به صورت خیلی خلاصه تغییر فرم بینی که با تغییر در ظاهر بینی یا همراه با تغییر در تیغه بینی می تواند همراه باشد.
● آیا عمل جراحی بینی (رینوپلاستی) خطر دارد؟
در مورد این عمل تبلیغات فراوان، چه بر له یا علیه آن می شود اما حقیقت آن است که اگر فردی که جهت عمل کاندیدا می شود به خوبی معاینه شود و موارد احتمالی آن بررسی و تکنیک مناسب انتخاب شود، این عمل عارضه مهمی در پی نخواهد داشت. بنابراین انجام نادرست عمل، انتخاب نامناسب بیمار، کوچک کردن زیاده از حد بینی، تخریب ساختارهای محافظتی بینی (همانند برداشتن بیش از حد غضروف و استخوان) مسلما عوارض زیادی را دربرخواهد داشت.
● در مورد بینی های گوشتی و استخوانی که اصطلاحات شایعی هستند، توضیح بفرمایید؟
کلا در عمل جراحی بینی، ما اسکلت بینی بین استخوان و غضروف را دستکاری یا کوچک می کنیم اما به پوست بینی کاری نداریم. به این معنا که بعد از تغییر ساختار اسکلتی، پوست باید به مرور زمان با این اسکلت جدید مطابق شود. مثلا در مواردی که بینی را کوچک می کنیم، پوست کم کم جمع می شود که هرچه پوست نازک تر باشد، این اتفاق سریع تر و هرچه پوست ضخیم تر باشد، دیرتر روی می دهد و در مورد پوست های خیلی ضخیم این مساله ممکن است هرگز رخ ندهد. به این خاطر برای پوست های نازک، اصطلاح استخوانی و برای بینی های دارای پوست ضخیم، اصطلاح گوشتی به کار برده می شود که البته به خاطر ارتباط راحت تر با مخاطبان است وگرنه انواع و اقسام ضخامت های پوست از بی نهایت نازک تا بی نهایت ضخیم وجود دارد.
● آیا بلافاصله بعد از عمل جراحی فرم بینی مشخص می شود؟
ضخامت پوست ها و نیز حجمی که از بینی کم می کنیم، متفاوت است، بنابراین بسته به اینکه این دو پارامتر چگونه باشند مدت زمان ورم و نیز ایجاد فرم اولیه طول می کشد که گاهی این اتفاق بسیار زود هنگام و حتی طی چند هفته ظاهر می شود و گاهی ممکن است چند سال طول بکشد. اگر عکس قبل از عمل بیمار را مشاهده کنید و عکس های بعدی با فاصله دو هفته بعد از عمل، شش ماه بعد از عمل و ۱۸ ماه بعد از عمل را ببینید، یعنی اینکه بدون هرگونه دستکاری اضافی، روند تغییر ورم و شکل بینی را ملاحظه می کنید و متوجه خواهید شد که عکس حتی شش ماه بعد از عمل هم با عکس ۱۸ ماه بعد از عمل متفاوت است.
امروزه جراحان پلاستیک معتقد به رینوپلاستی بالانس هستند. بدین معنا که بینی با بقیه اجزای صورت هماهنگ باشد. مثلا به اختصار عرض می کنیم که طول بینی باید حدودا برابر لب تا چانه، ارتفاع بینی حدود ۶۰ ۵۵ درصد طول بینی ایده آل، زاویه لب و بینی حدود ۱۱۰ ۱۰۰ و زاویه پشت بینی با پیشانی حدود ۳۶ ۳۴ درجه و دو پره با نوک بینی یک مثلث متساوی الاضلاع تشکیل دهند و ارقام دیگر که از حوصله این مقاله خارج است، بدیهی است وقتی بینی بر این اساس شکل پذیرد، ضمن اینکه زیباست، متقارن است، طبیعی هم به نظر می رسد و ظاهری عمل شده نخواهد داشت.
● آیا جراحی بینی ممکن است باعث تنگی نفس شود؟
غالبا امروزه عمل جراحی رینوپلاستی به صورت کاربردی یا به عبارتی به صورت فیزیولوژیک انجام می گیرد. در اعمال جراحی متدهای قدیم، روش تخریبی بود به این معنا که قسمت اعظم غضروف ها درآورده می شد و نیز استخوان های بالای بینی شدیدا شکسته و خرد می شد اما امروز اعتقاد بر آن است که میزان برداشت غضروف ها باید حداقل باشد و بیشتر سعی می شود با بخیه کردن و شکل دادن به غضروف ها آنها را از لحاظ عملکردی بهبود دهیم. در اعمال تخریبی غالبا پره ها به داخل فرو رفته و هنگام تنفس حتی صدا دار خواهد بود که متاسفانه درمان این عوارض هم بسیار مشکل است.
● دفعاتی که می توان عمل جراحی بینی انجام داد، محدودیت دارد؟
خیر. اما مطمئنا هر چه بینی دفعات زیادتری عمل شود، احتمال عارضه زیادتر خواهد بود. اما این به آن معنا نیست که نباید در صورت وجود مشکل عمل های بعدی را انجام نداد؛ چراکه انجام عمل بادقت، باحوصله و تکنیک مناسب می تواند نتایج قبلی را بهبود دهد.
● آیا تکنیک عمل جراحی باز بهتر است یا بسته؟
امروزه دو متد جهت جراحی بینی به صورت کلی انجام می پذیرد: باز یا بسته.
هر کدام از این دو دارای مزایا و معایبی است. در تکنیک بسته طول زمان عمل کمتر بوده و ورم بعد عمل هم زودتر از بین می رود. اما عیب عمده آن عدم توانایی دستکاری زیر دید مستقیم و نیز وسعت کمتر دستکاری و تغییر شکل روی نوک بینی است. اما در متد باز گرچه که عمل طولانی تر خواهد بود اما آن قابلیت را دارد که همه چیز را زیر دید مستقیم ببینیم و نیز امکان بخیه غضروف، تغییر شکل آنها و نیز پیوند غضروفی را فراهم خواهد کرد. ضمن آنکه در دستکاری های نیازمند تغییر فرم ناحیه نوک بینی روش باز ارجح خواهد بود چرا که اتفاقاتی را که حین عمل جراحی اول رخ داده است، دقیق تر می توان بررسی کرد.
دکتر مجید راستی
