دکتر بنفشه تمیزی فر با اشاره به علل ریزش مو و با بیان اینکه ریزش ۷۰ تا ۱۰۰ تار مو در طول روز طبیعی است، گفت: زمانی که فرد با مشکل ریزش مو به پزشک مراجعه می‌کند باید دقت داشت که این نوع ریزش طبیعی است یا غیر عادی. معمولا سر یک فرد ۱۰۰ تا ۱۵۰هزار تار مو دارد و ریختن بیش از ۱۰۰ تار مو در طول روز غیر طبیعی است. در عین حال رویت چند تار مو در شانه و بالش و… کاملا طبیعی است. ریزش مو زمانی نگران کننده است که موی سر کم پشت و نازک شود.
وی ادامه داد: چرخه رشد مو شامل سه فاز آناژن (مرحله رشد مو که دو تا شش سال طول می‌کشد)، کاتاژن (مرحله گذری که چند هفته طول به طول می‌انجامد) و تلوژن (مرحله استراحت یا ریزش مو) است. اگر نظم این مراحل بر هم خورد، یک سری بیماری‌های مو ایجاد می‌شوند.
تمیزی‌فر ضمن توضیح علل ریزش مو، این بیماری را در چند دسته تقسیم بندی کرد و گفت: ریزش مو به علل مختلف در دسته بندی‌های گوناگون جای می‌گیرند که شایع‌ترین آن اختلالات مربوط به ساقه مو است. در این نوع اختلال هر چیزی که به کراتین مو آسیب برساند و باعث شکستگی ساقه مو شود، موجب ریزش مو نیز می‌شود مانند دکلره کردن، اتوی مو کشیدن، استفاده زیاد سشوار در فاصله نزدیک، استفاده از شامپوهایی که مو را خشک می‌کند و …
وی افزود: اسکارین نوع دیگر ریزش مو است. در این نوع، سیستم ایمنی به ریشه موها حمله می‌کند و ریشه موها آسیب غیرقابل بازگشت می‌بینند. ویژگی مشخص این بیماری آن است که کف سر در جایی که مو ریخته، ملتهب و قرمز رنگ است و پوستش نازک می‌شود. این نوع ریزش بسیار مهم و جدی است و نیاز به مراجعه پزشک دارد.
Telogen effluvium
Telogen effluvium، بیماری پوسته سر است که پس از بارداری، جراحی های مهم، کاهش وزن شدید یا استرس زیاد به وجود می آید. در اثر این پدیده شما هر روز دسته دسته موهای خود را به ویژه هنگام شامپو کردن، حالت دادن یا شانه زدن آنها از دست خواهید داد. این مساله می تواند عوارض جانبی برخی از داروها همچون داروهای ضدافسردگی، ضد اضطراب و کاهش دهنده التهاب نیز باشد. در طول این بیماری، موها پیش از اینکه از پوسته سر بیرون بیایند بسیار سریعتر از حالت نرمال، از فاز رویش به فاز استراحت می رسند.
نشانه ها: خانم ها به طور طبیعی 6 هفته تا 3 ماه پس از اتفاق های استرس زا دچار ریزش موی شدید می شوند. در بیشترین حد این بیماری ممکن است مشت مشت موهای خود را از دست بدهید.
روش های درمان: در برخی موارد، همچون بارداری یا جراحی های مهم، باید صبر کنید تا این دوره ریزش تمام شود. اما اگر در نتیجه مصرف داروها ریزش موی شدید دارید، با پزشک صحبت کنید تا دوز آن را کاهش دهد. اگر در نتیجه استرس دچار این مشکل شده اید نیز بهترین راه کم کردن اضطراب و هیجان های منفی است.
ریزش موی ارثی
این متخصص پوست و مو در توضیح نوع دیگری از ریزش مو افزود: ریزش مو ارثی نوع دیگر و البته شایع ریزش مو است که هم در مردان و هم در زنان مشاهده می‌شود. این نوع ریزش مو به طورمعمول در مردان از سن ۲۰ سالگی و در زنان از سن ۴۰ سالگی بروز می‌کند. در این نو ع ریزش، مواجهه هورمون‌های موجود در بدن، ژن ریزش فعال می‌شود و باعث نازک شدن و ریزش مو می‌شود. این نوع ریزش در مردان از شقیقه‌ها شروع می‌شود و تاج سر موها کم کم نازک شده و می‌ریزد. در عین حال به طور معمول این مشکل در زنان از جلوی سر شروع نمی‌شود، بلکه تمام موهای سر شروع به نازک شدن و ریزش می‌کنند. همچنین باید توجه کرد ریزش موی ارثی با ریزش موی مادرزادی تفاوت دارد. یک سری بیماری‌ها مادرزادی هستند و از همان بدو تولد اتفاق می‌افتند.
ریزش موهای ارثی یکی از دلایل رایج ریزش موی سر است. این مشکلی است که ممکن است فرد، ژن آن را از پدر یا مادر خود دریافت کند.
نشانه ها: نشانه های ریزش موی ارثی از اوایل 20 سالگی آغاز می شود. اگر هر دو پدر و مادر این مشکل را داشته باشند، فرزند هم دچار آن خواهد شد. ریزش موها در برخی از افراد پراکنده است یعنی بخش های مختلفی از سر دچار ریزش مو می شود. برخی هم فقط بخش مشخصی ار سرشان می ریزد.
روش های درمان: با کمک ماینوکسیدیل می توانید تاحدی جلوی ریزش موها را بگیرید. برای این منظور باید روزی دومرتبه از این محلول استفاده کنید. داروهایی نیز برای جلوگیری از ریزش موها برای مردان و زنان وجود دارد. البته خانم ها باید مراقب عوارض جانبی این داروها باشید. مصرف ماینوکسیدیل برای زنان باردار یا شیرده ممنوع است. برای مردان نیز از داروهای خوراکی و فاینستراید استفاده می شود.
ریزش موی سکه‌ای
وی در ادامه درباره ریزش موی سکه‌ای (ریزش آلوپسی آره آتا) نیز توضیحاتی داد و گفت: در ریزش موی سکه‌ای، در یک یا چند منطقه گرد یا تقریبا گرد در سر به طور ناگهانی موها ریزش می‌کنند که در این حالت پوست سر قرمز یا ملتهب نمی‌شود. این نوع ریزش ممکن است بعد از یک استرس شدید روحی یا جسمی اتفاق افتد. همچنین ممکن است همراه با بعضی بیماری‌ها مانند بیماری‌های تیروئیدی، بستری شدن در بیمارستان یا مصرف برخی داروها رخ دهد. در این بیماری هم سیستم ایمنی به ریشه مو حمله می‌کند با این تفاوت که ریشه مو کاملا از بین نمی‌رود.
تمیزی‌فر ادامه داد: گاهی اوقات ریزش موی سکه‌ای ممکن است تمام موی سر را درگیر کند و ریزش در بخش زیادی از موهای سر رخ دهد یا گاهی موهای بدن نیز درگیر می‌شود و تمام موهای بدن نیز می‌ریزد. احتمال جواب درمان در این دو مورد نسبت به ریزش موی “آلوپسی آره آتا” کمتر است و این ریزش بعد از رفع استرس درمان می‌شود. برای درمان این نوع ریزش مو از تزریق داخل ضایعه یا محلول‌ها و کرم‌ها استفاده می‌شود.
این متخصص پوست و مو افزود: ریزش مو دیگری وجود دارد که مانند ریزش موی سکه‌ای بر اثر استرس شدید یا بیماری رخ می‌دهد با این تفاوت که این نوع ریزش مو بعد از چند ماه از بیماری یا استرس اتفاق می‌افتد. همچنین این ریزش مو تمام سر را درگیر می‌کند. با وجود اینکه مضطرب کننده است ولی معمولا از همه ریزش موها بهتر درمان‌پذیر است و با درمان و مصرف داروها و محلول‌ها، مو مجددا رشد کرده و به حالت اولیه خود بازمی‌گردد.
وی در ادامه صحبت‌هایش در توضیح علل ریزش مو، کمبود مواد غذایی یا بیماری‌های داخلی را از دیگر عوامل ریزش مو برشمرد و گفت: کم خونی، کمبود ویتامین دی، روی یا بیماری‌های لوپوس، تیروئید و دیابت ممکن است سبب ریزش مو شوند. در این نوع ریزش علاوه بر درمان موضعی ریزش باید کمبودهای غذایی بدن جبران و بیماری‌های زمینه‌ای نیز کنترل و برطرف شوند.
کم کاری غده تیروئید
میلیون ها نفر که بیشتر آنها را زنان تشکیل می دهند از بیماری های تیروئید رنج می برند. هنگامی که بدن شما خیلی کم هورمون تیروئید را ترشح کند، گفته می شود که دچار کم کاری غده تیروئید هستید. تیروئید هورمونی است که مسوول متابولیسم بدن، ضربان قلب و حالت های روحی انسان است. اگر بدن تیروئید زیادی تولید کند، پرکاری غده تیروئید دارید. هورمون تیروئید مسوول همه چیز در بدن از مصرف اکسیژن بدن گرفته تا رشد مو، پوست و ناخن ها است. وقتی این هورمون به اندازه کافی و درست در بدن ترشح نشود شما شاهد تغییراتی در بدن خود خواهید بود.
نشانه ها: کم کاری غده تیروئید باعث افزایش وزن، خستگی، یبوست، افسردگی و اخلال در تمرکز می شود. مو، ناخن و پوست نیز مواردی هستند که در نتیجه این بیماری آسیب می بینند. این مساله بیشتر در خانم های بالای 50 سال بسیار رایج است.
پر کاری غده تیروئید نیز باعث کاهش وزن، تپش قلب نامنظم، عصبی بودن، پرخاشگری، اسهال، پوست مرطوب، ضعف عضلانی و تغییر حالت چشم می شود. در نتیجه این بیماری چون متابولیسم بدن زیاد می شود، ممکن است موهای خود را نیز از دست بدهید.
روش های درمان: برای بیماری های تیروئید باید به پزشک مراجعه کنید تا داروهای مناسب با دوز کافی را برای شما تجویز کند.
میزان PH یک شامپوی مناسب
این عضو انجمن متخصصان پوست ایران در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به نوع شامپوهای مناسب برای مو، گفت: استفاده از یک شامپو با PH مناسب می‌تواند راهی برای جلوگیری از ریزش مو باشد. یک شامپو باید چربی پوست را از بین ببرد و در عین حال ساقه مو را خشک و شکننده نکند. برهین اساس PH شامپو برای هر مو باید متفاوت باشد. بطور کلی PH پوست سر اسیدی و بین پنج تا ۵.۵ است و PH شامپوها معمولا قلیایی بوده و بالای هفت هستند. یک شامپو با PH پنج و نیم، چربی پوست سر را از بین نمی‌برد و به میزان چرب بودن پوست، PH شامپو باید بیشتر باشد. هر شخص با توجه به شرایط مو و پوست خود باید شامپویی با PH مناسب انتخاب کند.
لوپوس (زخم پوستی)
لوپوس نوعی بیماری مزمن خود ایمن است که خود سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم آسیب می رساند. حدود 1.5 میلیون نفر از مردم دنیا به این بیماری دچار هستند و بیشتر آنها را زنان تشکیل می دهند که در طول سال های باروری تحت تاثیر این بیماری قرار دارند.
نشانه ها: لوپوس اصولا با خستگی مفرط، سردرد، زخم های دهانی و مفاصل متورم همراه است. بسیاری از مردم در قسمت استخوانی بینی خود دچار لکه پروانه ای شکل هستند و حساسیت بالایی به نور خورشید پیدا می کنند. از دیگر نشانه های آن باید به تب، ورم دست و پا و پف اطراف چشم ها، درد سینه و کم خونی اشاره کرد. بیشتر مردم نیز موهای خود را از دست می دهند. از آنجا که این نشانه ها در شرایط دیگر نیز ممکن است بروز کنند لوپوس را مقلد بزرگ نام نهاده ا ند.
روش های درمان: اگر دچار ریزش مو و درد مفاصل، خستگی و دیگر نشانه های لوپوس شدید حتما به متخصص روماتیسم مراجعه کنید. احتمالا پزشک برایتان داروهای خوراکی همچون پرد نیزون تجویز می کند. اگر لکه های در کاسه سر خود دارید باید به متخصص پوست مراجعه کنید تا لوسیون های مناسب برایتان تجویز کند.
خطر ریزش مو با شوره سر
وی درباره شوره سر که دیگر عامل ریزش مو در افراد است، گفت: شوره سر نوعی قارچ است که روی پوست سر رشد کرده و موجب ملتهب شدن پوست و ریزش مو می‌شود. این نوع بیماری سر نیز باید جدی گرفته شود و با استفاده از شامپوهای ضدشوره از این موضوع جلوگیری کرد.
از شامپوهای حاوی نرم کننده طبیعی استفاده کنید
تمیزی‌فر درباره نرم کننده‌های موجود در شامپوها نیز توضیحاتی داد و گفت: معمولا استفاده از شامپوهایی که حاوی نرم کننده هستند، برای موها مفید است؛ چرا که این نرم کننده‌ها طبیعی هستند مانند آلوءورا، انبه یا روغن زیتون و یا پروتئین هیدرولیز شده. این نرم کننده‌ها با نفوذ به کوتیکول مو، حالتی طبیعی به مو می‌دهند و از ایجاد الکتریسیته و شکنندگی موها (که باعث ریزش مو می‌شود) جلوگیری می‌کنند. در استفاده از نرم کننده‌ها لازم است توجه داشته باشیم که نباید مدت زیادی روی مو بمانند؛ چرا که با نفوذ بیش از حد در کوتیکول، باعث کدر شدن تدریجی موها می‌شوند و شست وشو موها سخت‌تر می‌شود.
کمبود آهن
خانم هایی که پریودهای سخت دارند یا غذاهای آهن‌دار مصرف نمی کنند ممکن است در خطر کمبود آهن قرار داشته باشند. کمبود آهن منجر به کم شدن سول های قرمز خونی می شود. گلبول های قرمز خون مسوول حمل اکسیژن و هموگولوبین هستند و انرژی لازم را به انسان می رسانند.
نشانه ها: کمبود آهن باعث خستگی مفرط، ضعف و رنگ پریدگی می شود. این بیماری ممکن است با سردرد، اختلال در تمرکز، دست و پای سرد و ریزش مو نیز همراه باشد.
روش های درمان: غذاهایی که حاوی آهن هستند همچون گوشت گوساله، ماهی، سبزیجات سبز، حبوبات و غلات زیادی مصرف کنید. این غذاها را به همراه غذاهایی که ویتامین c دارند مصرف کنید تا آهن آنها به خوبی جذب شوند. خانم ها به 18 میلی گرم آهن در طول روز نیاز دارند و پس از یائسگی نیز به 8 میلی گرم آهن در طول روز نیاز دارند. اگر قصد دارید از مکمل های آهن استفاده کنید حتما پیش از مصرف با پزشک خود هماهنگ کنید. برای جلوگیری از ریزش مو می توانید از قرص های آهن استفاده کنید.
کراتینه کردن مو ممکن است سرطانزا باشد!
این متخصص پوست و مو همچنین با بیان اینکه کراتینه کردن مو ضمن اینکه موجب ریزش مو می‌شود، عواقب خطرناک دیگری را نیز به همراه دارد، گفت: حرارت ماده‌ای که باعث می‌شود کراتین به مو بچسبد در طولانی مدت ممکن است سرطانزا باشد و باید با احتیاط و نهایتا یکی- دو بار این کار انجام شود.
کیست تخمدان
خیلی از خانم ها از عارضه کیست تخمدان رنج می برند. این بیماری می تواند از 11 سالگی آغاز شود و باعث عدم تعادل هورمونی می شود. PCOS اصولا منجر به ناباروری نیز می شود.
نشانه ها: PCOS می تواند باعث رشد موهای صورت، پریودهای نامنظم، اکنه و کیست تخمدان شود. اگر به ریزش موی سر دچار شده اید، ممکن است متوجه شوید رشد موهای دیگر قسمت های بدنتان افزایش یافته است. اینها نشانه های کیست تخمدان هستند.
روش های درمان: بیشتر بیماری های PCOS با قرص های ضدبارداری قابل درمان هستند. این داروها حاوی ضد استروئیدهای قوی هستند که مانع از ترشح تستوسترون می شود. اگر نمی توانید از قرص های ضدباراداری استفاده کنید، ممکن است پزشک، داروهایی همچون اسپیرونولاکتون برایتان تجویز کند که مانع از ترشح هورمون های مردانه می شوند. کاهش وزن نیز می تواند در کاهش تاثیرات هورمون های مردانه موثر باشد.
رسیدگی بیش از حد به موها
بیش از حد شامپو کردن، حالت دادن، سشوار کشیدن، رنگ کردن، کراتینه کردن و .. به موها آسیب می رسانند. حرارت و مواد شیمیایی به موها آسیب می رسانند و باعث شکستن و ریزش موها می شوند.
نشانه ها: موهایی که آسیب دیده اند خیلی راحت شکسته و خرد می شوند و وقتی می ریزند شما پیاز موها را نمی بینید.
روش های درمان: از وسایلی که باعث افزایش حرارت موها می شوند، استفاده نکنید. سشوار را روی باد سرد تنظیم کنید و تا حد امکان از اتوی مو استفاده نکنید. موها را تا دو یا سه درجه روشن تر از رنگ نرمال خود رنگ کنید. برای روشن کردن موها مواد شیمیایی زیادی نیاز است و در نتیجه آن، آسیب بیشتری به مو وارد می شود.
عادات غذایی موثر در ریزش مو
تمیزی‌فر درباره رژیم‌های غذایی موثر در ریزش مو گفت: رژیم غذایی طبیعی که پروتئین و ویتامین و کربوهیدرات به مقدار کافی داشته باشد، از ریزش مو در فرد جلوگیری می‌کند. گاهی در یک رژیم غذایی نامناسب، کمبود مواد مورد نیاز بدن مانند آهن، روی و ویتامین‌های گروه بی و دی و … موجب ریزش مو می‌شود. توصیه ما به افراد مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات و لبنیات است که کمبودهایی مانند ویتامین دی را جبران می‌کند. دریافت کم کالری در رژیم‌های غذایی شدید نیز موجب ریزش مو می‌شود.
وی در پایان تاکید کرد: اشعه ماوراءبنفش نیز یکی از عواملی است که سبب ریزش مو می‌شود.
