همه ما در زندگی چه در منزل چه محیط کار دچار استرس می شویم. هر چند استرس در محل کار عادی به نظر می آید اما تردیدی نیست که استرس بیش از حد روی سلامت جسمی و روحی فرد تاثیر می گذارد.از این رو باید مهارت هایی را برای کنترل استرس کسب کرد.کنترل استرس در محل کار به معنای ایجاد تغییرات بزرگ یا تغییر شغلی نیست، بلکه تمرکز کردن روی عملکرد خودمان است.از آن جا که گاهی میزان استرس در محل کار افزایش پیدا می کند، بهتر است راه های کنار آمدن با این فشار را به نقل از «Readers digest» آموخت.استرس روی ارتباط فرد با دیگران تاثیر می گذارد.
از این رو هر چه کنترل بهتری روی استرس خود داشته باشید،اثر مثبتی روی اطرافیان می گذارید، از طرفی استرس دیگران اثر منفی روی شما خواهد گذاشت.نشناختن علایم خطر استرس بیش از حد در محل کار؛ کنترل نکردن استرس محل کار باعث از دست دادن اعتماد به نفس، بیقراری و در نتیجه کم کاری فرد می شود. بی توجهی به این علایم ممکن است استرس های کوچک را به مشکل بزرگ تری تبدیل کند و علاوه بر ایجاد تداخل در عملکرد کاری زمینه ساز بروز استرس حاد و شدید همراه با ناراحتی های جسمی و روحی شود که سلامت فرد را مختل می کند.
علایم استرس:*مشکل در خوابیدن *مشکل در تمرکز *احساس خستگی مفرط *ناراحتی معده *منزوی شدن*احساس اضطراب، بیقراری یا افسردگی*بی حوصلگی، علاقه نداشتن به کار
علت های شایع استرس در محیط کار:
*ترس از اخراج شدن*اضافه کار بیشتر
با کنترل وضعیت جسمی و روحی خود، استرس کاری تان را کاهش دهید:*فعالیت های جسمی مانند ورزش های هوازی را دنبال کنید. ورزش های هوازی، باعث بالا رفتن میزان فعالیت قلب، تعریق، بهبود خلق و خوی فرد، افزایش انرژی و دقت در تمرکز می شود. چند روز در هفته سعی کنید ۳۰دقیقه کامل یا در ۳-۲بخش، ورزش های هوازی انجام دهید.*پایین بودن فشار خون، بیقراری و احساس اضطراب ایجاد می کند. پرخوری نیز سبب بی حالی و خواب آلودگی می شود. خوردن غذاهای سالم در وعده های کوچک باعث می شود میزان قند خون ثابت بماند و قدرت تمرکز افزایش می یابد.*استرس و نگرانی، سبب بی خوابی می شود. بی خوابی نیز فرد را به استرس مستعدتر می کند. کنترل عواطف و احساسات عامل کلیدی موفقیت در محیط کار است.
با اولویت بندی و سازماندهی کارها، استرس کاری را کاهش دهید: کنترل وضعیت روحی و جسمی در شرایط پراسترس باعث برقراری ارتباط بهتر با همکاران، مدیران و… خواهد شد.*بین فعالیت اجتماعی، کارهای شخصی، وظایف روزانه و استراحت، تعادل ایجاد کنید.
*بیش از حد، خود را با کارهایی که مهم نیستند مشغول نکنید.*سعی کنید کمی زودتر در محل کار حاضر شوید تا به راحتی به کارهای روزانه خود برسید.*طی روز استراحت کنید و برای مدت کمی قدم بزنید.*کارها را اولویت بندی کنید. ابتدا کارهای مهم یا کارهایی را که سخت است انجام دهید تا فشار کاری تان کمتر شود.*اگر روی پروژه بزرگی کار می کنید، آن را تقسیم بندی کنید تا راحت تر انجام شود.*کارها را تقسیم کنید و بگذارید دیگران نیز کمک کنند تا استرس شما کمتر شود.
*با دیگران کنار بیایید: اگر همکارتان راضی شده است که در کارها به شما کمک کند، با شرایطی که می گذارد مانند تغییر دادن زمان اتمام پروژه و… کنار بیایید.
* هوش عاطفی خود را تقویت کنید تا استرس کاری تان کاهش یابد؛ با تمرین کردن، می توان در محیط پراسترس کنترل اوضاع را به دست گرفت. هوش عاطفی نوعی توانایی است که برای کنترل عواطف به کار برده می شود. برای دستیابی به موفقیت، تقویت هوش عاطفی همانند توانایی هوشی اهمیت دارد. هوش عاطفی یعنی برقراری ارتباط با دیگران به طوری که دیگران جذب شما شوند.
هوش عاطفی در محل کار، ۴بخش مهم را در بر می گیرد:
*خودآگاهی؛ قدرت تشخیص دادن عاطفه و تاثیر آن در تصمیم گیری *خودمدیریتی؛ توانایی کنترل عاطفه و رفتار خود و وقف دادن آن با شرایط.*آگاهی اجتماعی؛ واکنش نشان دادن به احساس دیگران و احساس راحتی کردن در اجتماع.*مدیریت ارتباط؛ توانایی تاثیرگذاری، الهام بخشیدن ارتباط پیدا کردن با دیگران، فیصله دادن درگیری ها.
برای بالا بردن هوش عاطفی و کنترل استرس کار لازم است مهارت های کلیدی را کسب کنید:
*زمان واکنش خود را به استرس شناسایی کنید و با نشانه هایی که به سرعت شما را آرام می کند، آشنا شوید. کاهش دادن استرس با کمک گرفتن از حس بینایی، صدا، بویایی، لمسی و چشایی انجام پذیر است. از آن جا که هر فرد به حس های متفاوت واکنش مختلف نشان می دهد، بنابراین سعی کنید آن چه را باعث آرامش شما می شود، بشناسید.عواطف خود را کنترل کنید. اگر به احساس خود توجه نکنید، نمی توانید انگیزه ها و نیازهای خود را کاملاً درک کنید یا این که به طور موثر با دیگران ارتباط برقرار کنید.
*نشانه های بدنی را خوب تشخیص دهید و به طور موثر از آن استفاده کنید.برای برقراری ارتباط با دیگران حرکت های بدن از جمله چشم، صدا، طرز نشستن یا ایستادن، لمس و حالت چهره اهمیت زیادی دارد.باید بتوانید علامت بدنی دیگران را بفهمید و به آن واکنش نشان دهید.
*استرس را با خندیدن و مزاح کردن از بین ببرید.*حل کردن مسائل از جمله راهکارهای سازنده ای است که از طریق آن می توان اعتماد بین افراد را افزایش و تنش ها را در محل کار کاهش داد.
استرس کاری را با ترک عادت های بد کاهش دهید: با آموختن چگونگی مهار استرس کاری و بهبود بخشیدن به ارتباط کاری، کنترل بیشتری روی توانایی های خود خواهید داشت. با این روش ها می توانید عادت های استرس زا و فکرهای منفی را کنار بگذارید.عادت های بیهوده را از زندگی خود حذف کنید.*تلاش کنید و از خود توقع نداشته باشید که کاری که به شما محول شده است بدون نقص انجام شود. هدف های دست نیافتنی تنها باعث استرس خواهد شد.*برنامه کاری داشته باشید. میز کاری و کشوها را از پرونده ها و کاغذهای به درد نخور خالی کنید. وسایل لازم را به گونه ای بچینید که به راحتی بدون هدردادن وقت پیدا کنید. زنگ ساعت را به گونه ای تنظیم کنید تا دیر به محل کار نرسید.*منفی گرایی را کنار بگذارید. در خصوص کار خود مثبت فکر کنید، از همکاران منفی نگر دوری کنید و برای رسیدن به هر موفقیتی خود را تشویق کنید.* سعی نکنید مواردی مانند رفتار مردم را که از کنترل شما خارج است، کنترل کنید. به جای این که به خاطر این موارد به خود استرس وارد کنید، روی موضوعات دیگر از جمله راهی که برای واکنش نشان دادن به مشکلات انتخاب کرده اید، تمرکز کنید.
روش های از بین بردن استرس:
*موقعی که به علت بالابودن حجم کار، دچار استرس کاری می شود، به مدت کوتاهی استراحت کنید.*با همکار یا دوست مورد اعتماد درباره حسی که دارید، صحبت کنید.
*با مزاح یا تعریف کردن داستان یا اتفاق خنده داری، فضا را تغییر دهید.
نقش مدیران و کارفرمایان در کاهش استرس کاری:
*اطلاعاتی را که به کارمندان را از نگرانی کاری درمی آورد، با آن ها در میان بگذارید.*نقش و وظایف هر کارمند را مشخص کنید.*برقراری ارتباط بین کارمند و کارفرما باید دوستانه باشد.*به کارمندان این امکان را بدهید که بتوانند درباره تصمیماتی که روی کار آن ها تاثیر می گذارد، نظر دهند.
*حجم کاری را که در توان هر کارمند است، تعیین کنید.
*برای کار آن ها ارزش قائل شوید.