گرچه آمار مستندی در این زمینه در دسترس نیست اما به جرات می توان گفت اصلی ترین علت مراجعه بیماران به مطب جراحان زیبایی بینی شکایت از دو چیز است: گوشتی بودن و قوزدار بودن بینی.جالب اینکه تقریبا تمامی این افراد تصور درستی از مشکل واقعی بینی خود ندارند و همین باعث می شودگاهی خواستهایی غیرمعقول از جراح خود داشته باشند. برای افزایش اطلاعات شما در مورد این دو مسئله بسیار رایج؛ پای صحبت های دکتر محسن نراقی یکی از جراحان برجسته و صاحبنام جراحی زیبایی بینی نشستیم. (درمان هایی که در متن تصویرشان را مشاهده می کنید توسط دکتر نراقی انجام شده است.)
● تعریف بینی گوشتی و غضروفی
برخلاف نظر مردم، هر بینی که نوکش پهن بود بینی گوشتی نیست. پهن بودن نوک بینی ممکن است به دلیل رشد بیش از حد غضروف های بینی باشد، در حالی که پوست بینی ممکن است بسیار نازک باشد به حدی که ما از روی پوست شکل و آناتومی غضروف ها را می بینیم. این بینی دیگر گوشتی نیست بلکه غضروفی(استخوانی) است. در یک بینی گوشتی واقعی بافت غضروفی بسیار ناچیز و همه برجستگی ضخامت پوست است. نوک این بینی ها خیلی نرم است انگار هیچ غضروفی زیر پوست آن نیست. ولی بینی غضروفی حالت ارتجاعی بسیار زیادی دارد. جراحی هردوی این ها سخت است ولی نوع عمل آن ها با هم فرق دارد.
● وقتی پوست نازک است
اگر نوک بینی پهن یا غضروف زیاد و پوست نازک داشته باشد عمل بینی بسیار مشکل خواهد شد. ما نمی توانیم از یک حدی بیشتر نوک بینی را جمع کنیم چون اگر یک دفعه بخواهیم نوک بینی را خیلی جمع کنیم پوست اضافه آمده و در نتیجه حالت چروک خوردگی روی پوست ایجاد می شود و بعد گودی و چاله روی بینی ایجاد می شود. در این بینی ها وقتی حجم غضروف کم شد باید زیر پوست لایه ای از بافت همبندی قرار دهیم که پوست تقویت شده و ناهمواری های سطحی غضروفی که روی آن کار کرده ایم را مخفی کند.
● بینی گوشتی چیزی کم دارد
در بینی گوشتی، برخلاف تصور مردم که فکر می کنند بینی بافت اضافی دارد و باید از آن برداشته شود، بینی بافت کم دارد و باید به آن ها بافت غضروفی اضافه شود چون ساپورت غضروفی در بینی گوشتی کم است نوک بینی حالت افتاده و آویزان پیدا کرده است. درگذشته بافت گوشتی زیر پوست را خالی می کردند که موجب می شد ناهمواری های عمیقی روی بینی ایجاد شود. امروزه نه تنها بافت را کم نمی کنیم بلکه پیوندهای غضروفی در پایه بینی به کار می بریم. با این کار مثلث هرم بینی که به دلیل ساپورت ناکافی روی صورت افتاده و پهن شده، باریک تر شده و نوک بینی هم جمع تر می شود. برای این کار غضروف از تیغه بینی برداشته شده و به قاعده بینی پیوند می شود. تقویت پایه بینی موجب کشش نوک بینی می شود، بدون این که نیاز به دستکاری دیگری باشد.
● نوک بینی نازک زیبا نیست
در تمام بینی های گوشتی سعی می کنیم از تیز کردن نوک بینی اجتناب کنیم، چون یکی از زشت ترین حالت های چهره تیز بودن بیش از حد نوک بینی است. نوک بینی باید کمی گرد بوده و پهنای قابل قبولی داشته باشد نه این که کنار نوک ۲ چاله گود ایجاد شود. تیزی نوک بینی غیرطبیعی است و اگر نوک بیش از حد جمع شود اینطور به نظر می رسد که پره ها بزرگ تر از حد عادی هستند. در صورتی که پهنای نوک و پره یک نسبت طبیعی با هم دارند و تقریبا سهم هرکدام ۵۰ درصد است. حالا اگر نوک زیاد جمع شود، پره خودش را پهن تر نشان می دهد.
● بینی قوزدار
قوز بینی یکی از شایع ترین دلایل مراجعه بیماران برای انجام عمل زیبایی بینی است. بیمار با این شکایت که بینی من قوز دارد به ما مراجعه کرده و می خواهد قوز بینی اش را برداریم. ابتدا باید گفت ما ۲ نوع قوز داریم، واقعی و کاذب که باید از هم تفکیک شوند. بسیاری از بیماران قوز کاذب دارند. اگر ما یک قوز کاذب را با روش قوزهای حقیقی درمان کنیم هم بینی و هم چهره زشت شده و هم تنفس دچار اشکال می شود.
● اصول زیبایی بینی
وقتی از نیمرخ نگاه می کنیم، در نیمرخ از نظر اصول زیبایی گودترین قسمت ریشه بینی(بالای بینی) باید در محاذات پلک بالا باشد. دوم این که زاویه ای داریم بین بینی و صورت. اگر از نوک چانه خطی رسم کنیم که از لب ها و قاعده بینی عبور کند و به پیشانی برسد، زاویه بینی با این خط باید حدود ۳۶ درجه باشد. در واقع این زاویه در اثر جلو آمدن پایه بینی ایجاد می شود.
● از کجا بفهمیم قوز کاذب است؟
تشخیص قوز حقیقی و کاذب کار راحتی نیست ولی نکات تخمینی برای تشخیص این مسئله وجود دارد. اگر در نیمرخ گودترین قسمت بینی پایین تر از پلک بالا و مثلا در موازات مردمک است، قوز احتمالا کاذب است. این در بسیاری از دختران ایرانی دیده می شود. دیگر این که اگر قاعده(نوک) بینی را با انگشتان خود کمی به سمت جلو و بالا کشیده و در اثر آن پشت بینی صاف شود قوز کاذب است.
● بینی زیبا، بینی قدرتمند
بینی زیبا، بینی ای است که پشت آن قوی و قدرتمند باشد. یک بینی سرسره ای اصلا چهره را زیبا نمی کند. مردم آسیای شرقی می آیند بینی شان را عمل می کنند تا پشت بینی پرتر بشود آن وقت ما می رویم بینی خود را قوس دار می کنیم. بسیاری از ستاره های بزرگ سینما بینی خود را عمل کرده اند ولی نتیجه جراحی آنقدر طبیعی از کار در آمده که محال است کسی بفهمد این بینی جراحی شده. چون بینی طبیعی است و حتی کمی قوز دارد. آن چیزی هم که آکادمی جراحان پلاستیک ایالات متحده به عنوان یک بینی زیبا تصویرکرده، یک بینی پر است نه یک بینی با پشت کاملا صاف یا فرو رفته.
● بعد از جراحی پره پهن تر می شود
وقتی مقدار متعادلی نوک بینی جمع تر شد (چون ما به هیچ جه نباید به پره های بینی دست بزنیم) نسبت طبیعی پهنای بینی و نوک تازه ایجاد می شود. در بیمارانی که نوک بینی خیلی گوشتی یا غضروفی است این نوک آنقدر پهن است که تمام پره را پوشانده و اصلا پره قبل از عمل دیده نمی شود. در صورتی که در یک چهره زیبا از روبه رو باید ۵۰ درصد پره دیده شود. بنابراین وقتی بینی گوشتی را عمل می کنیم، پره باید بعد از عمل بینی نمایان تر باشد، نه این که کمتر دیده شود. این تفکر غلط است که حالا چون پره بعد از عمل نمایان تر شده باید کوچک تر شود. برخی می آیند و حالا پره ها را جمع می کنند که کار کاملا اشتباهی است و موجب می شود این دفعه نوک بینی پهن تر به نظر برسد. بنابراین نوک در حد متعادل جمع می شود و گرچه پره ها پهن تر به نظر می رسند اما چهره زیباتر شده و هدف هم باید همین زیباتر شدن چهره باشد نه کوچک تر شدن بینی. من بارها گفته ام کوچکی الزاما به معنی زیبایی نیست. در بینی باید همه اجزا خود را نشان بدهند، نه این که یک بخش را به خاطر سایر بخش ها آنقدر کوچک کنیم که تعادل ظاهری به هم بخورد.
● بینی های بین المللی
در هر جای دنیا بینی ها با هم فرق می کنند. بینی ایرانی با بینی اروپایی فرق دارد. بینی اروپای شرقی و غربی با هم فرق دارند. در مناطقی از اروپا ارتفاع قاعده بینی خیلی زیاد است یا در یونان و ایتالیا ریشه بینی خیلی پر است که به آن بینی رومی می گویند. حالا در ایران در اکثر مردم ارتفاع قاعده بینی کم است یعنی جلو آمدگی نوک بینی کم است(بیمار اصطلاحا under projected است) و ریشه بینی گودتر از حد عادی است. پس ۲ کمبود و نقطه ضعف در بینی های ایرانی وجود دارد. این ۲ مسئله موجب بروز قوز کاذب در بسیاری از بیماران می شود. طبعا بین ۲ فرورفتگی در بالا و پایین بینی پشت بینی محدب و قوزدار به نظر می رسد.
● مطلق به معنای مطلق وجود ندارد
در اینجا ما با یک طیف سر و کار داریم؛ افرادی که مطلقا قوز کاذب دارند تعدادشان کم است. افرادی هم که مطلقا قوز حقیقی دارند هم تعدادشان زیاد نیست. اکثر افراد جامعه ما در وسط طیف هستند یعنی ترکیبی از قوز حقیقی و کاذب در آن ها دیده می شود. این تبحر جراح است که بتواند بخش حقیقی و کاذب قوز را از هم تفکیک کرده و با هرکدام مطابق شرایط خاص خودشان رفتار کند. اگر تمام قوز را حقیقی فرض کرده و بخواهیم همه آن را برداریم صورت زشت می شود. بنابراین در راینوپلاستی بینی های قوزدار، اول بینی و صورت آنالیز می شود. اگر قوز مطلقا کاذب باشد اصلا از آن برنمی داریم بلکه با پیوندهای غضروفی پایه بینی را تقویت کرده و گودی ریشه آن را پر می کنیم. یک نکته دیگر این که وقتی قوز کاذب بیمار برداشته شود معمولا بیمار دچار مشکل تنفسی می شود چون قوز کاذب وقتی قطع و برداشته شود اتصال غضروف های طرفی به تیغه بینی از هم جدا شده و ساختار بینی فرو می ریزد و راه تنفسی بسیار تنگ می شود.
● بیمار که جراحی نخوانده!
شاید در نگاه اول چنین بینی ای قوزدار به نظر برسد. یک دختر نوجوان ۱۶ ساله که اصول آنالیز چهره را نمی داند. پس می آید و می گوید بینی من قوز دارد و این قوز را بردار. او از من زیبایی می خواهد ولی به این زبان می گوید که قوز را بردار چون فکر می کند با این کار بینی اش زیبا می شود. حالا آیا من که جراح زیبایی هستم باید به حرف این دختر خانم گوش بدهم و قوز کاذب را بردارم؟ اگر من جراح آنالیز چهره را بلد باشم هدفم را می گذارم بر زیبا کردن چهره و بینی، نه الزاما برداشتن قوز. جراح زیبایی باید این نقاط کمبود را برای بیمار تقویت کند. بیماران بسیاری هستند که قوز کاذب را برداشته اند. بینی صاف شده ولی بیمار می گوید صورتم زشت شده، حالت چشم هایم عوض شده و… این تغییر حالت چهره به دلیل این است که به جای تبعیت از قواعد آنالیز زیبایی چهره، کار دیگری انجام شده است.
● قوزهای ترکیبی
اگر قوز ترکیبی از حقیقی و کاذب باشد قبل از این که بخواهیم چیزی از آن را برداریم ابتدا موقعیت ریشه (قسمت بالای) بینی و قاعده (یا نوک) بینی را اصلاح می کنیم. یعنی با پیوند قاعده(نوک) بینی را جلو آورده و گودی ریشه بینی را هم پر می کنیم و بعد اگر قوز باقی مانده بود آن وقت بخش باقیمانده را برمی داریم. مزیت این کار این است که بافت کمتری برداشته شده و بینی فرم طبیعی تری به خود می گیرد. در نتیجه شکل بینی در تناسب با صورت زیباتر به نظر رسیده و تنفس بیمار هم بهتر می شود.
● راهنمایی بیمار
جراح باید وقت و حوصله به خرج دهد و با توضیح ساده آنالیز چهره بیمار را توجیه کند که مشکل برجستگی پشت بینی نیست بلکه افتادگی نوک و گودی ریشه بینی است. بدین ترتیب اغلب افراد متوجه شده و شرایط را می پذیرند، ولی این که صرفا به گفته بیمار توجه کنیم صحیح نیست، چون ممکن است توقعات بیمار غیرعلمی و مخالف اصول زیبایی باشد. جراحی بینی سلیقه ای نیست. کسی نمی تواند بگوید من می خواهم بینی ام دقیقا اینطوری یا آنطوری بشود. بهترین حالت برای هر بینی فقط یک حالت است نه چند حالت. این یک حالت، براساس نتایج آنالیز زیبایی صورت، امکانات بافت بینی و حفظ راه تنفسی بینی به دست می آید که در تمام دنیا اصولی ثابت و مشخص دارد.
ایران ویج