كنيم، به آراستگي باطن و جسم خود نيز بينديشيم و حفظ سلامتي خود را در اولويت قرار دهيم. در چاقي شكمي كه به چاقي سيبي‌شكل معروف است، چربي در قسمت‌هاي بالاي بدن، يعني شكم و دور كمر جمع مي‌شود و عوارض آن به مراتب حادتر و خطرناك‌تر از انواع ديگر چاقي است؛ به طوري كه بيماري قلبي و عروقي، مقاومت به انسولين (كه بيماري ديابت را به همراه دارد)، افزايش كلسترول و چربي خون در اين افراد شايع‌تر است. حال چه كنيم تا از شر چربي شكمي خلاص شويم؟ چاقي شكمي هم مانند چاقي عمومی نيازمند رعايت يكسري اصول مهم است كه به اختصار در ذيل به آنها اشاره می‌كنيم:
خودداري از تند غذا خوردن
تند غذا خوردن و درست نجويدن مواد غذايي موجب ورود هواي اضافي و نفخ و بزرگي شكم مي‌شود. هيچ پاداشي براي تمام كردن غذا در زمان مشخص وجود ندارد! وقتي غذا تند و با سرعت خورده شود، بدن فرصت كافي براي درك دريافت غذاي كافي ندارد؛ از اين رو افرادي كه سريع غذا مي‌خورند، معمولاً مقدار بيشتري مصرف مي‌كنند كه اين كالري اضافي، بيشتر در ناحيه شكم تجمع مي‌يابد. پژوهشگران آمريكايي اعلام کرده‌اند، بهترين شيوه غذا خوردن به سبك اروپائيان است كه غذا را مزه‌مزه مي‌كنند و مي‌بينيم شيوع چاقي، به‌خصوص چاقي شكمي در اروپائيان بسيار كم است.
پرهیز از خوردن هله‌هوله
تنوع زياد ميان‌وعده‌هاي غذايي و انواع و اقسام طعم‌دهنده‌هايي كه به آنها اضافه مي‌شود، هر بيننده‌اي را به سوي خود مي‌كشاند؛ اما بايد گفت كه تمامي ميان‌وعده‌هاي كارخانه‌اي به علت داشتن مقادير زيادی نمك و انواع طعم‌دهنده‌ها، باعث افزايش دريافت كالري و در نهايت چاقي مي‌شوند. بر اساس پژوهش‌های جديد، مصرف بيش از حد هله‌هوله تأثير منفي بيشتري روي چاقي شكمي دارد و بيشتر از ساير مواد غذايي پركالري باعث چاقي موضعي (مثلاً در ناحيه شكم و پهلوها) مي‌شود.
درمان يبوست
از يبوست در كتب قديمي پزشكي به عنوان ام‌الامراض نام برده شده است. امروزه نيز به عنوان يكي از دلايل چاقي شكمي، به يبوست اشاره مي‌گردد. يبوست موجب بزرگي شكم و عدم درمان آن موجب سفت شدن چربي این ناحيه مي‌شود. تنها راه‌حل قطعي يبوست، مصرف آب فراوان، آن هم به صورت گرم و ولرم (آب سرد يبوست را تشديد مي‌كند) و افزايش دريافت فيبر از طريق مصرف منظم سبزيجات و ميوه‌ها و حبوبات در رژيم غذايي است. استفاده از انواع ملين‌ها و قرص‌هاي شيميايي توصيه نمي‌شود؛ زیرا مصرف مداوم آنها باعث كاهش حركات طبيعي روده مي‌شود و آن را تنبل‌تر مي‌كند. در چنين مواردي استفاده از ملين‌هاي گياهي و طبيعي نظير خاكشير، اسفرزه، تخم شربتي، آلوي خيس‌كرده، انجير خيس‌كرده و… بهتر است (براي درمان تنها از يك روش استفاده نکنید و مواد ذكرشده را به طور متناوب مصرف نمایید).
خودداري از جويدن زياد
جويدن آدامس موجب ورود هوا به بدن و نفخ معده و بزرگي شكم مي‌شود. اگر به جويدن آدامس عادت داريد، مي‌توانيد به جاي آن يك آب‌نبات بمكيد يا ميان‌وعده سالم، مثل تكه‌هاي سبزيجات را جايگزين آن كنيد.
خودداري از نوشيدن زياد مايعات پركالري
پژوهش‌های اخير نشان داده است كه تقريباً 20 درصد كالري‌هاي روزانه از نوشابه‌ها و نوشيدني‌هاي پركالري به دست می‌آید. آبميوه‌هاي شيرين، نوشابه‌ها، ماءالشعير و… همه از نوشيدني‌هاي پركالري هستند و چون براي رفع تشنگي مورد استفاده قرار مي‌گيرند، كالري زياد آنها ناديده گرفته مي‌شود و اصلاً چاق‌كننده به حساب نمي‌آیند؛ در حالي كه كالري زيادي دارند (یک ليوان نوشابه، 90 كالري و يك ليوان ماءالشعير، 70 كالري دارد). بهترين نوشيدني براي رفع تشنگي، آب است و در موارد ديگر مي‌توان از دوغ كم‌نمك يا عرقيات گياهي حاوي نعناع كه خود برطرف‌کننده نفخ شكم و رفع ورم شكمي هستند، استفاده کرد.
انجام فعاليت‌هاي ورزشي به طور منظم
فعاليت ورزشي در واقع با فعاليت بدني متفاوت است. درست است كه در هر دو نوع، كالري مصرف مي‌شود، اما ورزش الگويي مشخص دارد كه براي چاقي‌هاي موضعي به‌خصوص ناحيه شكم بسيار مفيد است. در واقع، فعاليت‌هايي كه داراي شدت كم و زمان طولاني هستند، نتيجه بهتري براي سوخت چربي‌ها به همراه دارند؛ مثل دويدن، دوچرخه‌سواري، شنا، پياده‌روي سريع و بالا رفتن از پله. منظور ما از ورزش در مرحله اول كاهش چربي است، نه الزاماً كاهش وزن و چون هم‌زمان با ريزش چربي، ساخت ماهيچه در بدن شروع مي‌شود، به اصطلاح سايز كم مي‌كنيد؛ ولي ممكن است وزن‌تان ثابت بماند؛ بنابراين از روي عدد ترازو قضاوت نكنيد و در آينه دقيق نگاه كنيد ک آيا شكم‌تان تو رفته است یا خیر!
آثار زيانبار چربي‌هاي شكم
در پایان، آثار زيانبار چربي شكم بر روي سلامتي را یادآور مي‌شويم. افرادي كه دور كمر آنها بيش از حد طبیعی است (مردان بيشتر از 100 و زنان بيشتر از 86 سانتي‌متر)، در معرض خطر بيماري‌های مختلف و دو برابر بيشتر از سايرين در معرض مرگ زودرس قرار دارند. در واقع، خطر مرگ با افزايش سايز دور كمر افزايش مي‌يابد! در اين شرايط حتي اگر وزن فرد ايده‌آل باشد و فقط چاقي شكمي داشته باشد، دو برابر بيشتر در معرض مرگ زودرس است. به نظر مي‌رسد مهم‌ترين اقدام براي كاهش چربي شكمي، كاهش كالري دريافتي است. مصرف چربي‌هاي اشباع، به‌خصوص چربي‌هاي ترانس، باعث تشديد چاقي شكمي مي‌شوند. مطالعات تغذيه‌اي نشان مي‌دهد مصرف روغن زيتون (و روغن‌هاي تك‌اشباع) هم اشتها را كنترل كرده و هم به كاهش چربي‌هاي شكمي كمك مي‌كند، در حالی که كالري آن مثل بقيه روغن‌هاست. بنابراين اعتدال در مصرف آن شرط اساسي كم كردن چربي بدن است. اساس رژيم مديترانه‌اي كه بر مصرف غلات سبوسدار، ميوه‌جات و سبزيجات، آجيل، حبوبات و روغن زيتون است، نقش مهمي در كاهش چربي شكمي (موضعي) دارد.
غني‌سازي دوغ با ويتامينD
با توجه به شيوع بالاي كمبود ويتامين D در افراد جامعه به ويژه گروه‌هاي آسيب‌پذير از جمله كودكان و نوجوانان و نيز بيماران مختلف و اهميت اعمال مداخلات لازم و كابردي در سطح خانوار، انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور براي نخستين بار اقدام به اجراي «مطالعات تاثير مصرف دوغ غني شده با ويتامين D» نمود كه يافته‌هاي آن حاكي از تاثير بسيار مفيد مصرف اين دوغ بر وضعيت قند خون و شاخص‌هاي التهابي و عروقي به ويژه در بيماران ديابتي بوده و نتايج آن در نشريات معتبر علمي خارجي منتشر گرديده و مورد استقبال زياد رسانه‌هاي علمي- خبري جهان قرار گرفته است. در اين راستا نشست خبري با حضور دكتر مجيد حاجي‌فرجي، دكتر تيرنگ نيستاني و دكتر سيد هدايت حسيني و جمعي از خبرنگاران در تاريخ 17/10/90 در محل انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور برگزار گرديد. در اين نشست خبري دكتر مجيد حاجي‌فرجي، رئيس انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور گفت: در سال‌هاي اخير مطالعات متعددي در انستيتو تحقيقات تغذيه بر روي كمبودهاي ريز مغذي‌ها به ويژه ويتامين D و كلسيم براي رفع چالش‌هاي موجود در كشور انجام گرفته است كه يكي از آنها غني‌سازي مواد غذايي با استفاده از مواد مغذي كلسيم و ويتامين D بوده است كه بهترين پايه‌هاي مناسب آن لبنيات مي‌باشد، زيرا اين گروه غذايي در هرم غذايي وجود دارد و متخصصان تغذيه مصرف روزانه آن را به اقشار مختلف جامعه توصيه مي‌نمايند. در دو مطالعه‌اي كه در اين زمينه انجام گرفته از دوغ استفاده شد، كه پاسخ‌هاي مناسبي در شاخص‌هاي گلايسميك، شاخص‌هاي چربي خون و حتي التهابي اين افراد مشاهده شد. دكتر حاجي فرجي افزود: از آنجا كه ماست و دوغ حاوي پروبيوتيك‌ها مي‌باشند، در صورت استفاده از اين مواد غذايي به عنوان پايه غني‌سازي، از فوايد پروبيوتيك‌ها يعني پيشگيري از بيماري‌هاي گوارشي، هورموني، سرطان‌ها و … نيز بهره‌مند خواهيم شد.
دكتر نيستاني، دانشيار انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي كشور نيز در اين خصوص گفت: بر خلاف ساير مواد مغذي، ويتامين D توزيع بسيار محدودي در غذاها دارد و اين محدوديت در سفره ايراني بيشتر به چشم مي‌خورد. اين در حالي است كه طبق آمارهاي جهاني و آمارهاي موجود در كشور ما شيوع كمبود ويتامين D در زير گروه‌هاي مختلف جامعه هشدار دهنده مي‌باشد. وي در رابطه با اين مطالعه افزود: ماده غذايي حامل براي غني‌سازي بايد به طور صحيح انتخاب شود. در چند مطالعه انجام گرفته، از دوغ استفاده شد، زيرا پذيرش اين ماده غذايي خوب است و مثلاً مشكل عدم تحمل در مورد آن وجود ندارد.
دكتر هدايت حسيني، معاونت پژوهشي انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي كشور نيز ضمن عرض تبريك به مناسبت اين دستاورد بزرگ علمي و استفاده از دوغ غني شده به عنوان راهكاري مناسب براي بهبود شاخص‌هاي گلايسميك در بيماران ديابتي گفت: اگر اين دوغ غني شده بخواهد وارد بازار شود، بايد مطالعاتي در رابطه با ماندگاري، كنترل كيفيت و بسته‌بندي محصول انجام شود. وي افزود: برچسب‌گذاري در محصولات غذايي به ويژه انواع غني شده از اهميت بسزايي برخوردار است و اطلاع‌رساني كامل بايد از اين طريق به افراد صورت گيرد.
بهناز عباسي مقدم
خیلی عالی بود الان نزدیک یک ماهه ورزش ورژیم رو شروع کردم مطالبتون بدردم خورد مرسی