چگونه پوستی صاف داشته باشید!

بهبود سطح زندگی و رفاه اجتماعی، و درخواست بیشتر مردم برای ترمیم، بازسازی و جوان تر شدن پوست و از طرف دیگر پیشرفت روزافزون علم پزشكی، سبب به كاربردن روش های جدید جراحی پوست و ترمیمی گشته است.

یكی از مشكلاتی كه در سنین بحران ساز، یعنی سنین ازدواج مورد توجه جدی قرار می گیرد، ظاهر ناخوشایند آثار زخم های صورت است كه عمدتا توسط جوش های چركی و عمیق صورت و همچنین در اثر عوامل دیگر مانند آبله مرغان و جراحات پوستی ناشی از ضربه و تصادفات یا بیماری های دیگر به وجود می آید.

عارضه ی عمده این گونه موارد، جنبه های اجتماعی – روانی آن است كه در بعضی از افراد جوان می تواند مخرب باشد. این مساله در بدترین زمان ممكن از زندگی، كه ظواهر شخصی و خودآگاهی در این مورد در اوج است، اتفاق می افتد.

اگرچه جوشگاه های(جای جوش) پوستی از نظر دیگران می تواند خیلی خفیف و نامشخص باشد، ولی با این حال برای خود فرد، بسیار قابل توجه و باعث خجالت، ناراحتی و عصبی شدن می شود و حتی ممكن است باعث محروم شدن از وجهه ی اجتماعی توسط خود بیمار نیز بشود.

این گونه افراد را نمی توان با این توصیه كه بیماری اشان كم اهمیت است، راضی كرد و اغلب بایستی به تقاضای آنها برای درمان پاسخ گفت. از آنجا كه پیشگیری از ایجاد اسكار(SCAR) یا جوشگاه(جای جوش) بسیار ساده تر از درمان آن است، لذا در اكثر موارد تاكید بر درمان طبی زودرس و فوری و طولانی تا پایان بیماری می باشد.

در جوش غرور جوانی اسكارها می توانند از سوراخ های كوچك كه ممكن است با سوراخ های گشاد شده ی غدد چربی پوست اشتباه شوند، تا ضایعات آبله ای شكل بزرگ و عمیق، دیده شوند. این جوشگاه ها یا اسكارها می توانند صورت، پشت، سینه و حتی بازو را گرفتار كنند و می توانند فرورفته یا برآمده باشند.

در مورد انتخاب بهترین روش درمان یا مراحل درمان، در بین پزشكان اختلاف نظر وجود دارد.

روش های مختلف درمان اسكار، آكنه و جوشگاه های صورت عبارتند از:عمل تراشیدن پوست، استفاده از لیزر دی اكسید كربن، عمل جراحی برداشتن اسكار، برآمده كردن پوست و گرافت پوستی، تزریق مواد پركننده ی اسكار و پیلینگ یا لایه برداری پوست.

هر یک از این روش های درمان را می توان بر اساس شدت و گستردگی ناهنجاری پوست در فرد مبتلا و وضعیت اجتماعی و اقتصادی وی انتخاب کرد و برای درمان اقدام نمود.

روش ساییدن پوست یا “درم ابریژن”

یكی از روش های متداول و مؤثر در برطرف كردن زخم های صورت ناشی از جوش غرور، آبله مرغان، اسكار جراحات پوستی، مواردی مثل خالكوبی، لكه های مربوط به سن و آفتاب، و چین و چروك، ساییدن پوست یا به اصطلاح علمی “درم ابریژن” (DERMABRASION) است.

این روش اولین بار توسط دانشمند آلمانی آقای كرومه در سال 1905 میلادی شروع شد و در سال 1940 و 1950 توسط آقایان كورتین و بروك روش فعلی، كه استفاده از دستگاه موتور سمباده دار با حركت دوار می باشد، توضیح داده شد. این روش یك دهه بعد، محبوبیت خاصی در بین مردم پیدا كرد و در این مدت كامل تر شد. در این روش به وسیله عمل تراشیدن پوست، لایه سطحی پوست ساییده می شود، در نتیجه لایه زیرین پوست كه ظاهر صاف تر و شفاف تری دارد، جایگزین آن می شود.

همچنین لایه ی زاینده پوست تا مدت شش ماه بعد فعال تر می شود و سرعت رسیدن سلول های عمقی پوست به سطح پوست بیشتر می گردد. كلاژن سازی در ناحیه دوم فعال تر شده و استحكام درم بیشتر می گردد.

كلیه این اتفاقات باعث كم كردن عمق اسكارها و فرورفتگی های پوست یا از بین رفتن آنها می شود. استفاده از كرم های مخصوص كه قبل از عمل باعث تحریك پوست و لایه برداری می شود، چند هفته قبل از عمل ضروری بوده و باعث سریع تر شدن ترمیم پوست، پس از عمل ساییدن پوست می گردد.

قبل از عمل تراش پوست، داروهای آرام بخش و بی حس كننده ی موضعی توسط پزشك تزریق می گردد و این عمل، می تواند در بیمارستان، مراكز جراحی سرپایی یا حتی در مطب انجام پذیرد.

جراح به وسیله یك دستگاه گردان با سرعت بالا كه در سر آن سمباده یا برس مخصوص وجود دارد، با برداشتن لایه های فوقانی پوست موجب مسطح شدن پوست می شود. پس از عمل با پانسمان مخصوص روی پوست پوشانده شده وبعد از 2 تا 4 روز، پانسمان برداشته می شود و پس از دو هفته، بیمار می تواند با استفاده از وسایل ضد آفتاب به سركار خود برود.

البته تا مدت شش ماه بیمار نبایستی در معرض مستقیم نور آفتاب قرار گیرد. بیمارانی كه سابقه عفونت تب خال یا سابقه عدم ترمیم زخم دارند و همچنین كسانی كه قرص های اكوتان مصرف می نمایند، بایستی قبل از عمل به پزشك اطلاع دهند.

شایع ترین موارد استفاده از ساییدن پوست، به ترتیب برای درمان جوشگاه ناشی از آكنه، برطرف كردن لكه های پیری پوست، اسكار(جای زخم) ناشی از عمل جراحی یا ضربه، برطرف كردن چروك پوست و برداشتن خالكوبی می باشد.

ساییدن پوست روی اسكار ناشی از ضربه یا جراحی پوست، تقریبا شش هفته پس از ایجاد آسیب، نتیجه كامل و عالی دارد.

در برداشتن خالكوبی پوست توسط ساییدن پوست، نباید انتظار داشت كه با یك بار، نتیجه كامل و عالی بدست آید و ممكن است 2 یا 3 بار این عمل تكرار شود.

در مورد اسكار ناشی از آبله مرغان نیز عمل تراشیدن پوست شش هفته بعد از بهبود پاسخ می دهد.

عمل ساییدن پوست یك روش مناسب برای صاف كردن ناهمواری های پوستی به جا مانده از آكنه، اسكار عمل جراحی، ضربه یا تصادفات و برطرف كردن لكه های پیری پوست، خالكوبی و چروك صورت است.

بعضی مواقع مجبور می شویم جوشگاه های بسیار عمیق پوست صورت را با عمل جراحی برداشته و محل را بخیه بزنیم. در برخی بیماران لازم است اسكارهای عمیق توسط تزریق كلاژن پُر شود یا در بعضی موارد پیوند پوست از پشت گوش به ناحیه فرو رفته ی پوست انجام گیرد.

انواع مختلف لایه برداری یا پیلینگ های مكرر پوست، به تنهایی یا همراه با عمل ساییدن پوست برای بهبودی جوشگاه های سطحی و التهابی پوست انجام می شود كه این عمل اگر همراه با مصرف طولانی مدت اسیدهای رتینوئیك و تركیبات آلفاهیدروكسی اسید باشد، بخصوص در افرادی با پوست سفید و روشن نتایج خوبی دارد. امروزه از لیزر دی اكسید كربن، در درمان اسكارهای پوستی نیز استفاده می شود كه نتایجی خوب داشته و با عمل ساییدن پوست قابل مقایسه است و عوارض آن نیز، محدود گزارش شده است.

دکتر محمد علی نیلفروش زاده- متخصص پوست، مو و زیبایی