هیپرپیگمانتاسیون، یا افزایش رنگ پوست غالبا بدلیل تولید بیش از اندازه، شکل گیری غیر طبیعی و توزیع غیر طبیعی رنگدانه ملانین رخ می دهد، که رنگ قهوه ای تیره یا سیاه پوست، مو، غشاء مخاطی، ناخن، بافت مغز، قلب و بخشی از چشم را به عهده دارد.
هیپرپیگمانتاسیون غالبا بدلیل قرارگیری در معرض آفتاب رخ می دهد، اگر چه علل دیگری از جمله علل متابولیک، هورمونی، نئوپلاستیک و اختلالات التهابی، مسمومیت شیمیایی، داروها، نقایص ژنتیکی، آسیب حرارتی، رادیاسیون و مواد حساس کننده به نور بر روی پوست نیز مطرح هستند.
انواع گوناگونی از تیرگی های خوش خیم بطور معمول دیده می شود. اختلالات تغذیه ای مزمن نیز ممکن است فرد را به سوی اختلالات پیگمانتاسیون پیش ببرد.
هیپرپیگمانتاسیون مزمن و بدون علامت می تواند فرد را از نظر روانی و اجتماعی تحت تاثیر قرار دهد. این اختلال می تواند با شدت و محل متفاوت دیده شده و به مرور کم رنگ تر شود.
علل مختلفی می تواند باعث تیرگی زير بغل و كشاله ران پوست گردد، که مهمترین آن عبارتند از:
1- آکانتوزیس نیگریکانس: باعث تغییر رنگدانه های پوست در نواحی چین های پوستی می گردد و غالبا با خال گوشتی پوست همراه است. این مشکل غالبا در افراد جوان تر از 40 سال دیده می شود و معمولا بصورت ژنتیکی منتقل می شود.
این مشکل اغلب با چاقی یا اختلالات غدد درون ریز از جمله هیپوتیروئیدیسم یا هیپرتیروئیدیسم، آکرومگالی، بیماری پلی کیستیک، دیابت و کوشینگ همراه است.اگر این مشکل در افراد بالای 40 سال دیده شود، معمولا با بدخیمی همراه است.
2- اريتراسما: يك عفونت سطحي مزمن در نواحي كه روي هم قرار مي گيرد از جمله زير بغل، زير سينه ها و كشاله ران مي باشد. عامل ايجاد كننده آن نوعي كورينه باكتريوم است كه در پوست نرمال ديده مي شود. بروز اين بيماري با افزايش سن بيشتر مي شود ولي در هر سني قابل رويت است. علائم بصورت تيرگي چين هاي بدن كه بيشتر مرطوب مي مانند، ديده مي شود. ممكن است عفونت غير علامت دار باشد و دوره بيماريها ممكن است از چند ماه تا چند سال وجود داشته باشد. گسترش عفونت به تنه و بازو امكان پذير است. بيشتر بصورت لكه هاي قهوه اي و گاهي قرمز ديده مي شود و ممكن است پوسته دار نيز باشد. بيشتر در نواحي كشاله ران زير بغل و زير سينه ها ديده مي شود.
3- اينترتريگو: يك مشكل التهابي چين هاي پوستي است كه با گرما، رطوبت، اصطكاك و عدم عبور جريان هوا بدتر مي شود. ممكن است بر روي آن باكتريها، قارچ يا ويروس سوار شوند و باعث ايجاد عفونت شوند.
اين مشكل اغلب، نواحي تناسلي كشاله ران و چين هاي شكمي ديده مي شود اين مشكل اغلب در افراد چاق و ديابتي ها ديده مي شود.
اين بيماري با خارش و سوزش چين ها همراه است. معمولاً بصورت فصلي است و با عدم رعايت بهداشت بدتر مي شود.
4- تينه آورسيكالر: اين بيماري نوعي عفونت قارچي سطحي و خوش خيم پوست است كه با ضايعات لكه اي تيره يا روشن بر روي سينه و پشت مشخص مي شود. در افراد مستعد، عودهاي مجدد پس از درمان ديده مي شود.عامل ايجاد كننده آن مالاسزيا فوفور است كه نوعي فلور نرمال پوست است و در همه افراد بالغ ديده مي شود. بيشتر در آب و هواي گرم و مرطوب ديده مي شود. ممكن است بر سطح ضايعات پوسته هاي ريزي مشاهده شود و معمولا فرد خارش بسيار مختصري دارد.
5- كانديدياز: عفونت قارچي پوست كه توسط كانديدا آلبيكنس ايجاد مي شود. كه پوست و گاهي غشاء مخاطي را درگير مي كند. در افراديكه دچار بيماريهاي داخلي از جمله ديابت، سندرم كوشينگ، هيپوتيروئيديسم، هيپرتيروئيديسم هستند، عفونت شديدتر خواهد بود.
از طرفي تغييرات هورموني مي تواند با تغيير رنگدانه پوست همراه باشد.
با توجه به اینکه علل تیرگی بسیار متعدد است بررسی و معاینه کلنیکی جهت تشخیص علت بسیار مهم است. از این جهت مراجعه به متخصص پوست بسیار ضروری است. هیپرپیگمانتاسیون ممکن است حتی پس از درمان اختلال زمینه ای نیز باقی بماند.
استفاده از کرمهای بی رنگ کننده در مورد تیرگی که خصوصا عمقی تر باشد ممکن است مفید نباشد. در مواردی استفاده از ترکیبات لایه بردار کمک کننده است
دکتر محمد علی نیلفروش زاده
