امروزه خيلي از خانم‌ها به فکر زيبايي چهره و جوان ماندن پوست صورت‌شان هستند و البته اين فقط به زنان هم مربوط نمي‌شود؛ چون آمارها نشان مي‌دهد که آقايان نيز بيش از گذشته به متخصصان پوست براي رفع چروک‌هاي پوست صورت‌شان مراجعه مي‌کنند. صفحات «زيبايي» اين هفته، شما را با 8 متهم اصلي چين و چروک‌هاي پوستي و 8 راه حل اصلي مقابله با آنها آشنا مي‌کند….
1.سيگار يکي از عوامل مخرب پوست است. دود سيگار از روش‌هاي مختلفي موجب پيدايش چين و چروک زودرس پوست مي‌گردد. کاستن اکــسيژن خون و توليد راديکال‌هاي آزاد از جمله علل مهمي است که سيگار از طريق آنها کلاژن‌سازي پوست را مختل کرده و آسيب سلول‌هاي پوست را به همراه خواهد داشت. اگر به چهره افراد سيگاري دقت کنيد و پوست آنها را با افراد هم‌سن و سال خودشان مقايسه نماييد، متوجه تفاوت فاحش چين و چروک صورت و دور دهان و دور چشم آنها خواهيد شد. پس اگر به جواني پوست خود علاقه‌منديد، بهتر است همين امروز مصرف سيگار را کنار بگذاريد.
سيگار
لايه‌برداري مکانيکي
در اين روش توسط دستگاه ميکرودرم ابريشن پودرهايي از جنس کريستال‌‌هاي اکــسيد آلومينيوم روي پوست پاشيده مي‌شود و سپس مکش پوست نيز هم‌زمان انجام مي‌شود. اين خراشيده شدن سطحي پوست و فشار منفيِ ايجاد شده روي آن اثرات خوبي در شادابي پوست و جوان‌سازي آن دارد و اثرات داروهاي موضعي بيمار را نيز چند برابر مي‌کند.
2.بعضي‌ها ذاتا پوستي مقاوم در برابر نورآفتاب و عوامل مخرب محيطي دارند و تا سنين بالا نيز در برابر پيدايش چروک در صورت مقاومت مي‌کنند. مثلا بسياري از افرادي که نژاد روس دارند از پوست‌هاي خوب و مقاومي نسبت به پير شدن برخوردار هستند و برعکــس، برخي نژادها خيلي زود و در سنين جواني دچار چين و چروک مي‌شوند و مانند کاغذي که آن را اگر تا کرده و اتو کنيم دچار شکــستگي پايدار مي‌شود، اين پوست‌ها نيز به سرعت و در سنين 20 تا 30 سالگي دچار چروک‌هاي متعدد مي‌گردد. اين نوع پوست‌ها را به کرات در هم‌وطنان ترکمن مي‌بينيم که اغلب از خشکي پوست صورت نيز رنج مي‌برند.
نژاد
مراجعه به متخصص پوست
بالاخره بعد از 30 سالگي، پوست صورت به تدريج دچار چين و چروک‌هاي ظريف مي‌شود. مصرف مرتب مرطوب‌کننده‌ها، مراقبت از پوست در برابر آفتاب به هر روش ممکن (استفاده از ضدآفتاب، پرهيز از استرس‌هاي بيش از حد روحي و داشتن خواب کافي، برخورداري از تغذيه سالم و سرشار از ميوه‌ها و سبزيجات تازه و نيز پرهيز از سيگار و ساير دخانيات) جزو عوامل لازم براي جوان نگه داشتن پوست است. مراجعه به متخصص پوست و مو نيز مي‌تواند شما را در نيل به اين هدف ياري دهد. متخصص پوست و مو ابتدا نوع پوست شما را تشخيص داده و علل پيدايش چين و چروک را در آن مي‌يابد و سپس به اقداماتي جهت پيشگيري و درمان مي‌پردازد.
3.طرز تغذيه نيز در پيدايش چين و چروک صورت موثر است. کــساني که با رژيم‌هاي نادرست به طور ناگهاني دچار کاهش وزن مي‌شوند، به سرعت متوجه ريزش مو و پيدايش چين و چروک و افتادگي پوست صورت خود مي‌شوند. داشتن رژيم‌غذايي متنوع و سرشار از ميوه‌ها و سبزيجات تازه در برخورداري از پوست شاداب و جوان اهميت دارد. علت اصلي پير شدن سلول‌ها و پوست، توليد راديکال‌هاي آزاد در بدن است و مصرف عوامل آنتي‌اکــسيدان در مهار اين راديکال‌هاي آزاد و به تعويق انداختن پيري موثر است. ميوه‌ها و سبزيجات تازه، به‌خصوص توت‌فرنگي و شاه‌توت، غني از آنتي‌اکــسيدان هستند و مصرف آنها همواره توصيه مي‌شود. در گوجه‌فرنگي نيز ماده‌اي به نام ليکوپن وجود دارد که آنتي‌اکــسيداني قوي بوده و در پيشگيري از پيري پوست موثر است. امروزه اکثر داروهاي ضدپيري حاوي ليکوپن گوجه‌فرنگي است و لذا بايد هر روز مصرف ميوه‌ها و سبزيجات تازه را در نظر داشته باشيد.
تغذيه
استفاده از امواج راديوفرکوئنسي
امروزه دستگاه‌هاي متنوعي جهت جوان‌سازي صورت و ليفتينگ صورت با استفاده از امواج RF وجود دارند. بايد گفت اگر اين روش با حوصله کافي انجام شود مي‌تواند بسيار مفيد باشد. البته در بعضي از افراد نيز چندان مفيد نخواهد بود. به طور خلاصه استفاده از اين روش به امتحان‌اش مي‌ارزد ولي اگر پس از 3 بار فرد نتيجه نگرفت بهتر است از ادامه آن منصرف شده و از روش‌هاي درماني ديگر استفاده کند. اگر جسم فلزي در بدن خود داريد شامل ايمپلنت دندان يا دريچه قلب يا پيس ميکر (ضربان‌ساز) قلبي و حتي پلاتين استخواني حتما به پزشک خود اطلاع دهيد چون با وجود آنها نمي‌توان از RF استفاده کرد. اگر قبلا از ژل دايمي نيز استفاده کرده‌ايد نبايد RF براي شما انجام شود.
4.مسايل هورموني به خصوص در خانم‌ها اهميت فراواني دارند. خانم‌ها پس از يائسگي با کاهش شديد هورمون‌هاي زنانه دچار افتادگي قابل‌توجه پوست صورت مي‌شوند. عده‌اي جاذبه زمين را نيز در پيدايش افتادگي‌هاي صورت در سن بالا دخيل مي‌دانند. در آقايان نيز گاه مصرف هورمون‌هاي آنابوليزان (جهت دوپينگ) موجب پيدايش چين و چروک عميقي در صورت مي‌گردد.
هورمون‌ها
تزريق فيلر
برخي چين‌ها مانند چين‌هاي عميق اخم يا پيشاني يا دورچشم و به خصوص خط خنده نياز به پر شدن توسط يک ماده خارجي دارد. اين ماده مي‌تواند چربي خود فرد باشد (تزريق چربي) يا يک ژل استاندارد باشد.
• مطمئن شويد که تزريق مواد توسط متخصص پوست و مو يا جراح پلاستيک براي شما انجام شود.
• از نوع ماده تزريق شده مطمئن شويد. برخي ژل‌ها عوارض غيرقابل جبراني به همراه دارند. براي مثال، تزريق ژل پاژ که يک ژل دايمي است، افراد زيادي را بي‌چاره و سرگردان کلينيک‌ها نموده است. ژل‌هاي موقت بهترين هستند. از بهترين و معتبرترين مارک‌ها استفاده کنيد شامل ژل‌هاي Perlane، petylen، جوويدرم و تئوسيال که همگي از جنس هيالورونيک اسيد هستند و حدود 9 ماه تا يک سال باقي خواهند ماند.
• اگر از اينکه يک ماده خارجي صناعي وارد بدن‌تان شود، ترس داريد، مي‌توانيد از تزريق چربي سود ببريد. در اين روش از چربي خودتان براي پر کردن نواقص و چين‌هاي صورت‌تان و حتي گونه‌گذاري استفاده مي‌شود.
• اگر به متخصص پوست و موي‌تان اعتماد کنيد و عجول نباشيد و دستورات بعد از درمان را جدي بگيريد. با امکانات موجود مي‌توان تحولات عظيمي را در صورت شما ايجاد کرد و به اين ترتيب سال‌ها جوان‌تر خواهيد شد.
5.عامل مضر ديگر براي جواني و سلامت پوست استرس‌هاي روحي و بي‌خوابي است. استرس‌هاي روحي موجب پيدايش تغييرات هورموني در بدن شده و راديکال‌هاي آزاد را در بدن توليد مي‌کند که نتيجه‌اش پيدايش بيماري‌هاي قلبي‌عروقي و چروک خوردن زودرس پوست است. اگر به چهره افرادي که کارشان به گونه‌اي است که مجبورند شب‌ها را بيدار بمانند و شب‌کارند، توجه کنيد متوجه خستگي پوست و پير شدن زودرس آن خواهيد شد. اين افراد که مجبورند شب‌ها را بيدار بمانند بايد شرايط استراحت و خواب خود را به گونه‌اي فراهم کنند که شرايطي تقريبا شبيه خواب شب باشد. شرايطي مثل آرامش و تاريکي محيط خواب. مصرف ميوه‌جات و سبزيجات تازه را بيش از ديگران مدنظر قرار دهند و تا حد امکان بايد از نور آفتاب پرهيز نمايند. بايد افراد جامعه به هم کمک کنند تا محيطي کم‌استرس و آرام را فراهم کنند و اين ميسر نمي‌شود جز با احترام به يکديگر و احترام و رعايت قوانين مدني. بهتر است کارهاي خود را برنامه‌ريزي کرده و نظم ببخشيم تا کمترين اضطراب را در انجام کارهاي روزمره تجربه کنيم.
استرس
استفاده از ليزر
امروزه ليزرهاي متنوعي در خدمت جوان‌سازي صورت هستند که دو نوع مهم آنها ليزرهاي زخم‌کننده و ليزرهاي بدون ايجاد زخم است. از نوع اول مي‌توان به ليزر Fractional co2 اشاره کرد که اثر بسيار خوبي در ترميم جوشگاه‌هاي آکنه و ساير جوشگاه‌ها و نيز جوان‌سازي دارد. برخلاف انواع قديمي‌تر ليزر co2، انواع fractional زخمي که ايجاد مي‌کنند به سرعت طي 4 تا 7 روز التيام يافته و عوارض آن بسيار اندک است. از نوع دوم مي‌توان به ليزر affirm اشاره کرد که در حقيقت fractional Erbivn-glass است و بدون ايجاد زخم مي‌تواند در جوان‌سازي پوست موثر باشد. دستگاه‌هاي ديگري به نام IPL نيز وجود دارند که اگرچه ليزر نيستند ولي کارايي آنها کاملا قابل مقايسه با ليزرهاست. آنها هم در از بين بردن موهاي زياد موثرند و هم در جوان‌سازي و ليفتينگ پوست و نيز کاهش لک‌هاي صورت. يکي از جديدترين IPLها، IPL نسل چهارم به نام FPJ است که دست متخصص پوست را کاملا در انتخاب نوع فيلتر، مدت پالس و ميزان انرژي باز مي‌گذارد. اين دستگاه‌ها مانند يک تيغ دولبه‌اند و استفاده از آن فقط بايد منحصر به متخصص پوست و موي آگاه به مباني نور و ليزر باشد. اگر با انتخاب پارامترهاي مناسب از آنها استفاده شود، نتايج درماني بسيار خوبي را به همراه خواهند داشت، يعني هم‌زمان بيمار هم لک‌هاي صورت‌اش کم مي‌شود هم عروق گشاد شده پوست‌اش کاهش مي‌يابد و هم موهاي صورت کم مي‌شود و هم جوان‌سازي و ليفتينگ ايجادمي‌شود.
6.يکي از مهم‌ترين عوامل پيدايش چين و چروک صورت، اشعه فرابنفش است؛ چه منشأ آن نور خورشيد باشد و چه لامپ‌هاي کابين‌هاي سولاريوم. همه افراد بايد بدانند که هيچ عاملي براي پوست انسان مخرب‌تر از اشعه‌هاي فرابنفش A و B نيست. اشعه فرابنفش B موجب آفتاب‌سوختگي و پيدايش سرطان‌هاي پوست مي‌شود و اشعه فرابنفش A نيز موجب پيدايش چين و چروک پوست، برنزه شدن پوست و کمک به اشعه فرابنفش B در پيدايش سرطان‌هاي پوست مي‌نمايد. اغلب کابين‌هاي سولاريوم از اشعه نوع A براي برنزه شدن پوست استفاده مي‌کنند و اين ادعا که فلان کابين سولاريوم فاقد اثر سرطان‌زايي است، دروغي بيش نيست. پس اگر به جواني پوست خود علاقه‌مند هستيد فرار کردن از اشعه مستقيم آفتاب به‌خصوص در ساعات 10 صبح تا 3 عصر را فراموش نکنيد. از ضدآفتاب استفاده نماييد و مصرف کلاه‌هاي لبه‌دار (سايه‌بان‌دار) و حتي چتر را در روزهاي آفتابي مدنظر قرار دهيد. به نوع لباس‌هاي‌تان نيز دقت کنيد. پيراهن آستين بلند موجب محافظت پوست بازو و ساعد شما خواهد شد. به بانوان توصيه مي‌کنيم مصرف دست‌کش‌هاي نخي را هنگام رانندگي مدنظر قرار دهند، حتي آقايان راننده نيز از آنها سود خواهند برد. اگر به صورت رانندگاني که سال‌ها مشغول اين حرفه هستند خوب دقت کنيد، متوجه خواهيد شد که پوست نيمه چپ صورت داراي چين و چروک بيشتري نسبت به نيمه سمت راست است و اين تنها به دليل برخورد مستقيم‌تر نور آفتاب به نيمه چپ صورت هنگام رانندگي است. يادتان نرود که به کودکان خود از سن پايين فرار کردن از نور مستقيم آفتاب و مصرف کرم‌هاي ضدآفتاب را آموزش دهيد، دقيقا همانند آموزش مسواک زدن بعد از غذا يا قبل از خواب.
اشعه فرابنفش
لايه‌برداري شيميايي
انجام لايه‌برداري شيميايي (پيلينگ شيميايي) در اين روش توسط اسيدهاي ميوه 50 تا 70 درصد لايه‌برداري توسط متخصص پوست و مو انجام مي‌شود. اگر همه چيز به خوبي انجام شود پوست شما شاداب‌تر خواهد شد، جوش‌هاي زير پوستي کمتر شده و چروک ظريف به تدريج محو خواهد شد. بايد مراقب رخداد تبخال به دنبال پيلينگ باشيد و اگر تبخال فعال داريد، نبايد اين روش براي شما تا بهبود آن انجام گيرد. غير از اسيدهاي ميوه (AHA) از تري کلرواستيک اسيد نيز به عنوان لايه‌برداري استفاده کرد که البته مراقبت از پوست بعد از اين لايه‌برداري بيشتر از نوع بالاست. لايه‌برداري در بهبود لک‌هاي صورت شامل ماسک بارداري يا کک و مک نيز موثر است ولي روي خال‌ها اثري ندارد.
7.يکي ديگر از عوامل مهم پيدايش چين و چروک صورت، حالات احساسي چهره است. گاهي افراد براي خنديدن به طور ناخودآگاه از عضلات دور چشم خود بيش از اندازه استفاده کرده و اصطلاحا با چشم مي‌خندند. اين امر موجب مي‌شود که خطوطي به نام خطوط پنجه‌کلاغي در طرفين چشم‌ها ايجاد شوند يا نوع فک برخي افراد به گونه‌اي است که هنگام خنديدن، خط خنده عميقي پيدا مي‌کنند و به نوعي پوست چين بين بيني و گوشه لب (چين نازولابيال) مرتب در حال باز و بسته شدن و اتو شدن است. خنديدن زياد در اين افراد به عميق‌تر شدن اين چين‌ها کمک مي‌کند.
حالات چهره
تزريق بوتاکــس
چين‌هاي صورت را به دو دسته ديناميک و استاتيک تقسيم مي‌کنند. انقباض عضلات صورت موجب پيدايش چين‌هايي عمود بر محور انقباض عضلات مي‌شود؛ مثلا وقتي پيشاني خود را بالا مي‌اندازيد، يک‌سري خطوط افقي به وجود مي‌آيد که پس از رهاسازي انقباض برطرف خواهد شد يا هنگام اخم کردن، خطوط عمودي بين ابروهايتان حادث مي‌شود. اينها چين‌هاي ديناميک هستند که با رفع انقباض عضلاني رفع خواهند شد. به تدريج و با تکرار اين باز و بسته شدن‌ها، چين‌هاي ديناميک تبديل به چين‌هاي پايدار و ثابت مي‌شوند که به آنها چين‌هاي استاتيک مي‌گويند. تزريق بوتاکــس يا ديسپورت موجب فلج شدن عضلاني و بهبود چين‌هاي ديناميک براي مدت 4 تا 6 ماه مي‌شوند. ابروهاي فرد در صورت تمايل فرد قابل بالا رفتن هستند. حتي با بوتاکــس نـوک بيني را هم مي‌توان کمي بالا برد. اصولا اگر اين تزريق 3 تا 5 مرتبه هر 6 ماه تکرار شود اثرات‌اش نسبتا باقي خواهد ماند زيرا هم عضلات طي مدت چند ماه بي‌حرکتي آتروفيک ضعيف مي‌شوند و ثانيا عادت اخم کردن و پيشاني بالا انداختن به تدريج از بين خواهد رفت لذا پس از اتمام اين تزريقات ديگر فرد دچار چين‌هايي به عمق چين‌هاي اوليه نخواهد شد. توجه کنيد که تزريق بوتاکــس بايد حتما توسط متخصص پوست و مو و يا جراح پلاستيک انجام شود. از تزريق اين دارو توسط افراد غيرمتخصص پوست و مو و به خصوص غيرپزشک جدا پرهيز کنيد زيرا عوارض گاه جبران‌ناپذيري در کمين اين تزريقات مي‌باشند. عوارضي مانند افتادگي پلک و دوبيني و رخداد آلرژي به بوتاکــس‌هاي غيراستانداد از اين جمله‌اند. برخي چين‌هاي را نمي‌توان فقط با بوتاکــس از بين برد. به عبارتي براي برخي چين‌هاي عميق، تزريق بوتاکــس لازم است اما کافي نيست. در اين موارد مي‌توان از ليزر درماني کمک گرفت.
8.نوع پوست افراد که اغلب ريشه ژنتيکي هم دارد، از عوامل بسيار موثر در سرعت پيري پوست است. پوست‌هاي خشک اغلب شکننده‌تر از پوست‌هاي چرب بوده و زودتر دچار چين و چروک مي‌شوند. افرادي که زمينه آلرژي پوست يا درماتيت آتوپيک دارند اغلب دچار خشکي پوست بوده و بايد مراقب پيدايش چين و چروک‌هاي زودرس باشند. چرب و مرطوب نگه داشتن پوست‌هاي خشک يکي از موثرترين اقدامات در پيشگيري از پيدايش چين و چروک زودرس مي‌باشد.
پوست‌هاي چرب اغلب ديرتر دچار چين و چروک شده و نسبت به پيدايش سرطان‌هاي پوست نيز تا حدودي مقاومت‌شان بيشتر است.
نوع پوست
مراجعه به متخصص پوست
کِرِم‌هاي مختلفي توسط پزشکان قابل تجويز است؛ مثلا کِرِم‌هاي حاوي اسيدهاي ميوه يا آلفاهيدروکــسي اسيد که تا غلظت‌هاي 15 درصد توسط خود فرد در منزل قابل استفاده است. کِرِم‌هاي لايه‌بردار ديگر مانند ترتينويين نيز در جوان نگه داشتن پوست و رفع چين و چروک‌هاي ظريف موثرند. همه اين کِرِم‌هاي لايه‌بردار و پيلينگ‌کننده به شرطي مفيد خواهند بود که بيمار روزها به طور مفيدي از کرم‌هاي ضدآفتاب نيز استفاده کند زيرا لايه‌برداري شب هنگام پوست را در برابر نور آفتاب حساس و آسيب‌پذير خواهد کرد. کرم‌هاي ويتامينه به خصوص آنها که حاوي ويتامين E و C هستند نيز در محافظت و جوان نگه داشتن پوست مفيدند و حتي با برخي از اثرات مخرب نور آفتاب روي پوست مقابله مي‌نمايند. برخي کرم‌ها حاوي استروژن‌هاي گياهي (فيتواستروژن) مشتق از سويا هستند که به خصوص در خانم‌هاي يائسه مي‌توانند براي پوست مفيد واقع شوند. افراد با پوست‌هاي خشک بايد مصرف مرتب مرطوب‌کننده‌ها را مدنظر داشته باشند. گاه پوست‌هاي چرب نيز به دليل مصرف برخي داروهاي لايه‌بردار يا الکلي مثلا براي درمان آکنه يا جوش صورت و يا به دليل شستشوي مکرر با آب و صابون دچار خشکي مي‌شوند که در اين افراد مصرف کرم‌هاي مرطوب‌کننده فاقد چربي توصيه مي‌گردد. بهتر است براي شستشوي صورت از صابون‌هاي ملايم يا پن‌ها استفاده کنيد تا چربي سطح پوست به طور کامل پاک نشود و شوينده تنها کثافات و آلودگي‌ها را از پوست صورت شما پاک نمايد.
سلامتیران
