دندان هایی که دیواره هایشان شکسته یا مقدار زیادی از ساختار آنها به دلیل پوسیدگی از بین رفته باشد؛ همچنین دندان هایی که به دلیل عصب کشی یا نازک شدن جداره، احتمال شکستن شان وجود داشته باشد، با روکش هایی به شکل دندان ترمیم و بازسازی می شوند
تغذیه نامناسب و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان می تواند دندان ها را دچار تخریب بر اثر پوسیدگی و وارد آمدن ضربه نیز ممکن است دندان را دچار شکستگی کند. چنین تخریبی اگر حجم عمده ای از دندان را در بر بگیرد، ساختار باقی مانده دندان نیازمند حمایت می شود.
پروتزهای ثابت که به آن روکش دندانی هم می گوییم، علاوه بر تامین استحکام برای ساختار از دست رفته دندان، زیبایی یک دندان سالم را نیز تامین می کند زیرا می تواند دندان های دچار شکستگی های مادرزادی، دندان هایی که اندازه های کوچک تر یا نامتناسب با دندان های دیگر دارند و نیز بدرنگی های دندان ها را هم اصلاح کند اما از دیدگاه درمانی، دندان هایی که دیواره آن شکسته، مقدار زیادی از ساختار آنها به دلیل پوسیدگی از بین رفته یا به دلیل عصب کشی یا نازک شدن جداره، احتمال شکستن آنها زیاد است با روکش هایی به شکل دندان ترمیم و بازسازی می شوند.
روکش ها ممکن است از فلزاتی مانند طلا یا آلیاژ، نوعی چینی به نام پرسلن یا ترکیبی از این دو ساخته شوند. در این مجال سعی داریم با طرح سوالاتی ساده، شما را با روند بازسازی به وسیله روکش های دندانی و در ادامه با ایمپلنت ها آشنا کنیم.
● چه زمانی باید دندان ها را روکش کنیم؟
دلیل اصلی برای روکش کردن دندان از دست دادن یا ضعیف شدن نسوج تاجی دندان است. این اتفاق به سه دلیل پوسیدگی، سایش بیش از حد سطوح مختلف دندانی یا شکستگی تاج اتفاق می افتد.
وقتی پوسیدگی اتفاق می افتد باید سریعا برای ترمیم آن اقدام شود. اگر پوسیدگی در مراحل اولیه باشد و سطح کوچکی از دندان را شامل شود به مراتب درمان آن ساده تر خواهد بود اما پوسیدگی های وسیع علاوه بر تضعیف نسوج تاجی دندان منجر به درگیری عروق و اعصاب پالپ دندانی می شوند که در نتیجه دندان نیاز به درمان ریشه پیدا می کند.
● درمان ریشه برای چه دندان هایی ضروری است؟
دندان هایی که مورد درمان ریشه قرار می گیرند، به دلیل از دست دادن آب موجود در توبول های عاجی دندان، مستعد شکستن و از دست رفتن سایر نسوج تاجی باقیمانده می شوند. به همین دلیل بیشتر دندان های عصب کشی شده باید روکش شوند.
به منظور روکش کردن این دندان ها لازم است ابتدا از نسوج داخل ریشه برای بازسازی تاج کمک گرفته شود که ساخت یک پست ریختگی به این منظور الزامی است زیرا روکش نهایی روی بخش تاجی پست قرار خواهد گرفت.
پست، افزایش گیرایی برای روکش را ایجاد می کند و منجر به محافظت ساختمان های تاجی باقیمانده خواهد شد.
● چرا در برخی موارد بیمار به جراحی لثه هم نیاز دارد؟
گاهی پس از درمان ریشه به دلیل عمیق بودن پوسیدگی های تاجی، پس از برداشت پوسیدگی نیاز به جراحی لثه برای افزایش طول تاج کلینیکی دندان خواهیم داشت. این امر باید چهار تا شش هفته قبل از قالب گیری به منظور روکش کردن دندان انجام شود. بنابراین وقتی پوسیدگی پیشرفت می کند مشاوره بین جراح لثه، متخصص پروتز و متخصص درمان ریشه الزامی است. پریودنتیست یا همان جراحی لثه این موضوع را بررسی می کند که آیا امکان جراحی لثه برای افزایش طول تاج بدون به خطر افتادن سلامت پریودنتال سایر دندان های مجاور وجود دارد؟ پریودنتیست یا همان متخصص پروتز هم بررسی می کند که آیا دندان با توجه به نسبت طول تاج به ریشه و ضخامت ریشه و موقعیت دندان در قوس فکی، توانایی تحمل نیروهای وارده را داراست؟ پس از آن در صورت تایید درمان توسط متخصصین پریو و پروتز، اندودنتیست یا همان متخصص درمان ریشه، در زمینه امکان یا عدم امکان درمان مناسب ریشه اعلام نظر خواهد کرد. به این ترتیب تصمیم نهایی در مورد امکان نگهداری دندان و درصد موفقیت درمان به دست خواهد آمد. در صورتی که درصد موفقیت بالا نباشد شاید بهتر باشد دندان کشیده شده و با ایمپلنت جایگزین شود.
● در صورت انجام درمان ایمپلنت مراحل پروتزی پس از جراحی چگونه است؟
برای قرارگیری روکش ایمپلنت های فک پایین چهار ماه و فک بالا شش ماه زمان انتظار لازم داریم تا ایمپلنت در استخوان فک جوش شود. پس از آن متخصص پروتز آن را بارگذاری کرده و روکش نهایی را آماده می سازد.
● آیا قدرت تحمل نیرو بین دندان و ایمپلنت یکسان است؟
با توجه به اینکه الیاف پریودنتال در اطراف و پایانه های عصبی داخل ایمپلنت وجود ندارد ایمپلنت نیروی بیشتری از دندان طبیعی دریافت می کند. در واقع علائم هشدار دهنده برای کاهش نیرو در بیمار وجود ندارد تا بیمار را آگاه کند که نیرو را کاهش دهد. از طرفی افزایش نیروی بیش از حد تحمل بر ایمپلنت ممکن است منجر به لقی و شکست ایمپلنت شود. بنابراین قبل از شروع درمان باید متخصص پروتز اعلام نظر کند که با توجه به وضعیت استخوان از نظر تراکم و ارتفاع و همچنین مسائل سیستمیک بیمار و با توجه به موقعیت قرارگیری ایمپلنت آیا امکان انجام درمان وجود دارد یا خیر؟ همچنین اینکه در صورت امکان انجام درمان، جراح بهتر است در چه مکان و با چه زاویه ای آن را قرار دهد.
● به طور کلی میزان موفقیت درمان ایمپلنت چقدر است؟
در صورت وجود شرایط مناسب فیزیکی و وجود میزان و تراکم مناسب استخوان خوشبختانه موفقیت درمان ایمپلنت تا ۹۸ درصد نیز پیش بینی شده که میزان موفقیت بالایی است.
● در صورت شکست درمان ایمپلنت آیا امکان جایگزینی مجدد وجود دارد؟
بله. پس از خارج کردن ایمپلنت توسط جراح و مدت انتظار دو ماه بدون آنکه برای دندان های مجاور خطری ایجاد شود می توان مجددا در محل اقدام به قرارگیری ایمپلنت کرد. باید در نظر داشت که انجام درمان ایمپلنت یک کار تیمی بین جراح و متخصص پروتز است و نیاز به CBCT و رادیوگرافی های تشخیصی دارد. درمان موفق ایمپلنت بستگی زیادی به طراحی مناسب درمان قبل از جراحی دارد که معمولا با مشورت پروستودنتیست و جراح صورت می پذیرد.
آفتاب
