آیا می دانید که کراتوز آکتینیک چیست؟ این بیماری پوستی به شکل جراحت های کوچک قرمز یا قهوه ای رنگ ظاهر می شود که درمان نشدن از ویژگی های اصلیش است و در مناطقی که بیشتر در معرض نور آفتاب قرار دارند، چندین ماه باقی می ماند. این در حالی است که کراتوز آکتینیک ممکن است جای خود را به جراحت های پیش سرطانی بدهد.
کراتوز آکتینیک، چه شکلی است؟
لکه های قرمز یا قهوه ای رنگ، خشک و زبر و کمابیش ضخیمی هستند که از پنجاه سالگی به بعد ظاهر می شوند، خصوصاً در مناطقی که بیشتر در معرض تابش نور آفتاب قرار داشته اند مانند: صورت (پیشانی، بینی، اطراف چشم ها)، سر و سینه، پشت دست ها، ساعد، پشت گردن، گوش ها، در صورت طاسی، پوست سر و… . بعضی اوقات شبیه به پلاک های پسوریاس یا اگزما هستند، اما ویژگی خاص شان این است که درمان نمی شوند حتی بعد از مالیدن کرم هایی که بر پایۀ کورتیزون تهیه شده اند. و چندین ماه باقی می مانند.
کراتوز آکتینیک چه خطراتی را با خود به همراه دارد؟
جراحت های کراتوز آکتینیک ممکن است عارضه ای پیش سرطانی باشند، یعنی این جراحت ها طی چندین ماه باقی می مانند و سرطان ایجاد می کنند. در واقع، تخمین زده می شود که بین 1 تا 3% این جراحات به سرطان کارسینوم سلول، که یک سرطان پوستی است، تبدیل می شوند.
بنابراین توصیه می شود که این جراحت ها را به یک متخصص پوست نشان دهید تا او تصمیم بگیرد که آیا لازم است که آنها را قبل از اینکه سرطانی و در تمام بدن پخش شوند و اعضای مجاور را مبتلا کنند، از بین برد یا نه (10 تا 15% سرطان های کارسینوم سلول ایجاد متاستاز می کنند).
به یاد داریم که چندین گونه سرطان پوست وجود دارد:
ملانوم، خطرناک ترین سرطان است، که از طریق جوش و یا جراحت های سیاه رنگی بر روی پوست که رنگ آن را تغییر می دهند، شناسایی می شود.
سرطان سلول های بازال که رایج ترین نوع سرطان پوست است، به علت وجود تومورهای خوش خیم ایجاد می شود البته خوشبختانه به آسانی هم درمان می گردد.
سرطان کارسینوم سلول شیوع کمتری دارد اما خطرناک تر از سرطان سلول های بازال است و گرایش به ایجاد متاستاز دارد.
چه کسانی در معرض ابتلا به کراتوز آکتینیک قرار دارند؟
افراد بالای 50 سال
افرادی که رنگ و روی روشنی دارند: موهای بلوند، سرخ و حتی قهوه ای ِ روشن و پوست روشن.
افرادی که اغلب در معرض تابش نور آفتاب قرار دارند، مانند: کشاورزان، باغبانان، دریانواردان و ورزشکارانی که در هوای آزاد ورزش می کنند…
با این حال باید خاطر نشان کرد افرادی که اصالت مدیترانه ای دارند به ندرت دچار کراتوز آکتینیک می شوند.
چگونه می توان کراتوز آکتنیک را معالجه کرد؟
درمان کراتوز آکتینیک مبتنی بر سرما درمانی است، یعنی جراحت ها به وسیلۀ آغشته کردن شان به ازُت مایع سوزانده می شوند (مانند درمانی که برای زگیل انجام می شود). زمانی که جراحت ها ضخیم شوند و اندازه شان قابل توجه شده باشد، می توان توسط جراحی از بین بردشان (برداشتن جراحت توسط جراحی و تحت بی حسی موضعی). در نهایت، اگر زخم ها خیلی وسیع باشند، باید از کرم های سرکوب کننده سیستم ایمنی برای تحریک کردن سیستم ایمنی بدن استفاده کرد.
برای پیشگیری از این بیماری، همیشه یک توصیۀ ثابت وجود دارد: خودتان را از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب محافظت کنید. لباس های پوشیده به تن کنید تا در ساعات گرم تر روز در معرض نور آفتاب قرار نگیرید و برای محافظت صورت تان و قسمت های بالای بدن کلاه هایی با لبه های پهن (به جای کلاه های کوچکی که پشت گردن و گوش ها را پوشش نمی دهند) به سر بگذارید و در غیر این صورت کرم های ضد آفتاب با میزان محافظت کنندگی بالا روی پوست تان بمالید.
و در نهایت، هر سانتی متر از پوست تان را به طور منظم مورد بررسی قرار دهید و در صورت وجود، هر جراحتی را که یادآور سرطان پوستی است که تازه شروع شده، بیابید. در صورت مشاهدۀ چنین زخم هایی، بدون کوچک ترین تردید به متخصص پوست مراجعه کنید.
