عفونت هاي دستگاه ادراري دومين نوع معمول عفونت در بدن و علت حدود8/3 ميليون ويزيت پزشکي در سال هستند. زنان در ابتلا به عفونت هاي دستگاه ادراري مستعدترند. يک زن از هر پنج زن طي عمرش يک بار به عفونت ادراري مبتلا مي شود. از جمله شايع ترين بيماري هاي عفونت دستگاه ادراري در نزد خانم ها، بيماري هاي عفونتي دستگاه تناسلي است. در اين شماره قصد داريم درباره ي اين عفونت ها صحبت کنيم.
گروهي از بيماري هاي دستگاه تناسلي مانند سوزاک، که معمولاً عوارض و در مان هاي بيشتري دارند. صرفاً از طريق تماس هاي جنسي منتقل مي شوند. اما آنچه مدنظر ماست گروهي از بيماري هاي عفوني هستند که اکثر خانم ها در طي زندگي، حداقل يک بار به يکي از آنها دچار مي شوند وعوارض و درمان هاي ساده تري دارند. به التهاب و عفونت مجراي تناسلي «واژينيت» مي گويند.
شرايط زمينه ساز
ـ استفاده ي بيش از حد از داروهاي آنتي بيوتيکي
ـ قرص هاي ضد بارداري خوراکي
ـ اختلال عملکرد دوره هاي ماهانه
ـ بارداري و زايمان
ـ انتقال بيماري هاي آميزشي
ـ سايش، خراشيدگي و التهاب سطح اندام تناسلي
ـ ضعف سيستم ايمني بدن
قارچ ها عامل مهم عفونت
منشأ عفونت هاي قارچي اندام تناسلي عمدتا نوعي قارچ به نام«کانديدا آلبيکنس» است. اين قارچ معمولاً بطور طبيعي در محيط واژن وجود دارد و تنها زماني که بيش از حد معمول رشد کند. مي تواند بيماري زا شود. البته به روشني نمي توان علت عفونت قارچي را توضيح داد. اما آنچه مسلم است مخمرها و قارچ ها در بدن ما حيات دارند. و يا ما همزيست اند. مخمرها در محل زيست ما، در غذاها و خوراکي ها وجود دارند. و به نوعي مي توان گفت ما را احاطه کرده اند. ولي اکثر ما گرفتار عفونت ناشي از قارچ ها نمي شويم.
واژينيت انگلي
اين بيماري از طيق تماس جنسي يا برخي لوازم محيط هاي آلوده وارد مجراي تناسلي مي شود و عفونت ايجاد مي کند. در بسياري از موارد ممکن است اين عفونت فاقد علايم يا توأم با علايم خفيفي باشد. از بارزترين خصوصيات اين بيماري وجود ترشح واژينال بيش ازحد است. اين ترشح خاکستري يا سبز است. بوي زننده يي دارد و روي آن حباب هاي هوا مشاهده مي شود که باعث ايجاد ظاهري کف مانند مي شود
باکتري هاي عفونت زا
عفونت هاي باکتريايي دستگاه تناسلي بيتشر توسط باکتري به نام «گاردنلا واژيناليس» ايجاد مي شود. اين ميکروب بطور طبيعي در محيط دستگاه تناسلي موجود است. ولي در شرايط خاص ممکن است رشد کند و باعث بروز بيماري شود.
انگل ها، ميهمان ناخوانده
عفونت هاي انگلي مجاري تناسلي در بيشتر اوقا ت به واسطه ي نوعي انگل تک سلولي ايجاد مي شود. اين انگل بطور طبيعي در مجاري تناسلي زندگي نمي کند و ابتلا به آن ممکن است از طريق استخر يا حوله ي آلوده و نيز تماس با فرد آلوده حاصل شود. از آنجا که محيط مجاري تناسلي بطور طبيعي داراي شرايطي خاص است، عوامل عفوني فوق قادر به رشد و تکثير در اين محيط نيستند.
نشانه ها، چراغ راه تشخيص درست
علايم اصلي واژينيت قارچي عبارت از خارش و ترشحات واژينال است. خار ش معمولاً شديد است و ممکن است باعث التهاب نواحي مربوطه شود. ترشحات به صورت سفيد رنگ و غليظ و در عين حال داراي چسبندگي کمي بوده و سست هستند. اين ترشحات معمولاً فاقد بو يا داراي بوي کپک بوده، ولي به هيچ وجه متعفن نيست؛ مگر آنکه ساير عوامل عفونت زا همراه قارچ موجب بروز واژينيت شده باشند.
واژينيت باکتريايي
اين بيماري مي تواند از طريق تماس جنسي نيز منتقل شود. در واژينيت ميکروبي، ترشحات واژينال وجود دارد. ولي خراش و التهاب يا اصلاً وجود ندارد يا بسيار خفيف تر از عفونت قارچي است. ترشح ايجاد شده در اين بيماري به رنگ سفيد مايل به خاکستري يا زرد رنگ است و حالت آبکي دارد. خصوصيت بارز اين ترشح بوي ناخوشايند آن است که شبيه بوي ماهي است. تشخيص اين بيماري ممکن است با توجه به علايم حاصل از آن يا انجام نمونه برداري از ترشحات اندام تناسلي توسط پزشک و انجام آزمايش روي نمونه ي بدست آمده صورت گيرد.
توصيه هاي بهداشتي زنانه
1ـ پس از ادرار کردن و اجابت مزاج هميشه از سمت جلو به طرف عقب، خود را بشوييد، اين کار از رانده شدن باکتري هاي انتهاي دستگاه گوارش به ناحيه ي تناسلي جلوگيري مي کند.
2ـ در طي روز لباس هاي زير با جنس الياف نخي به تن کنيد. از پوشيدن لباس هاي تنگ مانند شلوار جين، جوارب شلواري و مايو به مدت طولاني اجتناب کنيد. لباس هاي گشاد و راحت به تن کنيد و براي شستشوي لباس هاي زير خود شوينده هاي غيرمعطر و ملايم بکار ببريد.
3ـ کاندوم ها و ديافراگم هاي از جنس لاتکس و ژل هاي اسپرم کش در برخي از زنان حساسيت و تحريک ايجاد مي کنند، اين افراد بايد از ساير روش هاي جلوگيري از بارداري استفاده کنند. همچنين در حين مقاربت از لغزنده کننده هاي محلول در آب غير معطر استفاه کنيد.
4ـ لباس هاي زير خود را حداقل هر دو روز در ميان عوض کنيد.
5ـ از پودر تالک در اطراف ناحيه ي تناسلي استفاده نکنيد، زيرا پودر تالک رطوبت را در خود نگه مي دارد.
6ـ در صورتي که از تامپون در دوران قاعدگي استفاده مي کنيد، حداکثر آن را هر سه تا چهار ساعت يک بار عوض کنيد. پيش از گذاشتن تامپوت دست هاي خود را کاملاً بشوييد. در طي خواب شبانه هيچ گاه از تامپون استفاده نکنيد و به جاي آن از نوارهاي بهداشتي(پد) استفاده کنيد.
7ـ نوار بهداشتي را بايد هر چهار تا شش ساعت يک بار(حداکثر هشت ساعت) عوض کرد. پيش از گذاشتن پد نيز دست هاي خود را با آب و صابون بشوييد.
8ـ از تامپون، نوارهاي بهداشتي و دستمال توالت معطر استفاده نکنيد.
9ـ حين استحمام از صابون و شامپوهاي غيرمعطر و ملايم استفاده کنيد. از وان کف صابون نيز استفاده نکنيد.
10ـ هميشه نواحي تناسلي و اطراف آن را خشک و تميز نگه داريد، رطوبت رشد ميکروب ها را سرعت مي بخشد.
11ـ بطور منظم سطح خارجي نواحي تناسلي را با آب ولرم شستشو دهيد. براي شستن نواحي تناسلي نيازي به استفاده از صابون نيست.
12ـ هنگام شامپو کردن و آب کشيدن موها حين استحمام ، سر خود را به سمت جلو خم کنيد تا شامپو با ناحيه ي تناسلي تماس نيابد.
13ـ پس از استحمام با يک حوله ي نرم ناحيه تناسلي را به ملايمت خشک کنيد. براي اين کار مي تواند از سشوار (با درجه ي باد سرد) نيز استفاده کنيد.
14ـ پس از استحمام ادرار کنيد.
15ـ هيچ گاه ادرار خود را نگه نداريد.
16ـ از دوش مخصوص دستگاه تناسلي استفاده نکنيد. چرا که اين عمل ترشحات و باکتري هاي طبيعي و محافظ اين ناحيه را مي شويد.
منبع: مجله 7 روز زندگي شماره 101