امروزه در فضاهای عمومی مجتمعها، آپارتمانها و برجهای مسکونی به جهت وسعت و همچنین تعداد ساکنان، فضایی به عنوان لابی در نظر گرفته میشود.
در مجتمعها، آپارتمانها و برجهای مسکونی، معمولا یک هیئت مدیره وجود دارد که در رأس آنها فردی به عنوان مدیر ساختمان مسئولیت اصلی را به عهده میگیرد. این افراد قوانینی را تدوین میکنند تا نظم بیشتری در ساختمان حاکم باشد و سرپیچی از آنها با توجه به قوانین آپارتماننشینی پیامدهایی را به دنبال دارد. از آنجا که خصوصیات فضاهای عمومی ساختمان تا حدودی، نمادی از موقعیت و خصوصیات افراد ساکن است در میان قوانین بندهایی نیز به شرایط ظاهری فضا و دکوراسیون محیطهای عمومی و مشترک و در واقع فضاسازی آنها اختصاص مییابد.
وقتی وارد یک ساختمان میشویم، اولین چیزی که میبینیم لابی است که نقطه مشترک اغلب مجتمعها و برجهاست. امروزه برای آپارتمانهای پر واحد نیز لابی در نظر گرفته میشود. این مکانها معمولا در طبقه همکف ساختمان واقع شده و فضایی از ساختمان است که هنگام ورود به آپارتمان از آنجا عبور کرد.
در کل لابی به دوقسمت تقسیم میشود:
• نگهبانی
• نشیمن
از آنجا که تعداد ساکنین در مجتمعها و برجها زیاد است و رفتوآمدهای زیادی در آنجا صورت میگیرد، به خاطر چنین مسائلی و حفظ امنیت ساکنین، به صورت شبانهروزی نگهبان استخدام میکنند که در قسمت نگهبانی لابی مستقر میشود و عبور و مرور افراد را کنترل میکند. این قسمت از لابی شامل یک پیشخوان و یا میز و صندلی و همچنین امکانات مخابراتی برای برقراری ارتباط با تکتک افراد و واحدهای ساختمان است.
قسمت نشیمن، محیطی از لابی است که با قرار دادن ترکیبی از مبل یا صندلی و میز، شبیه اتاقنشیمن، به نشستن افراد اختصاص مییابد. در واقع طبق مقررات برجها و مجتمعها، شخصی که به عنوان مهمان وارد میشود باید پس از ذکر نام خود و نام ساکن به نگهبان، مدت زمان کوتاهی را در لابی منتظر بماند تا پس از اجازه دادن فرد ساکن، وارد واحد مورد نظر شود و چه بسا که ملاقاتهای کوتاه افراد غریبه با ساکنین نیز در لابیها انجام شود.
طبیعتا نیاز به وجود لوازم دکوری برای انجام کارهایی که ذکر شد و همچنین بهرهمندی مطلوب از فضا، شرایط ساختاری اصولی و ظاهری مطلوب ضروری است. در صورتی که تمام این موارد با اصول دکوراسیون و اساسی انجام شود، هم از لحاظ اقتصادی برای ساکنین به صرفه خواهد بود و هم فضا زیبا و دلپذیرتر خواهد بود.
یکی از مسایلی که در لابی باید به آن توجه زیادی شود، کف است. چون لابی محل عبور و مرور همه افراد ساکن و مراجعهکنندههاست، محکم بودن کف از جمله ضروریات یک پوشش است. درمیان همه کفپوشها، سنگ بهترین انتخاب است. چون هم در مقابل ضربههایی که از اسبابکشی و حمل بار ایجاد میشود، صدمه نمیبیند و هم به راحتی تمیز میشود. نکته قابل توجه این که در فضاهایی که وسعت آنها زیاد است از سنگ سیاه استفاده نکنیم چون اثر کفش افراد و غبارهای موجود در هوا همیشه لکههایی را روی سطح سنگ ایجاد میکند و ظاهری کثیف پدید میآورد و دیگر این که از کفپوشهایی مثل فرشهای ماشینی، گلیم و گبه و مانند اینها استفاده نکنیم چون دائم در حال لیز خوردن و جابجا شدن میباشد ولی وجود پادری برای تمیز کردن کف کفشها قبل از ورود به لابی و یا در مقابل در ورودی مجتمع ضروری است.
بعد از کف باید سراغ دیوارها برویم. برای پوشش دیوارها، باید ابتدا به وسعت فضای لابی توجه کنیم. اگر وسعت فضای ما زیاد بود و در هنگام حمل و نقل اثاثیه و بار احتمال برخورد با دیوار وجود نداشته باشد، میتوانیم دیوارها را با رنگ روغنی یا کاغذدیواریهای مختلف، تنوعی زیبا را در محیط ایجاد کنیم. با این تنوع علاوه بر ایجاد زیبایی ظاهری، وسعت و نور محیط را نیز میتوان افزایش داد. ولی اگر لابی به اندازهای کوچک باشد که فضای کافی برای مانور اثاثیه و بار وجود نداشته باشد، بهتر است دیوارهای محیط را نیز با سنگ بپوشانیم و حتی وسایل دکوری را نیز به یک میز و صندلی محدود کنیم.
نوع رنگ برای دیوارها باید با توجه به وسعت فضا، نور موجود و همچنین لوازم دکوراسیونی که به کار رفته، انتخاب شود.
لابی هم مثل هر فضای دیگر، با وجود یک نورپردازی خوب، صرفنظر از موضوع روشنایی، جلوه زیبا و متفاوتی پیدا میکند، برای نورپردازی این محیطها با توجه به کاربردهای مختلفی که دارند، به دو نوع نورپردازی نیاز است، یکی نورپردازی وظیفهای فضای نشیمن و پیشخوان و دیگری نورپردازی دکوراسیونی.
برای نورپردازی فضای نشیمن میتوانیم از لوسترهای آویزی یا سقفی، هالوژنهای توکار، لوسترها و چراغهای دیوارکوب، آباژور و یا انواع چراغهای رومیز و یا پایه بلند ایستاده، استفاده کرد و در شرایطی که دیوارکوبها و یا لوازم تزئینی دیگر در محیط وجود داشته باشد، نورپردازی آنها، جلوهای متفاوت را به وجود میآورد، نکته قابل توجه این است که اگر فضای لابی، راهروها و یا مکانهای موجود تا آسانسور و پله، به هنگام روز از نور کافی برخوردار باشد، میتوانیم از گیاهان طبیعی استفاده کنیم تا روحی تازه به محیط ببخشیم در غیر اینصورت باید از گلها و گیاهان مصنوعی استفاده کنیم.
همانطور که گفتیم لابی دارای دو قسمت اصلی است که هر کدام از آنها لوازم دکوراسیونی خاص خود را نیاز دارد. البته نوع لوازم دکوراسیونی انتخابی، رابطه مستقیم با وسعت، پلان و موقعیت فضا و همچنین کاربرد آن دارد. در بعضی از لابیها محیط نشیمن برای قرار دادن نیم ست مبلمان، یعنی یک کاناپه و دو مبل تکی و یک میز جلوی مبل و یا ترکیب دو کاناپه دو نفره مناسب است ولی در بعضی جاهای دیگر به دلیل کمبود جا، امکان جا دادن یک کاناپه و یک میز و یا حتی میز صندلی و یا مبل کوچک وجود دارد.
به طور کل باید به این مسئله توجه داشته باشیم که یکی از خصوصیاتی که لوازم دکوراسیونی در لابی باید داشته باشد این است که محکم و مقاوم باشد. چون این لوازم دکوراسیونی نسبت به لوازم و وسایل کاربردی در منزل، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند و افراد با فرهنگها و گروههای سنی مختلف از آنها استفاده میکنند، به همین دلیل احتمال صدمه دیدن آنها افزایش پیدا میکند و تعویض هر چند وقت یک بار وسایل با توجه به ایجاد بار مالی برای ساکنین میسر نیست.
امروزه با توجه به رایج شدن مبلمان فلزی، ترکیب فلز، پارچه و یا حتی ترکیبی از چوب فلز و پارچه برای این محیطها، مناسب است. چون فلز در هیچ شرایطی مورد صدمه ساختاری قرار نمیگیرد و تنها با یک پوشش جدید مثل رنگ، نمایی تازه و متفاوت پیدا میکند. در نتیجه هم نمای ظاهری آن به راحتی تغییر میکند و هم هزینه کمی را پرداخت کرده و مستحکم است.
به طور کلی انتخاب این لوازم پس از در نظر گرفتن مقاومت سلیقهای است. باید سعی کنیم پارچههایی که برای استفاده از این لوازم به کار میبریم قابل شستشو باشند. چون به دلیل استفاده زیاد زود کثیف میشوند نباید از پارچههای روشن استفاده کنیم. در ضمن موضوع قابل شستشو بودن و دوام پارچه در هنگام انتخاب پرده برای پنجرههای لابی نیز ضروری است و نباید فراموش شود.