بیماری ام اس . مالتیپل اسکلروزیس (MS)

مالتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری ناتوان کننده مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) است.

در MS سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظ (میلین) که فیبرهای عصبی را پوشانده حمله می کند و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و بقیه بدن می شود. سرانجام این بیماری می تواند باعث آسیب دائمی یا تخریب اعصاب شود.

علائم ونشانه های بیماری ام اس بسیار متفاوت است و به میزان آسیب عصبی و اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می گیرند بستگی دارد. برخی از افراد مبتلا به ام. اس شدید ممکن است توانایی راه رفتن به طورمستقل یا به طور کلی را از دست بدهند،در حالی که برخی دیگر ممکن است مدت طولانی بهبودی را بدون هیچ گونه علائم جدید تجربه کنند.

هیچ درمانی برای مالتیپل اسکلروز وجود ندارد. اما درمان ها می توانند به بهبودی در حملات ، اصلاح دوره بیماری و مدیریت علائم کمک کنند.

علائم بیماری ام اس

علائم و نشانه های MS متعدد ممکن است در هر فرد و در طول دوره بیماری بسته به موقعیت فیبرهای عصبی آسیب دیده متفاوت باشد. علائم اغلب بر حرکت تأثیر می گذارند مانند:

بی حسی یا ضعف در یک یا چند اندام که به طور معمول در یک طرف از بدن هر بار اتفاق می افتد،یا پاها همراه با تنه
احساس برق گرفتگی که با حرکات خاصی در گردن ایجاد می شود به خصوص خم شدن گردن به جلو (علامت لرمیت)
لرزش،عدم هماهنگی یا راه رفتن ناپایدار

مشکلات بینایی نیز رایج است،از جمله

از بین رفتن جزئی یا کامل بینایی، معمولاً هر بار دریک چشم اغلب همراه با درد هنگام حرکت دادن چشم
دوبینی طول کشیده
تاری دید

علائم مالتیپل اسکلروز همچنین ممکن است شامل موارد زیر باشد:

لکنت زبان
خستگی
سرگیجه
مور مور شدن یا درد در قسمت هایی از بدن
مشکلات عملکرد جنسی ، روده و مثانه

چه زمانی باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید؟

در صورت بروز هر یک از علائم فوق به دلایل نامعلوم به پزشک مراجعه کنید.

اکثر مبتلایان به MS دارای یک دوره بیماری عودکننده- فروکش کننده هستند. آنها دوره هایی از علائم یا عودهای جدید را تجربه می کنند که طی روزها یا هفته ها به وجود می آیند و معمولاً تا حدی یا کاملاً بهبود می یابند. به دنبال این عودها، دوره های بهبودی بیماری که می تواند ماه ها یا حتی سال ها ادامه داشته باشد وجود دارد.

افزایش کم دمای بدن می تواند علائم و نشانه های MS را به طور موقت بدتر کند اما به عنوان عود بیماری در نظر گرفته نمی شود.

در حدود 60 تا 70 درصد از مبتلایان به MS عودکننده- فروکش کننده ، علائم سرانجام پیشرفت مداوم با یا بدون دوره های بهبودی پیدا می کنند که به عنوان MS پیشرونده ثانویه شناخته می شود.

وخیم تر شدن علائم معمولاً شامل مشکلات مربوط به حرکت و راه رفتن است. میزان پیشرفت بیماری در بین مبتلایان به MS پیشرونده ثانویه متفاوت است.

برخی از مبتلایان به MS شروع تدریجی و پیشرفت مداوم علائم ونشانه ها را بدون هیچ عودی تجربه می کنند. این بیماران به عنوان MS پیشرونده اولیه شناخته شده می شوند.

علل بیماری ام اس

علت مالتیپل اسکلروز ناشناخته است. این بیماری یک بیماری خود ایمنی محسوب می شود که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت های خود حمله می کند. در مورد ام اس این نقص سیستم ایمنی بدن ماده چربی ای که فیبرهای عصبی را در مغز و نخاع (میلین) محافظت می کند، تخریب می کند.

میلین را می توان با پوشش عایق روی سیمهای برق تشبیه کرد. هنگامی که میلین آسیب ببیند و فیبرعصبی در معرض قرار گیرد پیام هایی که در طول آن عصب حرکت می کنند ممکن است کند یا متوقف شوند. خود عصب نیز ممکن است آسیب ببیند.

مشخص نیست که چرا بیماری ام اس در بعضی از افراد بروز می کند. به نظر می رسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی مسئول آن است.

این عوامل ممکن است خطر ابتلا به مالتیپل اسکلروزیس را افزایش دهد:

سن: بیماری ام اس در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما معمولاً افراد بین 16 تا 55 سال را مبتلا می کند.
جنسیت: در زنان احتمال نوع عودکننده- فروکش کننده دو یا سه برابر بیشتر از مردان است.

سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین یا خواهرو برادر شما مبتلا به ام اس بوده باشد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستید.

برخی ازعفونت ها: انواعی از ویروس ها به MS مرتبط شده اند، از جمله اپشتین بار، ویروسی که باعث ایجاد مونونوکلئوز عفونی می شود.

نژاد:افراد سفید پوست به ویژه افراد اروپای شمالی بیشترین خطر ابتلا به بیماری ام اس را دارند. آسیایی ها، آفریقایی ها یا بومیان آمریکا کمترین خطر ابتلا را دارند.

اقلیم MS: در کشورهایی که دارای آب و هوای معتدل هستند از جمله کانادا، شمال ایالات متحده، نیوزلند، جنوب شرقی استرالیا و اروپا بسیار بیشتر است.

ویتامین: D داشتن مقادیر کم ویتامین D وکم قرار گرفتن در معرض نور آفتاب با خطر بیشتری از ابتلا به ام اس همراه است.
برخی از بیماری های خود ایمنی: در صورت ابتلا به بیماری تیروئید، دیابت نوع 1 یا بیماری التهابی روده احتمال ابتلا به بیماری ام اس کمی بیشتر است.

سیگار کشیدن: در افراد سیگاری که مجموعه ای از علائم اولیه که ممکن است علائم بیماری ام اس باشد را تجربه می کنند، نسبت به افراد غیر سیگاری احتمال وقوع یک رویداد ثانویه که میتواند ام اس عودکننده- فروکش کننده را تایید کند بیشتر است.

عوارض بیماری ام اس

موارد زیر همچنین ممکن است در افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزمشاهده شوند:

سفتی یا اسپاسم عضلانی
فلج، به طور معمول در پاها
مشکلات مثانه، روده یا عملکرد جنسی
تغییرات ذهنی مانند فراموشی یا نوسانات خلقی
افسردگی
صرع

تشخیص بیماری ام اس

هیچ تست خاصی برای MS وجود ندارد. تشخیص مالتیپل اسکلروزیس اغلب بر اساس رد تشخیص های دیگر است که ممکن است علائم و نشانه های مشابه را ایجاد کند که به آنها تشخیص های افتراقی گفته می شود.

پزشک مغز و اعصاب شما احتمالاً با یک تاریخچه پزشکی و معاینه کامل شروع می کند.

سپس پزشک شما ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

آزمایش خون برای کمک به رد سایر بیماریهای دارای علائم مشابه. MS آزمایشات مربوط به بیومارکرهای ویژه مرتبط با MS در حال انجام است و ممکن است به تشخیص بیماری نیز کمک کند.
تپ کردن نخاع (LP) که در آن یک نمونه کوچک از مایعات کانال ستون فقرات شما برای آنالیز آزمایشگاهی خارج می شود. این نمونه می تواند ناهنجاری های آنتی بادی هایی را که با ام اس مرتبط هستند نشان دهد. شیره نخاعی همچنین می تواند در رد عفونت ها و سایر شرایط با علائمی شبیه به MS کمک کند.
MRI • که می تواند مناطقی از ضایعات MS در مغز و نخاع شما را نشان دهد. ممکن است شما یک تزریق داخل وریدی از ماده حاجب برای برجسته کردن ضایعات دریافت کنید که نشان می دهد که بیماری شما در مرحله فعال است.

آزمایش های پتانسیل تحریکی که سیگنال های الکتریکی تولید شده توسط سیستم عصبی را در پاسخ به محرک ها ثبت می کنند. یک آزمایش پتانسیل تحریکی ممکن است از محرک های بصری یا محرک های الکتریکی استفاده کند که در آن شما یک الگوی تصویری متحرک را مشاهده می کنید یا تکانه های الکتریکی کوتاه برای اعصاب پاها یا دست ها بفرستد. الکترودها سرعت حرکت اطلاعات در مسیرهای عصبی را اندازه گیری می کنند.
در اکثر مبتلایان به بیماری عودکننده- فروکش کننده این تشخیص کاملاً ساده و براساس الگویی از علائم ثابت بیماری داده شده و با روش های تصویربرداری از مغز مانند MRI تأیید شده است.

تشخیص بیماری ام اس در افرادی که علائم غیرمعمول یا بیماری پیشرونده دارند می تواند مشکل تر باشد. در این موارد آزمایش بیشتر از جمله آنالیز مایع نخاعی، تست پتانسیل تحریکی و تصویربرداری بیشتر ممکن است لازم باشد.