احساس ناخوشی در اعماق معده و حالت تهوع یکی از بدترین شرایطی است که می تواند برای انسان رخ دهد. اگر تا پیش از این تهوع و استفراغ را تجربه نکرده اید باید بدانید که این شرایط می تواند احساس سرگیجه، سردرگمی، و بی حالی را تا زمانی که ریشه مشکل کشف نشود به همراه دارد.
حالت تهوع یک نشانه بسیار عمومی است که می تواند به واسطه انواع مختلفی از بیماری ها و به عنوان فرآیندی عادی از تنظیم شرایط بدن شکل بگیرد. این بخشی فریبنده است. به نظر می رسد هر چیزی می تواند حالت تهوع را در شما ایجاد کند. آنفلوانزای معده، مسمومیت غذایی، بیماری حرکت، بارداری، و پرخوری از دلایل شایع این شرایط هستند.
تهوع باعث کم آبی شدید بدن می شود پس؛ حتما در طول روز به مقدار زیاد آب بنوشید. در صورتی که حالت تهوع در اثر نارسایی و اسپاسم معده باشد می توان با چند ماده طبیعی موجود در منزل از آن جلوگیری نمود.
تهوع یکی از اختلالات گوارشی است که می تواند برای فرد آزاردهنده باشد، به خصوص وقتی که هر روزه تکرار شود، مثل تهوع دوران بارداری.
زمانی که معده شما با مشکل مواجه می شود، داروهای ضد تهوع، مانند امترول و درامامین-ان، می توانند در بیشتر موارد به تسکین سریع شرایط کمک کنند. اگر علاقه ای به استفاده از دارو ندارید، استفاده از روغن های معطر مانند نعناع، اسطوخودوس یا زنجبیل می تواند در برخی افراد به تسکین شرایط کمک کند.
دلایل مختلفی برای بروز ناراحتی در معده وجود دارند که ممکن است به توجه بیشتری نیاز داشته باشند.
در معرض تجربه میگرن قرار دارید
این که چرا میگرن ها رخ می دهند، همچنان به طور دقیق مشخص نشده است. اما آنها اغلب با حالت تهوع، استفراغ، و حساسیت به نور و صدا همراه هستند. نظریه های مختلفی درباره این که چرا میگرن موجب حالت تهوع می شود، وجود دارند.
کارشناسان بر این باورند که سروتونین، از مواد شیمیایی مغز، در این زمینه نقش دارد. سروتونین سیگنال هایی را به رگ های خونی در مغز ارسال می کند که بزرگتر شدن آنها را در پی دارد که این شرایط گاهی اوقات می تواند موجب فعال شدن بخشی از مغز شود که مسئولیت کنترل حالت تهوع و استفراغ را بر عهده دارد.
نظریه ای دیگر به این موضوع اشاره دارد که میگرن ها بر بخشی از مغز که با اختلال گوش داخلی پیوند خورده است، تاثیر می گذارند، از این رو ارتباطی قوی با سرگیجه و حالت تهوع وجود دارد.
برای پیشگیری از میگرن شما باید از محرک های رایج که موجب این شرایط می شوند، از جمله استرس عاطفی، نورهای روشن، روایح قوی، کمبود خواب و غذا نخوردن پرهیز کنید.
مضطرب هستید
اضطراب می تواند فعالیت سیستم عصبی خودمختار، به ویژه واکنش جنگ یا گریز، را افزایش دهد. زمانی که این اتفاق رخ می دهد، جریان خون به سمت عضلات افزایش یافته و خون کمتری به اندام های تشکیل دهنده دستگاه گوارش ارسال می شود که می تواند موجب بروز حالت تهوع شود.
هورمون های استرس مانند کورتیزول، اپی‌نفرین و موارد دیگر نیز در جریان خون ترشح می شوند که تعداد انقباض های معده را افزایش داده و موجب حالت تهوع می شود.
بهترین کاری که می توانید برای پیشگیری از بروز حالت تهوع در آینده انجام دهید، یافتن روشی برای مدیریت اضطراب است. این می تواند به معنای انجام تمرینات خودآرامی، دریافت مشاوره، ورزش، یا مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک باشد.
با کم آبی بدن مواجه هستید
کم آبی بدن زمانی رخ می دهد که بدن برای انجام فرآیندهای عادی خود به میزان کافی آب در اختیار ندارد، به این معنی که علائمی فراتر از احساس تشنگی شدید شکل می گیرند.
زمانی که با کمبود مایع در بدن خود مواجه هستید، بدن ارسال مایع و خون به اندام ها را اولویت بندی کرده و مهم‌ترین اندام ها شامل مغز و قلب در صدر فهرست قرار می گیرند. این می تواند جریان خون به سمت اندام های تشکیل دهنده دستگاه گوارش را کاهش داده و موجب بروز حالت تهوع و درد شکمی شود.
مصرف مایعات به میزان کافی عاملی کلیدی برای پیشگیری از این شرایط است. اگرچه میزان آب مورد نیاز بدن از فردی به فرد دیگر متفاوت است اما بیشتر بزرگسالان باید روزانه 11 تا 16 فنجان آب مصرف کنند. شاید زیاد به نظر برسد، اما چای، قهوه، میوه ها و سبزیجاتی مانند خیار، گوجه فرنگی، و هندوانه همگی می توانند در تامین آب مورد نیاز بدن نقش داشته باشند.
قند خون شما بیش از حد پایین است
هورمون ها در تنظیم سطوح قند خون بدن انسان نقش دارند. اما اگر قند خون شما بیش از حد پایین باشد، سطوح برخی هورمون ها مانند گلوکاگون و اپی‌نفرین برای کمک به بدن در تولید گلوکز بیشتر افزایش می یابند. زمانی که این اتفاق رخ می دهد، معده افزایش سیگنال هایی را تجربه می کند که می تواند موجب شکل گیری حالت تهوع شود.
قند خون پایین می تواند بر سیستم عصبی خودمختار انسان نیز اثرگذار باشد، همانند مکانیزمی که در حالت تهوع مرتبط با اضطراب شاهد بودیم.
برای کمک به حفظ سطوح پایدار قند خون مواد غذایی که از شاخص گلیسمی پایین برخوردار هستند را مصرف کنید. بیشتر میوه ها، سبزیجات غیر نشاسته ای، حبوبات، و جو دوسر گزینه های خوبی هستند.
زمانبندی وعده های غذایی نیز اهمیت دارد. با مصرف وعده های غذایی کوچکتر، اما با تکرار بیشتر در طول روز می توان از هیپوگلیسمی پیشگیری کرد. به اندازه وعده های غذایی خود توجه داشه باشید و در آنها از پروتئین بدون چربی، چربی های مفید، و کربوهیدارت هایی با شاخص گلیسمی پایین استفاده کنید و هر سه تا چهار ساعت یک بار غذا بخورید.
به بیماری بازگشت اسید معده مبتلا هستید
بیماری بازگشت اسید معده می تواند موجب حالت تهوع شود زیرا اسید معده به بخش پایینی مری، لوله ای که دهان را به معده متصل کرده است، وارد می شود.
این اسید می تواند به دیواره داخلی مری آسیب برساند که در بروز حالت تهوع نقش دارد. از دیگر علائم شایع بازگشت اسید معده می توان به سینه درد، سوزش سردل، دشواری در بلع غذا، یا احساس وجود یک توده در گلو اشاره کرد.
برای پیشگیری از این شرایط از پرخوری، سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد کافئین یا الکل و خوردن غذاهای تند، چرب یا اسیدی پرهیز کنید. این موارد می توانند علائم مرتبط با بازگشت اسید معده را تشدید کنند.
دراز نکشیدن به مدت حداقل 30 دقیقه پس از وعده های غذایی نیز می تواند مفید باشد. دارویی هایی مانند زانتاک یا نکسیوم نیز برای تسکین سوزش سردل موثر هستند.
ممکن است به اولسر پپتیک مبتلا باشید
اولسرهای پپتیک زمانی رخ می دهند که اسید به دیواره مخاطی معده نفوذ کرده و موجب بروز یک زخم باز می شود. این می تواند به شکل گیری معده درد سوزناک، نفخ، سوزش سردل، و حالت تهوع منجر شود.
پزشک برای درمان اولسرها به طور معمول آنتی بیوتیک ها یا داروهایی را برای کاهش تولید اسید معده تجویز می کند. همچنین، ممکن است به پرهیز از مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و استروئیدها نیاز باشد زیرا آنها می توانند خطر اولسرهای پپتیک را افزایش دهند. نوشیدن الکل، سیگار کشیدن و مصرف غذاهای تند می توانند علائم بیماری را تشدید کنند.
آلرژی ها در پس پرده قرار دارند
در کنار آبریزش چشم، خارش گلو، و عطسه مداوم، آلرژی های فصلی می توانند موجب ترشح پشت بینی شوند، به این معنی که مخاط اضافی در بینی به جای ورود به مسیرهای بینی وارد گلو می شود. این شرایط به راحتی می تواند گلو را تحریک کرده یا موجب سرفه شود، اما زمانی که مخاط مسیر خود به سمت پایین مری را ادامه داده و وارد معده شود ممکن است حالت تهوع شکل بگیرد.
برای پیشگیری از این شرایط از هر چیزی که ممکن است محرکی برای آلرژی ها باشد، پرهیز کنید. با کمک برخی داروهای ضد آلرژی بدون نسخه میزان ترشح مخاط را زیر کنترل بگیرید. اگر شرایط آلرژی شما غیر قابل تحمل شده است به پزشک مراجعه کنید تا داروی مناسب برای مقابله با این شرایط تجویز شود.
با معده خالی قرص مصرف کرده اید
حالت تهوع یکی از عوارض جانبی بسیاری از داروها، از جمله داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، داروهای ضد بارداری، داروهای ضد درد، آنتی بیوتیک ها، و بسیاری موارد دیگر است. معده با ترشح اسید غذا را پردازش می کند، از این رو زمانی که با معده خالی قرص مصرف می کنید این اسید همچنان ترشح شده و موجب تحریک یا حالت تهوع می شود.
داروهای خود را به همراه غذا مصرف کنید و بررسی کنید آیا تغییری حاصل می شود یا خیر. اگر خود دارو موجب شکل گیری حالت تهوع می شود با پزشک خود درباره تغییر دوز یا در صورت امکان تجویز داروی دیگر صحبت کنید. همچنین، ممکن است به قطع مصرف داروها و مکمل های غیر ضروری دیگر نیاز باشد.
روش های فوری در درمان حالت تهوع
1- پودر سماق در درمان اختلالات گوارشی و مشکلات روده بزرگ، برطرف کردن حالت تهوع و بی اشتهایی موثر است.
2- گوجه فرنگی برای برطرف کردن تهوع صبحگاهی در زنان باردار مفید است.
3- زنجبیل می تواند باعث جلوگیری از تهوع ناشی از عمل جراحی و شیمی درمانی و نیز تهوع دوران بارداری شود. مطالعات نشان می دهد مصرف یک گرم پودر زنجبیل در جلوگیری از حالت تهوع بعد از عمل جراحی، به اندازه داروهای آرام بخش موثر است.
4- هندوانه خواص بسیاری دارد، از جمله ضد استفراغ و ضد تهوع، مخصوصا برای افرادی که در تابستان دچار گرمازدگی می شوند، نوشیدن آب هندوانه با کمی گلاب می تواند مفید باشد.
5- شاتوت یکی از انواع توت ها است. استفاده از جوشانده برگ های این میوه برای برطرف کردن حالت تهوع از قدیم معمول بوده است.
6- نعناع، دارای خاصیت خنک کنندگی، رفع گرفتگی عضلات و مسکن درد می باشد. پیشگیری از درد معده و روده ، ضد اسهال ، ضد تهوع ، ضد درد عادت ماهیانه و ضد سرفه از اثرات عصاره این گیاه ذکر شده است.
7- زرشک، منقبض کننده طحال بوده و اثر ضد تهوع دارد، اما استفاده مقدار زیاد آن باعث اسهال و حتی فلج مرکز تنفسی می شود. مصرف زرشک به مقدار 2 گرم در طول روز و به مدت سه بار توصیه می شود و مصرف بیش از اندازه آن می تواند مشکلات زیادی ایجاد کند.
8- پونه برای مقابله با حالت تهوع و استفراغ، مشکلات و ناراحتی های گوارشی موثر است، به طوری که از ترش کردن معده جلوگیری می کند و برای هضم غذا و برطرف کردن سکسکه مفید است.
9- آب لیمو خاصیت ضد تهوع دارد و در درمان اسهال و یبوست به کار می رود.
10- آلبالو ، ضد عفونی کننده قوی روده ها است. به درمان کم خونی ، تصلب شرایین ، خستگی، دیابت، نارسایی کبد، آرتریت (درد و التهاب مفاصل) ، نقرس و حالت تهوع کمک می کند.
11- تمبرهندی مثل یک ملین عمل می کند. این میوه، یک اشتها آور بوده و منبعی از آنتی اکسیدان ها نیز به حساب می آید. خوردنش به همراه غذا به هضم آن کمک می کند. به علاوه برای کاهش تهوع مفید است، بنابراین اضافه کردن آن به غذا به خصوص در وعده غذایی افرادی که مشکل گوارشی دارند، توصیه می شود.
خوراکی های ضد تهوع
12- در طب سنتی چین از دارچین برای درمان سرماخوردگی، تهوع، اسهال و دردهای عادت ماهانه استفاده می شود.
13- دم کرده پوست پرتقال اشتها را افزایش می دهد. باعث تقویت سیستم هاضمه شده و نفخ و حالت تهوع را از بین می برد. سیستم گردش خون را بهبود می بخشد. برای تهیه این دم کرده، حدود یک قاشق غذاخوری پوست خرد شده پرتقال را درون آب جوش بریزید و پس از 10 تا 15 دقیقه آن را میل کنید.
14- رب انار برای بهبود کم اشتهایی ، تهوع ، ضعف عمومی ، تصفیه خون و میگرن بسیار مفید است.
15- میوه سنجد از نظر طب سنتی، طبیعت سرد و خشک دارد و ضد تهوع و صفرا بر است.
16- ویتامین B6 از جمله ویتامین های محلول در آب است که در رفع تهوع موثر است. این ویتامین در مواد غذایی زیر وجود دارد:گردو، بادام زمینی، لوبیا سفید، نخودفرنگی، سویا، اسفناج، گوجه فرنگی، ذرت، گندم کامل، سبوس گندم، جگر، قلوه، گوشت گاو، میگو، بوقلمون، تخم مرغ ، شیر، انگور، طالبی، آناناس، سیب، پرتقال، گلابی و هلو.
دارویی برای رفع تهوع
زنجبیل 25 گرم
هل 50 گرم
نمک 5 گرم
طرز تهیه و مقدار مصرف :
یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش ریخته، مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو تا سه بار، هر بار یک فنجان، نیم ساعت بعد از غذا میل کنید.
