«هوممم …به به!»
این آوا به گوشتان آشناست، نه؟! شنیدنش نشان می دهد یک خوردنی خوشمزه و دهان آب انداز و احتمالا شیرین، دل و هوش کسی را برده! تعجب خواهید کرد اگر بشنوید برخی افراد این صوت را پس از دیدن اغذیه ای تلخ به کار می برند. درست است… شکلات تلخ!
افراد بسیاری هستند که تاب و تحملشان را در برابر درصدهایی از آن از کف می دهند و یک بند انگشت از این شکلات تلخ لذتی شیرین و وافر به آنها می دهد. بررسی های متخصصان تغذیه مشخص کرده است که با در نظر گرفتن استثنائاتی چند، قرار دادن مقداری شکلات تلخ در سبد غذایی هفتگی برای رسیدن به تغذیه ای سالم مفید است. اگر می خواهید درباره این ماده خوراکی بیشتر بدانید، این نوشتار را بخوانید.
درخت کاکائو از درختان مناطق حاره ای جهان است و در میان عمده ترین کشورهای تولیدکننده دانه کاکائو، کشورهای آفریقایی سهم بسیاری دارند.
طبق تحقیقی که روی ۳۲ هزار زن ۴۸ تا ۸۳ ساله سوئدی در دانشگاه بوستون آمریکا انجام شد و مجله علمی قلب آمریکا نتایج آن را منتشر کرد، مصرف ۱۹ تا ۳۰ گرم شکلات تلخ و تیره طی هفته، ۳۲ درصد از احتمال ابتلا به بیماری های قلبی می کاهد؛ حال آن که اگر همین مقدار روزانه خورده شود چنان اثری نخواهد داشت و تا حدودی مضر خواهد بود.
شکلات تلخ به اسامی تیره یا کم شیرین نیز معروف است. مقدار ماده خشک کاکائو در آن معمولا در حد ۷۵ درصد است و در روند تولید آن شکری بسیار اندک به آن افزوده می شود؛ اگرچه کالری زیادی دارد، اما دربردارنده بیش از صد ماده شیمیایی است که اگر در حدی متعادل و دور از افراط خورده شود، مزایای بسیار دارد:
ـ فلاوونوئید موجود در آن طراوت بخش پوست با خاصیت های آرامش بخش است.
ـ فلاوانول آن مسبب تلخی مزه اما پیشگیری کننده از فشار خون، زوال عقل و دیابت است.
ـ کاتچین، اپی کاتچین و پروسیاندین نیز خاصیت آنتی اکسیدان داشته با از بین بردن رادیکال های آزاد از احتمال ابتلا به سرطان، تصلب شرائین و بیماری های قلبی می کاهند.
ـ کربوهیدرات موجود در دانه کاکائو که در تهیه شکلات تلخ به کار می رود منبع خوبی برای تأمین مقداری نشاسته و فیبر مورد نیاز بدن است.
ـ فنیلالانین دارد که بر رفع استرس و اضطراب اثرگذاری های مناسبی دارد.
ـ آهن موجود در آن منبعی مناسب برای افراد دارای کم خونی به شمار می رود.
ـ حاوی تئوبرومین است که در داروهای ضدسرفه نیز دیده می شود.
ـ سروتونین آن در افراد مبتلا به افسردگی و سندرم پیش از قاعدگی می تواند سطح این هورمون را در مغز افزایش دهد.
ـ کافئین، در افراد متفاوت بر حسب عاداتشان اثراتی چون افزایش هوشیاری و جلوگیری از خواب دارد.
ـ چربی مفید آن سبب چاقی یا افزایش کلسترول نمی شود.
نکته: براساس تحقیقات انجام شده، شکلات تلخ پر از مقادیر زیاد پروتئین، تیامین، ویتامین های A،B۱،B۲،C،E، مواد معدنی مثل کلسیم، پتاسیم، روی و ترکیبات مفید برای بدن است که مصرف اندکی از آن در تغذیه روزانه خوب است
افزون بر اینها شکلات تلخ پر از مقادیر زیاد پروتئین، تیامین، ویتامین های A،B۱، B۲، C، E، مواد معدنی مثل کلسیم، پتاسیم، روی و… ترکیبات مفید برای بدن است که مصرف اندکی از آن در تغذیه خوب و اثرگذار است. التهاب سلولی را کاهش می دهد، فشار خون را کم می کند، حافظه را افزایش می دهد، از سخت شدن و گرفتگی رگ ها در افراد سیگاری جلوگیری می کند، اما کودکان و زنان باردار و شیرده باید در مصرف آن احتیاط کنند و نظر پزشک خود را در این زمینه جویا شوند. در ترکیبات شکلات مقادیری اگزالات نیز هست که افراد دارای اسید اوریک بالا و مبتلا به سابقه سنگ کلیه نیز پیش از مصرف باید با پزشکان درباره مقدار مصرف آن مشورت کنند. به سبب وجود مس و منیزیم افراد مبتلا به سیروز کبدی و نیز اشخاص دارای دردهای میگرنی هم جزو کسانی قرار می گیرند که بهتر است در مصرف آن محتاط باشند.
همچنین با آن که در شکلات تلخ، مقدار عناصر آنتی اکسیدان بیشتر از شکلات های شیری است و خوردن شیر با شکلات هم به کام بسیاری از اشخاص، خوشمزه تر و لذت بخش تر به نظر می رسد، اما باید توجه داشت نتایج برخی مطالعات نشان می دهد خوردن همزمان شیر و شکلات سبب جلوگیری از فعالیت آنتی اکسیدانی دانه کاکائو خواهد شد. به نظر می رسد پروتئین موجود در مواد لبنی باعث چنین کنش های شیمیایی و در نتیجه کاهش اثرات ضداکسیدانی آن می شود.
شکلات موسوم به تلخ با غلظت های متفاوتی عرضه می شود. معمولا نوع ۷۵ درصد آن با میل افراد بیشتری سازگار است، اما برخی ها غلظت های بالاتر را بیشتر دوست دارند و از همین رو شکلات های ۹۴ تا ۹۶ درصد هم در فروشگاه ها عرضه می شود.
فقط یادتان باشد شکلات هایی با غلظت ۱۰۰ درصد هر چند کمتر پیدا می شوند، اما به سبب آن که هر قدر این درصد بالاتر باشد، مقدار کافئین آن هم بالاتر خواهد بود، احتمال تپش قلب و سردرد نیز افزایش می یابد و باید در خوردن درصدهای بالاتر احتیاط بیشتری کرد.
هنگام خرید شکلات تلخ، توجه داشته باشید به سبب گرانی کره کاکائو که جزو چربی های بد و افزایش دهنده کلسترول خون محسوب نمی شود، برخی کارخانه های سازنده آن برای تهیه شکلات های ارزان تر و حفظ سودآوری چربی های اشباع شده و شکر به محصول خود می افزایند که در این صورت از مرغوبیت شکلات کاسته شده و دیگر آن مزایای مفید را نمی توان انتظار داشت.
روزنامه جام جم
