آدامس بخورید تا سلامت باشید!

در حدود سال ۵۰ بعد از میلاد، یک داروساز یونانی به نام DIOSCORIdes اولین کسی بود که پودر mastiche را به جهانیان شناساند. بعدها، انگلیسی ها از پوست نوعی درخت کاج به عنوان صمغ استفاده کردند.

آدامس فراورده ایست جویدنی،که ماده اصلی آن صمغ طبیعی یا مصنوعی است و سایر مواد مثل شکر،گلوکز یا شیرین کننده ها ، اسانس و رنگهای مجاز خوراکی به آن افزوده می شود.

در سال ۱۸۶۰، این صمغ ها به آمریکا برده شد و در آنجا یک تکنسین دندانساز به نام آلفرد آدامز، سعی در ساخت یک نوع ماده لاستیک مانند از این صمغ ها کرد و بدین وسیله بود که آدامس شناخته شد. ظاهرا نام آدامس هم از نام همین آقای آلفرد آدامز گرفته شده است. دکتر آدامز برای بهتر کردن آدامس ها، خودش آنها را می جوید و به اصطلاح آزمایش می کرد و آنهایی که خوب بودند را در مغازه ای که به همین منظور باز کرده بود، می فروخت.

آدامس، نوعی شیرینی است که تنها جویده می شود و آن را نمی بلعند. گفته شده آدامس جویدن را یونانیان، به مردمان شناساندند. آنها صمغ یا رزین درخت masticیا mastiche را می حویدند. این صمغ را بیشتر زنان یونانی می جویدند. آنها برای تمیز کردن دندان ها و خوش بو کردن تنفس، از این صمغ ها استفاده می کردند.

تعداد زیادی از سازمان‌های سلامت و موسسات مختلف از جمله سازمان بهداشت دندان آمریکا و سازمان رژیم غذایی آمریکا به این توافق رسیده اند که آدامس برای انسان خوب است.

حدود ۳۰ درصد از آدامس را موادی تشکیل می دهد که هنگام جویدن حل نمی شوند. این مواد شامل صمغ های طبیعی، لاتکس ها، پلاستیک ها مثل پلی اتیلن، پارافین جامد یا موم زنبور عسل هستند.

شیرین کننده ها نیز بیشترین و حدود ۵۹ درصد مواد آدامس را به خود اختصاص می دهند.

مواد نگهدارنده، نرم کننده و طعم دهنده نیز بخش دیگری از مواد تشکیل دهنده آدامس هستند. امروزه طعم های نعناع، دارچین، اوکالیپتوس، شیرین بیان، انواع میوه ها مثل لیمو، توت فرنگی، آناناس، سیب، مرکبات، هندوانه، انبه، زنجبیل و طعم کولا در آدامس ها بکار برده می شود.

بهتر است کسانی که آدامس می جوند توجه داشته باشند که:

ـ بزاق دهان تا ده برابر افزایش می یابد.

ـ آدامس با تحریک معده و تسریع عمل هضم باعث افزایش حس گرسنگی می شود.

ـ جویدن آدامس ضربان قلب را اندکی افزایش می دهد (۵ ضربان در دقیقه) که باعث افزایش جریان خون به مغز و دیگر اعضای بدن می گردد.

ـ جویدن آدامس در هر ساعت ۱۲ کیلو کالری انرژی می سوزاند.

ـ جویدن طولانی مدت و با شدت آدامس می تواند به مفصل گیجگاهی فکی آسیب رسانده و یا پر کردگی های دندان ها را از جای خود خارج سازد.

با این حال اگر می خواهید آدامس بجویید حتما:

۱٫ از جویدن آدامس با دهان باز خودداری کنید.

۲٫ در کلاس های درس، محیط مدرسه و دانشگاه، مسجدها و محیط های دینی، میهمانی های رسمی، مراسم های رسمی (ازدواج، نامزدی و تدفین)، مطب دکتر و بیمارستان از جویدن آدامس خودداری کنید.

۳٫ از انداختن آدامس به روی زمین و یا به بیرون پرتاب کردن آن از پنجره خودرو اجتناب ورزید.

۴٫ فویل بسته بندی و لفاف آدامس را نزد خود نگه دارید، و هنگام دور انداختن آدامس، آن را به دور آدامس پیچیده و درون سطل های زباله بیاندازید.

۵٫ در جویدن آدامس افراط نکیند، محققان دریافتند جویدن و مصرف زیاد آدامس های بدون قند منجر به بروز اسهال و کاهش وزن ناشی از آن می شود.

به گزارش خبرگزاری آلمان، به گفته متخصصان معده و روده شاریته آلمان، قند سوربیتول به میزان بسیار کم در روده باریک جذب می شود و در روده بزرگ تأثیر مسهل گونه دارد و مصرف بیشتر از ۲۰ گرم آن منجر به اسهال می شود.

نکات منفی در مورد آدامس:

آدامس جویدن می‌تواند فواید دهانی و کلی زیادی از جمله تمیز کردن دندان‌ها ، کم کردن میزان پلاک‌ها از سطح دندان‌ها ، مستحکم کردن دندان‌ها و لثه‌ها ، پیشگیری از پوسیدگی دندان و جلوگیری کردن از خونریزی لثه‌ها داشته باشد.

از دیگر فواید جویدن آدامس می‌توان به بهتر شدن عملکرد حافظه کوتاه مدت ، افزایش قدرت تمرکز ، کمک کردن به کاهش وزن ، کمک به ترک سیگار ، بهتر شدن وضعیت روحی و کم‌تر کردن استرس اشاره کرد.

– استفاده از برخی خمیر دندان ها و برخی آدامسها بیش از خرابی دندانها موجب انتقال و حفظ باکتریهایی می شود که عفونت ایجاد شده با آن باکتریها در بدن در نهایت موجب ایجاد یا تشدید بیماریهای قلبی می شود.

–  جویدن برخی آدامسها موجب افت فشار خون مینیمم و افزایش ضربان قلب در بیماران قلبی می شود و احتمال خطر را در آنان افزایش می دهد.

–  گاهی جویدن آدامسهای شیرین شده با برخی شیرین کننده ها موجب بروز واکنشهای حساسیتی در برخی از افراد می شود. جویدن آدامس در بعضی از افراد حساس و زمینه دار موجب تحریک دستگاه گوارش می شود. همچنین، مطالعه ای نشان داد که احتمال سرطان زبان در کسانی که زیاد آدامسهای دارچینی جویده بودند بیشتر است.

–  مصرف آدامسهای حاوی کافئین (ماده تسکین دهنده موجود در قهوه) ممکن است حتی موجب بیخوابی آنان شود.

جویدن آدامس برای کسانی که قرار است بیهوشی قبل جراحی داشته باشند بسیار خطرناک است و گاهی سبب مسدود شدن ریه می شود. همچنین، جویدن آدامس قبل از جراحی گوارشی با افزایش ترشحات گوارشی احتمال خطر را افزایش می دهد.

نکات مثبت در مورد آدامس:

۱- بهبود حافظه عملی و افزایش توان یادگیری کوتاه مدت و بلند مدت؛ برخی از محققان اعلام داشته اند که جویدن آدامس بخش جلوی شبکه کورتکس مغزی را فعالتر می کند و موجب پردازش بهتر اطلاعات مغز انسان می شود.
۲- محققان معتقدند که، نه تنها عضلات دهانی، فعالیت عضله زبان نیز هنگام جویدن آدامس افزایش می یابد و به دفع مواد سمی گروهی از عضلات بدن کمک می کند.
۳- جویدن آدامس در کاهش موارد بازگشت غذا از معده مؤثر بوده و در ضمن جویدن آدامس در حین پیاده روی از بازگشت اسید معده به مری جلوگیری می کند.
۴- به نظر برخی از محققان، استفاده از آدامس احتمال خونریزی لثه و تشکیل پلاکهای دندانی را کاهش می دهد.
۵- جویدن آدامس حاوی گزیلیتول یا سوربیتول (انواعی از قندها که دارای بنیانهای الکلی شیمیایی با جذب کند است و از آنها برای ساخت مربای دیابتی استفاده می شود) به رشد باکتریها کمک نمی کند و سبب افزایش پوسیدگی دندانها نمی شود، بلکه به کاهش پوسیدگی نیز کمک می کند.
۶- برخی از محققان بر این باورند که گزیلیتول در جلوگیری از اوتیت (درد گوش میانی ) در افرادی که به دفعات از آدامسهای حاوی این ماده جویده باشند مؤثر است.
با توجه به آنچه ذکر شد، به نظر می رسد که در کل جویدن آدامسهای بدون قند به صورت متناوب (نه دایمی) ممکن است اثر مفیدی داشته باشد؛ گرچه جویدن طولانی مدت یا عادت شدن جویدن آدامس کارایی تأیید قطعی ندارد.
در ضمن، باید توجه داشته باشیم که جویدن آدامس نباید در دریافت غذایی تأثیر بگذارد یا با کاهش حس تشنگی( به طور کاذب) ما را از مصرف مایعات باز دارد

تأثیر آدامس در حفظ سلامت دهان و دندان

آدامس بدون قند تأثیرات مثبت فراوانی در حفظ سلامت دندان‌ها دارد، بدین معنی که میزان ترشحات بزاقی را در طی عمل جویدن بالا می‌برد و از خاصیت اسیدی پلاک‌های مخرب دندان‌ها می‌کاهد. بر طبق یک نتیجه‌گیری علمی، آدامس می‌تواند در کنار مواد دیگر محافظ دندان‌ها، از پوسیدگی آنها جلوگیری کند.
بیش از بیست سال است که در مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی سراسر دنیا، در مورد نقش افزایش ترشحات بزاقی در حفظ سلامت دهان و دندان، مطالعات گسترده‌ای صورت گرفته است. شواهد بالینی حاکی از آن است که نه‌تنها آدامس عامل پوسیدگی دندان‌ها نیست، بلکه استفاده از آن پس از هر وعده غذا یا بعد از میان‌وعده‌هایی نظیر شکلات و بیسکویت، اثر اسیدی ایجاد شده را کاهش می‌دهد.
امروزه محققان معتقدند که در کنار مسواک زدن مرتب دندان‌ها با خمیر دندان حاوی فلوراید، آدامس نیز می‌تواند نقش مفیدی در حفظ سلامت دهان و دندان ایفا کند.
آب دهان مهم‌ترین ابزار دفاعی طبیعی دهان به‌شمار می‌آید. این مایع پلاک‌های موجود بر سطح دندان‌ها را می‌شوید و اسیدهای ایجاد شده را خنثی می‌کند. در نتیجة جویدن موادی مانند آدامس یا سبزیجات طبیعی، بزاق بر روی دندان‌ها جاری می‌شود. این خاصیت را شویندگی اسید می‌نامند. همچنین، ترشحات بزاقی مواد غذایی باقی‌مانده در لابه‌لای دندان‌ها را می‌زداید.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، عمل جویدن به همراه مزه کردن طعم آدامس میزان ترشح بزاق را افزایش می‌دهد. با جاری شدن آب دهان و افزایش مقدار آن، غلظت مادة بی‌کربنات در دهان بالا می‌رود که موجب خنثی شدن مواد اسیدی موجود در پلاک‌های دندانی و دسترسی بیشتر به مواد معدنی و در نتیجه مانع پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

چند نکته جالب توجه:
۱٫ اگر آدامس تان را قورت دادید، نگران نباشید، زیرا تمامی ترکیبات آدامس طی مراحلی در دهان، معده، روده کوچک و روده بزرگ هضم می شوند و در آخر از بدن دفع می گردند، یعنی آدامس در معده تان باقی نمی ماند.

۲٫ بهتر است بعد از هر وعده غذای حاضریب و یا کلاً تمامی وعده های غذایی تان آدامس بجوید، ده دقیقه جویدن آدامس، بعد از صرف وعده های غذایی، به هضم بهتر آن کمک می کند.

۳٫ ترشح بزاق، معده را تحریک و آماده پذیرش غذا می کند. پس اگر کسی در حال اجرای رژیم لاغری است، باید بداند که جویدن آدامس موجب بروز احساس گرسنگی و میل بیشتر به خوردن غذا می شود. از همین رو باید از جویدن آدامس پرهیز کند.

۴٫ افرادی که رژیم لاغری دارند، همچنین کسانی که دچار مشکل فک دهان، دندان قروچه، سایش دندان ها و درد فک هستند، باید از خوردن آدامس خودداری کنند.

۵٫ برای انتخاب آدامسی که می جوید سه نکته را مدنظر قرار دهید: «جنس آدامس، اندازه آدامس، نوع قند آدامس.»

آدامسی که می جوید باید نرم، کم حجم و بدون قند (SUGARFREE) باشد تا ضرر کمتری برای فک دهان و دندان های شما داشته باشد.

۶٫ از آنجا که مواد قندی باعث پوسیدگی دندان ها می شوند، دندانپزشکان مصرف آدامس های بدون قند (SUGARFREE) را به شما توصیه می کنند. این نوع آدامس ها در اصل بدون قند نیستند، بلکه نوع قند بکار رفته در آنها در دهان غیر قابل متابولیسم است و از این رو نقشی در پوسیدگی دندان ها ندارند.

آدامس از از خشکی دهان جلوگیری می کند :

افرادی که دچار عارضة خشکی دهان هستند، به دلیل کمبود میزان ترشحات بزاقی و اسیدی بودن دهان، به پوسیدگی دندان مبتلا خواهند شد. لذا به این گروه توصیه می‌شود که با استفاده از آدامس میزان ترشحات بزاقی خود را افزایش دهند.