استرس امروزه با زندگی ما عجین شده و آرامش روحی و بدنی ما را تهدید میکند. هرچند استرس گاهی اوقات پاسخ طبیعی بدن به موقعیتهای ناخوشایندی است که در آن گرفتار میشویم و در چنین مواقعی با تحریک ما به واکنش سریع، باعث نجات جانمان میشود؛ اما همین استرس اگر بیش از حد زیاد شود، تأثیرات مخربی بر روح و روان ما میگذارد.
اما استرس چیست؟ آیا انواع مختلفی دارد؟ استرس چه عوارضی دارد و علائم آن چیست؟ چه آسیبهایی به ما میرساند؟ دلایل آن چیست؟ و … . اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان درگیر استرس باشید، حتماً یکی از سؤالات فوق به ذهنتان خطور کرده است. پس اگر دوست دارید پاسخی برای سؤالات خود پیدا کنید و بیشتر با استرس، نشانهها و عوارض آن آشنا شوید،
استرس چیست؟
استرس پاسخ بدن ما به فشارهایی است که بر آن وارد میشود. بسیاری از اتفاقاتی که در زندگی برای ما رخ میدهند، میتوانند باعث این عامل شوند. معمولاً هم زمانی به وجود میآید که ما چیزی جدید، غیرمنتظره یا تهدیدآمیز را تجربه میکنیم یا اینکه احساس میکنیم کنترل کمی بر روی اوضاع داریم.
واکنش همه ما به استرس متفاوت است؛ توانایی ما در مقابله با استرس به ژنتیک، اتفاقات دوران کودکی، شخصیت و شرایط اجتماعی و اقتصادی ما بستگی دارد. وقتی ما با استرس مواجه میشویم، بدنمان هورمونهای استرس تولید میکند که باعث تحریک ما به مبارزه یا فرار از آن موقعیت میشوند و در نتیجه سیستم ایمنی بدنمان فعال میگردد. از این رو ما میتوانیم سریعاً به موقعیتهای خطرناک واکنش نشان دهیم.
گاهی اوقات احساس استرس مفید است و به ما کمک میکند که بر ترس یا درد خود غلبه کنیم. در ضمن معمولاً هورمونهای استرس پس از پایان یافتن موقعیت استرسزا دوباره به حالت عادی برمیگردند و هیچ اثری از آنها باقی نمیماند. اما استرس زیاد، تأثیرات منفی روی ما میگذارد، زیرا دائماً ما را وادار به مبارزه یا فرار میکند و بعد از مدتی ما را از پای درمیآورد.
انواع استرس
استرس در حالت کلی به دو نوع استرس حاد و استرس مزمن تقسیم میشود و این دو با هم تفاوت دارند. معمولاً استرس حاد به استرسهای کوچکی که به صورت روزمره تجربه میکنیم اشاره دارد؛ در حالی که استرس مزمن شدیدتر بوده و ما را در بلند مدت درگیر خود میکند. از این رو تأثیر استرسهای حاد و مزمن بر ما یکی نیست.
استرس حاد
استرس حاد معمولاً همه ما را گاهی اوقات تحت تأثیر قرار میدهد. معمولاً هم با رویدادها و وقایعی که در حال حاضر یا آینده نزدیک برای ما رخ میدهند، ارتباط دارد که از آن جمله میتوان به دیر رسیدن به محل کار یا فراموش کردن یک قرار کاری مهم اشاره کرد. غالباً تجربه سطح پایینی از استرس حاد مفید است و به فرد انگیزه میدهد که وظایف خود را انجام دهد، اما با گذشت زمان تمام این استرسهای کوچک بر روی هم تلنبار میشوند و در این حالت ممکن است بر سلامتی فرد تأثیری منفی بگذارند. معمولاً نشانههای استرس حاد در افراد مختلف با هم متفاوت است، اما در هر صورت میتوان با مدیریت زمان، مراقبت از خود و تمرین تکنیکهای تمدد اعصاب مانند مدیتیشن و یوگا، با استرسهای حاد مقابله کرد.
استرس مزمن
استرس مزمن زمانی ایجاد میشود که فرد در یک دوره زمانی بلند مدت، در معرض یک موقعیت پرفشار قرار میگیرد. معمولاً این نوع استرس زمینهساز اضطراب و افسردگی است. اگر احساس میکنید که از استرس مزمن رنج میبرید، بهتر است با یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود درباره احساسی که دارید، صحبت کنید. در این صورت بهتر میتوانید خود را از شر احساسات بد خلاص کنید و به زندگی عادی برگردید. اما اگر احساس میکنید استرس شما قابل کنترل نیست، باید حتماً به روانشناس مراجعه کنید.