نویسنده : دكتر رضا آمرى نيا
بسيارى از افراد چاق به دنبال ميانبر هايى هستند كه بدون دردسر وزن خود را كم كنند. يكى از اين روش ها استفاده از قرص هاى لاغرى است. ما در اين مقاله تشريح خواهيم كرد كه استفاده از اينگونه دارو ها نه تنها كمكى به اين افراد نمى كند بلكه عوارضى كه ايجاد مى كند ممكن است مشكلات آنها را دو چندان كند.
تعداد و انواع دارو هاى لاغرى كه در كتب مرجع تغذيه اعلام شده است انگشت شمار بوده و كلاً به دو دسته اصلى و البته چند گروه فرعى تقسيم مى شوند.
الف- گروه اول دارو هاى ضداشتها هستند (مثل Sibutramine) كه با تحريك توليد هورمون هاى سروتونين و ساير كاته كولامين ها و تاثير آنها بر مركز اشتها در مغز باعث كاهش اشتها مى شوند. البته بايستى توجه داشت كه اين دارو ها عوارضى چون افزايش فشار خون، افزايش ضربانات قلبى، اضطراب و در نهايت در صورت مصرف بى رويه سكته هاى قلبى يا مغزى دارند.
ب- گروه دوم دارو هايى هستند كه باعث جلوگيرى از جذب چربى از دستگاه گوارش مى شوند. (مثل Xenical) مسئله بسيار مهمى كه افراد علاقه مند به اين دارو ها بايستى بدانند اين است كه اين گروه دارويى تاثيرى بر جذب انواع كربوهيدرات ها مثل شيرينى، شكلات و… ندارند و كسانى كه پول زيادى بابت آن مى دهند بايستى آگاه باشند كه فقط ۳۰ درصد جذب چربى هاى خورده شده توسط اين دارو ها مهار مى شود و همين امر است كه معمولاً درمان چاقى با مصرف اين گروه به علت عدم آگاهى كافى بيماران به شكست مى انجامد.
عوارض اين گروه كمتر از دارو هاى ضداشتها بوده و از جمله آنها مى توان به اسهال چرب و كمبود ويتامين هاى محلول در چربى (مثل A، E و…) اشاره كرد.دسته ديگرى از دارو ها هستند كه به عنوان حجم دهنده سيستم گوارش به خصوص معده عمل مى كنند.و در حقيقت با پر كردن معده باعث كاهش اشتها مى شوند. (مثل آگارآگار) اين گروه به عنوان عوامل موثر در درمان چاقى محسوب نمى شوند.
حال اين سئوال پيش مى آيد كه اين دارو ها را چه كسانى مى توانند مصرف كنند. بايستى عرض كنم كه دارو هاى لاغرى در موارد چاقى مفرط (Morbid Oloesity) و يك سرى از بيمارى هاى مرتبط با چاقى استفاده مى شود يعنى در مواردى كه ادامه چاقى باعث ايجاد عوارض مهلك ترى همچون ديابت، فشار خون و… شده و سلامتى فرد را به مخاطره اندازد.بايستى توجه داشت تبليغات وسيعى روى دارو هاى گياهى براى درمان چاقى صورت مى گيرد كه البته با توجه به اينكه ماده موثره اين دارو ها و فرمولاسيون و مكانيسم اثر آنها ناشناخته است توصيه نمى شود.
اگر قرص هاى لاغرى را بدون تجويز پزشك و بدون رعايت رژيم غذايى مناسب مصرف مى كنيد در انتظار اين عوارض باشيد:افزايش فشار خون، تعريق، به هم خوردن عادت ماهانه، سردرد، سرگيجه، جوش هاى صورت، اضطراب، كم خوابى، تشنگى، خشكى دهان، افزايش ضربانات قلب و اسهال.
