انار یکی از میوه هایی است که از قدیم وجود داشته است حتی در کتب مقدس چندین بار نام آن ذکر شده است . هومر شاعر معروف یونان در کتاب خود ( اودیسه ) از آن نام برده است . معروف است که حضرت سلیمان باغ بزرگی پر از درخت های انار داشته که به آن عشق می ورزیده است
درخت انار بومی ایران و مناطق مجاور آن است . کلمه انگلیسی Pomegranate از زبان یونانی مشتق شده که به معنی ( سیب با هسته های زیاد ) می باشد .
انار درخت کوچکی است که ارتفاع آن تا ۶ متر می رسد و در مناطق نیمه گرمسیری می روید . شاخه های آن کمی تیغدر و برگهای آن متقابل ، شفاف و ساده است .
گلهای انار درشت برنگ قرمز اناری ولی بی بو می باشد . میوه آن کروی با اندازه های مختلف دارای پوستی قرمز رنگ و یا زرد رنگ می باشد .
بیشترین سطح زیر کشت این محصول در ایران به مناطقی چون یزد، اصفهان، کرمانشاه، کرمان، زنجان، سمنان، تهران، گرگان، قزوین، مازندران و دیگر استان های مرکزی ایران اختصاص دارد.
اصلی ترین گونه های این محصول، گلوباریک، باجستان، الک شیرین، زاغ، شهور، دانه قرمز، تب لرز، دانه سفید، گل میخوش، ملس، دانه قرمز اصفهانی و ساوه نام دارند.
کشت و توسعه انارعلاوه برایران در کشورهای هندوستان ، ترکیه ، اسپانیا ، تونس ، مراکش ، افغانستان ، چین ، یونان، ژاپن ، فرانسه ، ارمنستان ، قبرس ، مصر و ایتالیا و فلسطین اشغالی رایج است .
تولید کنندگان بزرگ انار در جهان ایران،قزاقستان،اسپانیا و آمریکا می باشند. ایران با داشتن ۶۰ هزار هکتار سطح زیر کشت و ۷۰۰ هزار تن تولید سالیانه به عنوان بزرگترین تولید کننده این محصول در جهان بوده و مقام اول جهان را داراست محصول انار: محصول انار به صورت آب انار،رب و کنسانتره قابل حصول است.
انتخاب انار: در انتخاب انار انواع سنگین تر آن بهتر است و پوست آن باید صاف ،شفاف ، نازک و بدون ترک باشد.
گلهای انار درشت برنگ قرمز اناری ولی بی بو می باشد . میوه آن کروی با اندازه های مختلف دارای پوستی قرمز رنگ و یا زرد رنگ می باشد .
رویهمرفته در حدود بیست نوع مختلف انار در دنیا موجود است .
این میوه غنی از ویتامین های چون c، B2 و B1 و موادمعدنی مانند سدیم، فسفر، آهن، منیزیم و پتاسیم و ترکیبات قندی ساکارز، گلوکز، فروکتوز و همچنین اسیدهای مالیک و سیتریک است. از پوست این میوه در صنعت داروسازی برای تولید دارو بهره گرفته شده و از خود میوه درصنعت برای تولید آب میوه و کنسانتره استفاده می شود.
نتایج حاصل از مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می دهند که مصرف میوه ها و سبزی هایی که حاوی ترکیبات پلی فنولیک هستند، به میزان قابل توجهی از میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی، سکته های مغزی و سرطان های مختلف می کاهند.
در حقیقت این مواد از طریق تخریب رادیکال های آزاد حاصل از متابولیسم ترکیبات مواد مغذی در بدن تاثیرات ویژه خود را برجای می گذارند. در سال های اخیر نیز مطالعات فراوانی در زمینه تاثیرات بالقوه آنتی اکسیدان های فنولیک در مجامع علمی مختلف انجام شده است که نتایج حاصله حاکی از مزایای فراوان میوه هایی که رنگ قرمز دارند هستند. انار، انگور قرمز و توت های مختلف قرمز رنگ از جمله این میوه ها بشمار می روند.
انار در این میان به دلیل دارا بودن درصد بالایی از این ترکیبات بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
خاصیت آنتی اکسیدانی انار و همچنین خواص ضدتوموری پوست آن از جمله فواید این میوه بشمار می روند که توجه محققان در سراسر دنیا را به خود جلب کرده اند. ظرفیت آنتی اکسیدانی این میوه بیشتر به دلیل وجود تانن های قابل هیدرولیز شدن مانند پانی کالاجین در ترکیب آن است. این ماده که خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد، بیشتر در پوست و قسمت های سفید داخل آن یافت می شود.
به همین دلیل با توجه به اینکه کل میوه انار در صنعت برای آبگیری مورد استفاده قرار می گیرد، خاصیت آنتی اکسیدانی اینگونه آب میوه ها در مقایسه با آب انارهایی که تنها از دانه انار گرفته شده اند به مراتب بیشتر است. پلی فنولیک انار که از وزن مولکولی بالایی نیز برخوردار است، ۱۵ تا ۳۰ برابر در از بین بردن و خنثی کردن رادیکال های آزاد پراکسیل موفق تر عمل می کند و از این رو خاصیت آنتی اکسیدانی انار در مقایسه با آب انگور قرمز و چای سبز تا سه برابر بیشتر گزارش شده است. همچنین این را هم باید به خواص انار بیفزاییم که این میوه مانع از بین رفتن و تحلیل غضروف ها می شود.
تحقیقات اخیر نشان داده اند، آب انار از افزایش آنزیم هایی که سبب ابتلا به التهاب مفاصل و از بین رفتن غضروف ها می شوند، جلوگیری می کند. انار دارای ماده ضدالتهاب انترلوکین ۱ بی است که این ماده در تحلیل رفتن غضروف ها در اشخاص مبتلا به دردهای مفصلی نقش مهمی دارد. گفتنی است، درد مفاصل از بیماری های رایج درمیان مردم بشمار می رود و افراد مبتلا بیشتر برای تسکین این درد، روش های سنتی و گیاه درمانی را به کار می گیرند.
خوردن دانه های انار به مراتب بهتر از نوشیدن آب اناراست . انار میوه ای است که به آن خون ساز می گویند و به همین علت بهترین موقع برای مصرف آن صبح وقبل از صبحانه است . انار مقوی قلب ، مفرح ، دفع کننده چربی ، رفع کننده سموم اغلب عفونتهای داخلی ، دافع حرارت می باشد و خوردن انار با پرده های سفید آن شکم را دباغی میکند ، رب انار ، برگ انار در ضعف معده ، کمی اشتها ، تهوع ، ضعف عمومی ، تصفیه خون ، خاصه در دختران جوان و دررفع میگرن بسیار مفید است.
دانه های میوه ی جنگلی انار که به (نار دان)شهرت دارد در معالجه اسهال بسیار موثر است . اب انار شیرین باشکر ونشاسته برای درد سینه وسرفه توصیه می شود . رب انار نیز برای رفع خماری موثر است.
ترکیبات شیمیایی:
قسمت های مختلف درخت انار مخصوصا پوست ریشه و ساقه انار دارای مقدری در حدود ۲۰ درصد تانن و اسید پونی کوتانیک Punicotaniv acid می باشد . پوست درخت انار دارای الکالوئیدی بنام پله تیه رتین Pelletierin است .
در صد گرم دانه انار واد زیر موجود است .
انرژی ۳۸ کالری
آب ۸۲ گرم
پروتئین ۰/۴ گرم
چربی ۰/۳ گرم
مواد نشاسته ای ۱۰ گرم
کلسیم ۴ گرم
سدیم ۳ میلی گرم
پتاسیم ۲۶۰ میلی گرم
آهن ۰/۵ میلی گرم
ویتامین ب ۱ ۰/۲ میلی گرم
ویتامین ب ۲ ۰/۰۳ میلی گرم
ویتامین ب ۳ ۰/۰۲ میلی گرم
ویتامین ث ۴ میلی گرم
خواص داروئی:
خواص میوه انار
از نظر طب قدیم ایران میوه انار سرد ف تر و قابض است . آب انار سرد و تر و پوست انار سرد و خشک و بسیار قابض می باشد .
پوست ریشه درخت انار از بقیه قسمت های این درخت قابض تر است .
کلیه قسمت های درخت انار دارای تان می باشد که بسیار قابض است . برای مصارف دارویی از گل ، برگ ، پوست درخت ، پوست ریشه و دانه انار استفاده می شود .
۱)انار شیرین ادرار آور است .
۲)ملین مزاج است .
۳) آب انار شیرین برای بیماریهای مجاری ادرار مفید است .
۴)ترشح صفرا را زیاد می کند.
۵)آب انار اسهال را برطرف می کند.
۶)اگر آّ انار را با عسل مخلوط کرده و هر روز چند قطره در بینی بچکانید از رشد پولیپ در بینی جلوگیری می کنید .
۷) خون ساز است .
۸)خون را تصفیه می کند .
۱۰)برای سالمندان بهترین دارو برای تقویت کلیه است .
۱۱)آب انار خنک کننده است .
۱۲)رنگ صورت را شاداب می کند .
۱۳)صدا را باز کرده و گرفتگی صدا را برطرف می کند .
۱۴)برای وزن اضافه کردن انار بخورید .
۱۵)آب انار مقوی قلب و معده است .
خواص دیگر قسمت های درخت انار
۱٫ جوشانده پوست ریشه درخت انار کرم معده و روده را از بین می برد .
۲٫ جوشانده پوست درخت انار نیز اثر ضد کرم درد .
۳٫ برای برطرف کردن گلو درد و زخم گلو از جوشانده پوست انار و یا جوشانده برگهای انار استفاده کنند .
۴٫خانم هائیکه عادت ماهیانه شان منظم نیست می توانند از جوشانده برگهای انار استفاده کنند.
۵٫برگهای له شده انار را اگر روی پوست بگذارید خارش را از بین می برد .
۶٫برای برطرف کردن سوختگی پوست ، گلهای انار را له کرده و با روغن کنجد مخلوط کنید و این پماد را روی قسمت سوختگی بمالید .
۷٫ جوشانده پوست درخت و پوست ریشه درخت انار کرم کش است .
۸٫دم کرده گل انار اسهال مزمن را برطرف می کند .
۹٫دم کرده گلهای انار را بصورت غرغره برای از بین بردن زخمهای دهان بکار ببرید .
۱۰٫برای برطرف کردن دندان درد ، دم کرده ریشه درخت انار را در دهان مضمضه کنید .
۱۱٫انار ترش و شیرین (میخوش )ادرار را زیاد می کند .
۱۲٫ برای برطرف کردن بواسیر باید معقد را با جوشانده پوست انار شستشو داد .
۱۳ – جوشانده پوست انار برای گلو درد و زخم گلو ورفع بواسیر مفید می باشد.
۱۴ – جوشانده گل انار برای از بین بردن زخم های دهان و اسهال مزمن وبهمراه کنجد برای بهبود سوختگی مفید می باشد.
۱۵ – جوشانده ریشه انار برای دندان درد و تنظیم عادت ماهیانه در زنان مفید می باشد
۱۶ – جوشانده پوست درخت انار اثر ضد کرم دارد
خاصیت ضد سرطانی آب انار
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، پژوهش‌های جدید نشان میدهد آب انار خاصیت ضد سرطانی دارد. طبق تحقیقات سازمان کشاورزی ایالات متحده آمریکا (USDA) انار منبع خوبی از آنتی اکسیدان‌ها، پتاسیم و ویتامین C است پژوهشگران آکادمی علوم امریکا دریافته اند که ، مصرف آب انار از ابتلاء بـه سرطان پروستات جلوگیری میکند.
باکشف جدید راه دستیابی بـه خواص ضد سرطانی و نحوه معالجه سرطان با آب انار هموارتر شده است . متخصصان تغذیه مصرف آب انار را صبح و پیش از صبحانه توصیه می کنند.
انتخاب انار و شیوه نگهداری آن
انار را در دست بگیرید تا وزنش را بدانید (دانه های آن حدود ۵۲ درصد وزن کل میوه را تشکیل می دهند). اگر وزن انار به نسبت اندازه اش، سبک بود، سعی کنید انار سنگین تری را بردارید. پوست انار باید شفاف و سفت بوده و ترک یا شکافی نداشته باشد. انار درست را می توان تا یک ماه در جای تاریک و خنک و یا به مدت دوماه در داخل یخچال نگهداری کرد. دانه های این میوه را تا سه روز می توان در یخچال نگه داشت.
برای یخ زدن دانه ها، باید آن ها را درون ظرف بی منفذی ریخت. به این ترتیب حدود شش ماه داخل یخ زن (فریزر) سالم می مانند.
موقعی که یخ دانه ها باز می شود، دیگر مثل دانه های تازه قابل خوردن نیستند، ولی برای آب گرفتن مناسب می باشند.
در واقع، فرایند انجماد، دیواره های یاخته ای (سلولی) گوشت میوه که دانه ها را در برگرفته اند، از بین می برد و همزمان با آب شدن یخ، عصاره خود را از دست می دهند. چنانچه آب انار را گرفته اید، آن را می شود به مدت تقریبی شش ماه داخل ظرف بی منفذی منجمد ساخت.
فرآورده های انار
از آب انار برای درست کردن ژله، عصاره، چاشنی (سس)، چاشنی سرکه ومخلوط آب نمک، سرکه و ادویه استفاده می شود. تمام دانه ها را می توان روی سالاد یا پس غذا (دسر) پاشید و یا همراه باگوشت قرمز، گوشت ماکیان یا ماهی مصرف کرد. برای درآوردن دانه های میوه مزبور، بالا تا پایین آن را قاچ کنید و پوست را چند جا به طور عمودی از بالا به پایین آرام ببرید. سپس انار را در ظرفی پر آب بیندازید.
هرقسمت را به دقت از هم جدا سازید و به کمک انگشتانتان دانه ها را از تکیه گاه هایشان واقع در مغز میوه در آورید و غشاهای نازک که خوشه را از دانه ها مجزا می کنند، بیرون آورید. به این ترتیب دانه ها پایین افتاده و پوست و غشا بالا می مانند. آنگاه دانه ها را داخل آب کش بریزید.
اگر می خواهید آب انار بگیرید، دانه های آن را در مخلوط کن بریزید و بگذارید آنقدر کارکند تا عصاره میوه به دست آید. سپس به وسیله الک دارای سوراخ های ریز، یا (پارچه ای نازک) دانه ها را از عصاره جدا کنید.
به طور کلی، یک انار متوسط حدود سه چهارم پیمانه دانه و نصف پیمانه آب به دست می دهد. قسمت های مورد استفاده میوه انار; گل، دانه، پوست، ریشه، برگ وساقه است.
