یکی از مهم‌ترین علل مراجعه بیماران به خصوص خانم‌ها به متخصصین پوست، بروز لک‌های قهوه‌ای و تیره به نام ملاسما یا کلوآسما در صورت (پیشانی، گونه‌ها، بینی و چانه) است.
اگرچه این مسئله فقط از نظر زیبایی اهمیت دارد، ولی با توجه به تأثیرات روانی ، اجتماعی و اقتصادی آن و نیز افزایش آگاهی مردم نسبت به مسائل پوستی، نمی توان به سادگی از آن گذشت.
علل ایجاد کننده
اکثر مبتلایان، شروع این بیماری را به دنبال مصرف داروهای ضدبارداری یا اولین حاملگی می دانند و عده‌ای آن را نتیجه ی مسافرت به مناطق با آفتاب شدید مانند کنار دریا در فصل تابستان تلقی می‌کنند.
نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد نور آفتاب، حاملگی، سابقه فامیلی مثبت، مصرف بعضی داروها و گاهی داروهای ضدبارداری، اختلالات هورمونی به خصوص کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، بعضی مواد شیمیایی موجود در محیط شغلی و تحریکات مزمن و طولانی‌مدت که ناشی از خاراندن یا دست کشیدن مستمر و مداوم به صورت است، از مهم‌ترین علل بروز ملاسما در صورت است.
انواع لک صورت
1- نوع سطحی: در این نوع ، رنگدانه ها در قسمت های سطحی پوست افزایش می یابند. این نوع شایع تر است و پاسخ بهتری به درمان نشان می دهد.
2- نوع عمقی: به رنگ آبی مایل به خاکستری دیده می شود. در این نوع، رنگدانه ها در لایه های عمقی تر پوست قرار می گیرند. مقاومت به درمان در این نوع بیشتر است.
درمان لک صورت
میزان درمان این لک‌ها با عمق و وسعت آنها ارتباط مستقیم دارد؛ به طوری که ضایعات عمقی‌تر و وسیع‌تر مقاومت بیشتری به انواع درمان‌ها دارند. در مقابل، ملاسما‌های سطحی‌تر که با وسیله تشخیصی ای به نام “لامپ وود” تعیین می‌شوند پاسخ بهتری به درمان‌های مختلف نشان می دهند.
اما سوالی که همیشه از سوی بیماران مطرح می‌شود، این است آیا این لک ها به طور کامل قابل علاج و درمان هستند؟
در پاسخ باید گفت که اگر عوامل ایجادکننده و تشدیدکننده را کنترل کنید و در مصرف کرم‌ها و ضد آفتاب به توصیه پزشک متخصص پوست عمل کنید، مطمئنا به میزان قابل توجهی بهبودی حاصل می‌شود.
به همین لحاظ در گام اول بررسی سوابق فامیلی، آزمایشات هورمونی، داروهای مصرفی، میزان تماس با نور آفتاب و شرایط محیط شغلی از نظر وجود عوامل تشدیدکننده ملاسما مانند مواد شیمیایی یا نور صفحه کامپیوتر و نور مهتابی به خصوص در طول شب مهم هستند، زیرا با دانستن علل و سپس حذف یا تعدیل آنها می‌توانیم به طور چشمگیری از پیشرفت ملاسما جلوگیری کنیم
پس از یافتن و حذف علل ملاسما، به مرحله دوم یعنی درمان می‌رسیم که درمان ملاسما را می‌توان به ترتیب اولویت به سه گروه تقسیم کرد:
1) مصرف کرم‌ها (بیشتر برای پوست‌های خشک و معمولی) و محلول‌های ضدلک (بیشتر برای پوست‌های چرب) که در دو نوع، حاوی مواد هیدروکینون و فاقد هیدروکینون هستند.
اگر چه این روش درمانی مطمئن‌تر و با مقبولیت بیشتری است، اما باید به این نکته توجه کرد که مصرف مداوم کرم‌ها یا محلول‌های حاوی هیدروکینون (بیش از شش ماه متوالی) می‌تواند نتایج معکوسی در روند درمانی داشته باشد.
به همین خاطر مصرف داروهای فاقد هیدروکینون از دیگر اولویت‌های درمانی هستند که با تشخیص پزشک متخصص پوست بر اساس شرایط بیمار تجویز می‌شوند.
2) در موارد خاص مداخله درمانی با استفاده از پیلینگ و میکرودرم ابریشن
3) انجام لیزر که در مواردی مفید خواهد بود.
باید تاکید کنیم که روش‌های درمانی دوم و سوم (پیلینگ و لیزر) معجزه نمی کنند و چنین درمان هایی پیشنهاد نخست ما نیست، زیرا با این‌گونه روش‌ها در مواردی نه تنها درمانی صورت نمی گیرد، بلکه موجب تشدید بیماری شده و در شرایطی نیز پس از بهبودی، به علت مواجهه با نور خورشید یا عوامل تشدیدکننده در کمتر از یک سال لک ها عود می کنند و این یعنی اتلاف وقت و هزینه.
بنابراین در انتخاب نوع و مدت درمان یا تغییر آن حتما با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.
مهم ترین نکته ای که بیماران مبتلا به لک صورت باید مد نظر داشته باشند عبارتست از اجتناب از خوددرمانی و مراجعه به پزشک متخصص پوست، زیرا این امر باعث می شود تا بیمار به صورت اصولی تحت درمان قرار بگیرد و از تحمیل هزینه های اضافی و همچنین عوارض ناشی از خود درمانی محفوظ بماند.
