چگونه سوختگی را درمان کنیم؟

 تعیین میزان و درصد سوختگی

1   اگر سوختگی از نوع درجه یک باشد. نوع و درجه یک سوختگی بسیار شایع هستند و در مواردی چون سوختگی با آب گرم، تماس کوتاه با اجسام داغ و نور خورشید به وجود می آید. این نوع سوختگی با قرمزی، تورم و گاهی درد همراه هستند. سوختگی درجه یک تنها بر روی خارجی ترین لایه ی پوست شما اثر می گذارد.

• گاهی ممکن است دچار سوختگی نوع یک به طور گسترده شوید، برای مثال تمام بدنتان در مقابل آفتاب بسوزد، برای درمان این سوختگی نیازی به خدمات پزشکی نیست و می توانید در خانه این سوختگی را درمان کنید.

2   اگر سوختگی از نوع و یا درجه دو باشد. این نوع سوختگی اثراتی مثل سوختگی درجه اول-قرمزی، تورم و درد- را به همراه دارد اما علاوه بر این، ممکن است به نظر رنگ پوست تغییر پیدا کرده و تاول تشکیل شود و در این نوع سوختگی، درد بسیار شدید تر خواهد بود. این نوع سوختگی می تواند از تماس کوتاه با چیزهای بسیار داغ (مثل آب جوش)، تماس طولانی با اقلام گرم و قرار گرفتن مدت زمان زیاد در آفتاب رخ دهد. به این دلیل این نوع سوختگی را سوختگی درجه دو می نامند که دو لایه از پوست را می سوزاند.

• مگر در مواردی که سوختگی درجه دو در دست ها، پاها، کشاله ران یا صورت رخ دهد، باید آن را به عنوان سوختگی جزوی درمان کرد.
• اگر سوختگی درجه دو گسترده تر از سه اینچ باشد، باید با دکتر و یا کمک های پزشکی تماس بگیرید.

3   اگر سوختگی از نوع و درجه سه باشد. سوختگی درجه سه جدی ترین نوع سوختگی در این سه گروه هستند و نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند. این نوع سوختگی در مواجهه طولانی با اجسام بسیار داغ اتفاق می افتد و سه لایه از پوست را می سوزاند.گاهی ممکن است باعث آسیب دیدن عضله، چربی و استخوان شود.

• سوختگی درجه سه همیشه به عنوان یک سوختگی عمده طبقه بندی شده و نیاز به درمان فوری توسط پزشک دارد.

4   اگر سوختگی با دمای کم باشد. این سوختگی در دماهای پایین مثل برف یا یخ در مدت زمان طولانی ایجاد می شود. قسمت سوخته ظاهری به رنگ قرمز روشن، سیاه یا سفید دارد و اگر اقدام به گرم کردن دوباره کنید، با سوزش شدیدی همراه خواهد بود.

• در اغلب موارد برای درمان این نوع سوختگی، از درمان سوختگی های عمده استفاده کرده و حتما به دکتر مراجعه کنید.

5   اگر سوختگی از نوع سوختگی شیمیایی باشد. این سوختگی ها در اثر تماس پوست با مواد شیمیایی مضر ایجاد می شوند. این سوختگی به صورت تکه های قرمز، جوش، تاول و زخم های باز بر روی پوست شما ظاهر می شود. سوختگی شیمیایی به طور معمول باعث درد شدید می شود و ممکن است علائمی مانند تهوع و غش داشته باشد.

• سوختگی های شیمیایی معمولا در طبقه سوختگی های عمده هستند و برای درمان باید به پزشک مراجعه کرد.

 درمان سوختگی های جزئی

1   از آب سرد استفاده کنید. قسمت سوخته شده را برای مدت 15-10 دقیقه زیر شیر آب سرد بگیرید. اگر همچنان احساس سوزش می کنید، به معنی است که پوستتان همچنان در حال سوختن است. از استفاده از آب بسیار سرد اجتناب کنید چون ممکن است به پوست اطراف قسمت سوخته آسیب برساند.

2   از کمپرس سرد استفاده کنید. اگر آب سرد در دسترس نبود، می توانید از کمپرس سرد یا یخی که در یک حوله پیچیده شده است، استفاده کنید اما دقت کنید که هرگز از این دو به طور مستقیم روی پوست استفاده نکنید چون باعث آسیب دیدن پوست می شود.

3   مسکن بخورید. از مسکن هایی مثل ایبوپروفن، استامینوفن، آسپیرین یا ناپروکسن استفاده کنید. اگر درد و تورم پس از چند ساعت کم نشد، از مسکن با دوز دیگر  استفاده کنید. از دادن آسپرین به کودکان خودداری کنید و همچنین اگر به تازگی دوره نقاهت پس از آبله مرغان یا سرما خوردگی را گذرانده اید، از خوردن آسپرین اجتناب کنید.

4   از روغن تخم مرغ (روغن زرده تخم مرغ) دو بار در روز به مدت یک هفته و یا تا زمانی که زخم سوختگی به طور کامل خوب شود، استفاده کنید. روغن تخم مرغ بیشتر برای سوختگی های درجه دو و سه که بدون زخم باز باشند،، استفاده می شود. روغن تخم مرغ دارای بسیاری از مواد معدنی از جمله اسیدهای ضروری چرب امگا 3 مانند دوکوزاهگزانوییک اسید، آنتی اکسیدان ها مانند لوتئین و zeaxanthin هستند و ایمونوگلوبولین ها که درمان سریع در موش ها را نشان داده است. همچنین ممکن است با نقره سولفادیازین برای اثرگذاری آرامتر ترکیب شود.

5   از روش نمک استفاده کنید. با استفاده از نمک می توانید زخم خود را التیام بخشید و همچنین با شستشوی زخم به کمک نمک هر یک ساعت می توانید زخم را تمیز نگه دارید. یک قاشق غذاخوری نمک را با نیم لیتر آب ولرم مخلوط کرده و اجازه دهید خنک شود، سپس محلول را به آرامی روی پوست سوخته بریزید.

6   چای سیاه را امتحان کنید. چای سیاه حاوی تانیک اسید است که به کشیدن گرما از عمیق ترین بخش سوختگی کمک می کند. به این ترتیب، درمان را سرعت بخشیده و ممکن است حتی درد را هم کم کند. چند عدد چای کیسه ای (مهم نیست چه نوع) را در آب خیس کنید و  روی محل سوختگی قرار دهید. همچنین می توانید چای دم شده را در لیف حمام ریخته و به محل سوختگی ضربه بزنید.

7   از آلوئه ورا استفاده کنید. آلوئه ورا نوعی گیاه است که به صورت ژل موجود است و در درمان سوختگی مورد استفاده قرار می گیرد. می توانید ژل را مستقیما از خود گیاه برداشته و یا ژل آن را از داروخانه تهیه کرده و یک لایه ی نازک از آن را روی محل سوخته قرار دهید (نیازی به مالیدن نیست).

8   از سرکه استفاده کنید. سرکه راه درمانی خوبی برای سوختگی های جزئی است و این به این دلیل است که سرکه دارای خواص ضدعفونی کننده قوی می باشد. مقدار مساوی از سرکه و آب را مخلوط کرده و هر یک ساعت آن را روی محل سوخته بریزید.

9   قسمت سوخته را با شیر خیس کنید. شیر، به خصوص شیر بدون چربی، حاوی آنزیم ویژه ای است که به کاهش درد و درمان سوختگی کمک می کند. محل سوخته را در یک کاسه شیر به مدت 15 دقیقه قرار دهید یا یک پارچه را در شیر خیس کرده و روی سوختگی قرار دهید. حتما بعد از شستشو، محل سوخته را در آب قرار دهید.

10   کمی عسل روی محل سوخته قرار دهید. عسل باعث دفع باکتری ها و تسکین سوختگی می شود. قبل اینکه محل سوختگی را ببندید، روی آن یا روی گاز‌ بانداژ‌ یک لایه عسل بمالید.

11   محل سوختگی را با گاز بانداژ کنید. اگرچه برای سوختگی های درجه  یک به بانداژ نیازی نیست اما در سوختگی درجه دو برای جلوگیری از عفونت ممکن است به بانداژ نیاز باشد. برای پوشش دهی محل سوختگی از گاز‌ استفاده کنید چون پنبه به زخم می چسبد.

 سوختگی های عمده و شدید را درمان کنید.

1   سریعا با اورژانس تماس بگیرید. سوختگی های شدید به مراقبت های پزشکی ویژه نیاز داند و در خانه درمان نمی شوند. با آمبولانس تماس بگیرید و سریعا به دکتر در اورژانس مراجعه کنید.

2   لباس هایتان را عوض نکنید. اگرچه ممکن است پارچه لباس روی سوختگی را پوشش دهد اما آن را نکشید و یا کنار نزنید. برداشتن لباس از روی محل سوختگی ممکن است باعث خونریزی شود.

3   محل سوختگی را کمی خنک کنید. با کمپرس سرد جای سوختگی را برای مدت زمان کوتاهی خنک نگه دارید. این کار می تواند دمای بدن را پایین بیاورد. در هر حال، محل سوختگی را نباید با یخ یا غوطه ور کردن داخل آب سرد، خنک کنید چون به پوست آسیب می زند. این کار می تواند باعث هیپودرمی شود که باعث می شود محل سوخته تضعیف شده و مستعد آسیب بیشتری به دلیل تغییر دما شود.

4   آماده درمان شُکِه شدن افراد سوخته باشید. از علائم شکه شدن عبارت است از: ضعف، نبض تند، پوست مرطوب، سرگیجه یا بیهوشی، حالت تهوع، پرخاشگری. اگر امکان دارد، محل سوختگی را بالاتر از قلب بگذارید. این روش به کاهش شوک کمک می کند.

5   سوختگی شیمیایی را درمان کنید. اگر سوختگی با مواد شیمیایی باشد، سعی کنید محل را از هرگونه ماده محرک پاک کنید. جواهراتی را که ممکن است در ناحیه متورم فشرده شوند، باز کنید. همانطورکه منتظر اورژانس هستید، سعی کنید محل سوخته را با آب خنک یا کمپرس آب  سرد خنک کنید.

6   محل سوخته را با گاز ببندید. صرف نظر از نوع سوختگی، برای جلوگیری از عفونت باید محل سوخته را با گاز بانداژ کرد. از پنبه یا مواد دیگری که ممکن است به زخم باز بچسبد، استفاده نکنید.

از آسیب زدن اضافی به محل سوخته خودداری کنید.

1   از گذاشتن یخ روی محل سوختگی اجتناب کنید. تغییر درجه حرارت بین سوختگی و یخ مهم است. یخ ممکن است آسیب بیشتری به محل سوخته وارد آورد. برای خنک کردن محل سوخته فقط از آب استفاده کنید یا می توانید حوله ای دور یخ بپیچید و روی محل قرار دهید.

2   از مالیدن کرم، سفیده تخم مرغ و یا کره روی محل سوختگی اجتناب کنید. مس درمانی، سفیده تخم مرغ و کره (روش های برای درمان در گذشته) باعث می شود حرارت در محل سوختگی بیاقی بماند و باعث افزایش درد و کند شدن مراحل درمان می شود. می توانید از لوسیون در اطراف محل سوختگی استفاده کنید (اگر محل سوختگی تاول نزده باشد یا زخم باز نباشد).

3   پوست محل سوخته را نکنید و تاول را نترکانید. از لمس محل سوختگی به طور مستقیم با انگشت دوری کنید چون باعث تجمع باکتری در محل می شود. اگر سوختگی از نوع درجه دو یا سه باشد هرگز تاول را نترکانید و یا پوست را نکنید.

نکات

• کسی که با درجه سوختگی سه یا بالاتر دچار سوختگی می شود، نیاز دارد تا به وسیله آمبولانس به نزدیکترین مرکز درمانی ( بسته به فاصله) انتقال یابد.
• قبل از دست زدن یا درمان کردن سوختگی، دست هایتان را بشویید. اگر امکان دارد دستکش بپوشید.
• تنها از آب تمیز، خالص، سرد و یا اگر در دسترس است، محلول سرم  به عنوان کمک های اولیه برای سوختگی های عمده و بزرگ استفاده کنید و با یک پارچه بسیار تمیز و یا استریل مانند یک پوشش از ناحیه سوختگی محافظت کنید و به دنبال مراقبت های فوری پزشکی باشید.
• این توصیه ها جایگزین مراقبت های پزشکی نمی باشد. اگر شک دارید، به یک پزشک مراجعه کنید.
• در صورت در دسترس نبودن گاز استریل، با استفاده از یک پوشش پلاستیکی، سوختگی سطحی یا شدید را بپوشانید. این کار به جلوگیری از عفونت در مسیر بیمارستان و یا مکان دیگر کمک خواهد کرد.
• نباید سوختگی ناشی از مواد شیمیایی را در زیر آب قرار دهید چون ممکن است باعث گسترش بیشتر مواد شیمیایی بر روی پوست شما شود.