دانستنی‌های آب درمانی

متأسفانه برخی از افراد نگرش صحیحی نسبت به مصرف آب ندارند و تصور می‌کنند که آب می‌تواند جانشین غذا بشود.ما تا به حال در مورد خطرهای کمبود آب در بدن بسیار گفته‌ایم؛ درباره اینکه همه افراد باید به‌محض احساس تشنگی و خشکی دهانشان آب بنوشند تا دچار کم‌آبی بدن نشوند؛ درباره اینکه کمبود آب در بدن می‌تواند عواقب بسیاری داشته باشد، از خشکی و چروکیدگی پوست گرفته تا یبوست! اما موضوعی که قصد داریم در این مطلب درباره آن صحبت کنیم، زیاده‌روی در نوشیدن آب و عواقب آن است.

جانشین کردن آب به جای غذا

موضوعی که این روزها بسیار بحث‌برانگیز است و مورد توجه جمع کثیری از افراد علاقه‌مند به تغذیه می‌باشد، مسأله آب درمانی است.آب درمانی به معنای آن است که انسان در طول شبانه‌روز، مقدار لازم و ضروری آب جهت انجام اعمال داخلی بدن و حفظ سلامت، به بدن خود برساند. بدن انسان به روزی 5/2-2 لیتر مایعات نیاز دارد که باید توسط آشامیدنی‌های مختلف و آب موجود در مواد غذایی یا غذاها تأمین گردد. البته بهترین و مفیدترین آشامیدنی، آب سالم و بهداشتی است.متأسفانه برخی از افراد نگرش صحیحی نسبت به مصرف آب ندارند و تصور می‌کنند که آب می‌تواند جانشین غذا بشود. حتی بعضی اشخاص به خانواده و اطرافیان خود توصیه می‌کنند که برای پیشگیری و درمان انواع بیماری‌ها و حفظ سلامت هرچه بیشتر، آب را جایگزین غذا نمایند که این تصور صحیح نیست. آب چنانچه بیش از حد لازم مصرف شود، موجب افزایش آب داخل سلولی و در نتیجه خیز یا ورم سلول می‌گردد که عواقب بسیار خطرناک و گاه غیرقابل جبرانی در پی دارد؛ به اضافه آنکه آب، حاوی مواد مغذی لازم برای شخص نیست و چنانچه جانشین غذا بشود، به هیچ‌وجه نمی‌تواند نیازهای تغذیه‌ای انسان را برآورده سازد.

آب درمانی لاغرتان نمی‌کند!

خیلی از افراد گمان می‌کنند چون ظرفیت کلیه‌ها برای پذیرش آب بالاست، می‌توان به هر میزانی، آب نوشید. البته درست است که ظرفیت بالای کلیه‌ها گاهی اجازه نوشیدن 10 تا 20 لیوان آب را هم در طول روز به ما می‌دهد، اما اگر بدن واقعاً به آب زیادی نیاز نداشته باشد و نتواند با دفع از طریق تعریق یا ادرار تعادل میزان آب را در خود به وجود آورد، حجم کلیه‌ها هم اشباع می‌شود و به طور حتم، ما هم به دردسر می‌افتیم. می‌پرسید چه دردسری؟ اینکه با بالا رفتن حجم آب بدن، دچار کاهش سطح سدیم و در نتیجه مسمومیت با آب خواهیم شد بنابراین قدیمی‌ها حق داشته‌اند که بگویند: «اندازه نگه دار که اندازه نکوست…»نکته بعدی در مورد افرادی است که برای کاهش وزن دست به کارهایی مانند آب‌درمانی می‌زنند. استفاده از آب برای لاغر شدن، نه تنها نوعی درمان نیست، بلکه کاری کاملاً غیرعلمی و غیراصولی است. علاوه بر مسمومیت بر اثر نوشیدن بیش از اندازه آب، کسانی که رژیم غذایی‌شان را برای لاغر شدن محدود به نوشیدن آب می‌کنند به طور حتم با کمبود انواع مواد مغذی از ویتامین‌ها و املاح گرفته تا پروتئین‌ها مواجه می‌شوند.در اثر نوشیدن چند روزه یا حتی چند ماهه آب برای لاغر شدن، عضلات و بافت‌های بدن هم به مرور زمان تحلیل می‌روند. در این حالت، بدن نیاز خود را از عضلات و بافت‌های ماهیچه‌ای تأمین می‌کند؛ بنابراین تحلیل عضلات قلب، کلیه‌ها و کبد و اختلال در کارکرد آنها، در اثر رژیم‌های غیرعقلانی مانند آب‌درمانی دور از انتظار نخواهد بود.

نوشیدن زیاد آب خوب نیست

از زمان‌های دور، هم قبایل بدوی و هم ملل متمدن، آب را برای درمان به کار می‌گرفتند. هیدروتراپی در گذشته توسط ایرانی‌ها، ژاپنی‌ها، مصری‌ها و یونانی‌ها با توجه به خواص بسیار آن مورد توجه بوده و فراوان استفاده می‌شده است. شاید آسان‌ترین و راحت‌ترین وسیله‌ای که ورزشکاران و مردم برای رفع خستگی، کسالت و به دست آوردن آرامش و راحتی از آن استفاده می‌کنند آب باشد.حتی حیوانات وحشی و اهلی دریافته‌اند، زمانی که بیمار می‌شوند باید آب بیاشامند. مصرف صحیح آب نه تنها تندرستی ما را حفظ می‌کند، بلکه درصورت از دست رفتن تندرستی یا بروز اختلال در آن از طریق پاکسازی مواد زاید از بدن، آن را باز می‌گرداند. البته آب‌درمانی در کنار مزایا و فوایدی که دارد، دارای مضراتی هم هست که باید به آنها توجه کرد. در ادامه با بیان چارچوب نظری آب درمانی به مضرات و زیان‌های آن پرداخته‌ایم.

طبقه‌بندی آب از نظر درجه حرارت

1ـ آب خنک‌تر از دمای بدن (37 درجه) اثر برانگیزنده، خنک‌کننده و محرک دارد. 2ـ آب گرم‌تر از بدن تقویت کننده، نیرو بخش و قدرت آفرین است. 3ـ آبی که داغ است آرامش به وجود می‌آورد و دردها را رفع می‌کند، ولی ایجاد خستگی مفرط می‌نماید. 4ـ آبی که اندکی از درجه حرارت بدن پایین‌تر است، یعنی آب ولرم (27 تا 32 درجه) یا آب نه سرد و نه گرم
(32 تا 35 درجه) همیشه سودمند و برای مصارف عمومی مناسب است.

چارچوب نظری آب درمانی

ناخالصی‌های بدن، علت تمام بیماری‌هاست. درد، آوای طبیعت است که به مغز هشدار می‌دهد که پناهگاه عضو، مورد تهاجم دشمن قرار گرفته است و برای دفع میهمان ناخوانده یاری می‌طلبد.از آنجا که علت اولیه تمام بیماری‌ها، باقی ماندن مواد مرضی در سیستم بدنی است، باکتری‌ها از این مواد زاید تغذیه می‌کنند. هیچ‌گونه باکتری‌ای در خون خالص اکسیژن‌دار و در مکانی که این مواد زاید یافت نمی‌شوند، نمی‌تواند رشد کند. داروهای شیمیایی زهرآگین در چنین مواردی صرفاً بیماری را کنترل می‌کنند، ولی نمی‌توانند علت را رفع کنند. این داروها متعاقباً صدمات شدیدتری عارض می‌کنند. طبیعت، درمان کننده بزرگی است، بنابراین راه‌حل ما در گرو همکاری با طبیعت در پاکسازی زواید از طریق مصرف داخلی و خارجی، آب است که سالم‌ترین، مطمئن‌ترین و بی‌آزارترین پاک‌کننده است. بدن انسان سالم بیش از 60 درصد آب دارد که درجه حرارت آن 37 درجه سانتی‌گراد است.بدن روزانه مقداری آب از طریق پوست، شش‌ها، کلیه‌ها و روده‌ها دفع می‌کند و برای اینکه در تندرستی باقی بماند باید مقداری آب خالص را از راه غذا و آشامیدنی به بدن برسانیم.

و اما مضرات مصرف زیاد آب

به همان اندازه که کم آب خوردن خطرناک است، زیاده‌روی در نوشیدن آب هم سلامت را به خطر می‌اندازد. در واقع حداکثر میزان مجاز نوشیدن آب برای انسان‌ها حدود 2 لیتر است. البته در ورزشکاران و در هوای خیلی گرم متفاوت است. از سوی دیگر، درصورتی که در مدت زمانی کوتاه، مقدار بسیار زیادی آب نوشیده شود، فرد به اختلال پر آبی بدن دچار شده و در این مورد احتمال گیجی، کما و حتی مرگ وجود دارد. به عقیده پزشکان درصورتی که فرد در هر 2 ساعت بیش از یک بار به دستشویی برود و سابقه بیماری خاصی نداشته باشد، به این معناست که بیش از حد آب نوشیده است.البته نمی‌توان مقدار مشخصی آب برای نوشیدن روزانه تجویز کرد و این مسئله به فیزیک بدنی و میل افراد بستگی دارد. درصورت مصرف خیلی زیاد آب، ممکن است بدن دچار هیپوناتریومی شود.

هیپوناتریومی نشانگر رقیق شدن مایعات بدن بر اثر افزایش آب نسبت به سدیم کل بدن است. علائم ویژه هیپوناتریومی (کمبود سدیم در خون) عبارتند از تهوع، سردرد، بی‌قراری، گیجی، کاهش رفلکس‌ها و در نهایت تشنج و کما.درصورتی که هیپوناتریومی بدتر شود، تهوع باعث تحریک ترشح هورمونی می‌شود که این هورمون مسئول نگهداری آب در بدن است، در نتیجه آب کمتری دفع می‌شود و بیمار وارد یک چرخه معیوب می‌گردد. البته تمایز علائم هشداردهنده کاری مشکل است. اگرچه نوشیدن مقدار زیاد آب برای بدن ما خوب نیست، اما نباید از نوشیدن 8 لیوان آب در روز مضایقه کنید. آب بخش لازم و ضروری رژیم غذایی ماست. با کاهش 2 درصد از منابع آب بدن، علائم دهیدراتاسیون (کم آبی) ظاهر می‌شوند. یک علامت شایع دهیدراتاسیون خفیف، احساس خستگی در طول روز است.