در مورد اينكه چه چيزهاي موجب سرطان سينه ميشود، معمولا شايعات بسياري در ميان مردم رواج دارد و بيشتر افراد اين شايعات را باور ميكنند. باور كردن اين شايعات اشتباه است؛ ولي تصور اينكه شما به سرطان سينه دچار نمي‌شويد، چون در خانواده‌تان اين بيماري ديده نشده نيز اشتباه است. دانشمندان هنوز هم علت ابتلا به سرطان سينه را نمي‌دانند و فقط برخي از عوامل اصلي اين بيماري، مثل چاقي و مصرف بيش از حد الكل را مي‌شناسند و به همين دليل است كه تاكيد زيادي بر پيشگيري از اين بيماري ميشود. در اينجا به برخي از شايعات رايج راجع به سرطان سينه مي‌پردازيم.
مهم‌ترين علت ابتلا به سرطان سينه ژنتيك است:
اين باور كاملا اشتباه است، زيرا فقط
5- 10 درصد از افرادي كه در خانواده خود اين بيماري را دارند به آن دچار مي‌شوند. نحوه زندگي و ژنتيك وقتي كه با يكديگر همراه مي‌شوند، ايجاد مشكل ميكنند؛ يعني افرادي كه به طور ژنتيكي مستعد ابتلا به سرطان سينه بوده و نكات ايمني لازم را رعايت نمي‌كنند، بسيار بيشتر در معرض خطر هستند.
زناني كه سينه‌هاي كوچك‌تري دارند، بيشتر در معرض خطر هستند:
اندازه سينه شما هيچ نقشي در احتمال ابتلا به سرطان سينه ندارد! تمام سرطان‌هاي سينه در سلول‌هايي رشد ميكنند كه مسؤول تهيه شير و فرستادن آن به نوك سينه هستند و تمام زن‌ها بدون وجود هيچ ارتباطي با اندازه سينه در اين باره به يك اندازه در معرض خطر قرار دارند. چيزي كه باعث كوچك يا بزرگ شدن سينه ميشود، ميزان چربي و بافت بنيادي سينه است و البته اين مورد تاثير بسيار كمي در احتمال بروز اين بيماري دارد. به هر حال همه خانم‌هاي بالاي 40 سال لازم است به طور مرتب ماموگرافي كنند.
ماموگرام خطر ابتلا به سرطان سينه را از بين برده يا كاهش مي‌دهد:
ماموگرام به طور مرتب قادر به كاهش خطر ابتلا به اين بيماري نيست، تنها مي‌توان از اين راه پي به وجود سرطان سينه برد و خطر مرگ را در بيماران 16 درصد كاهش داد. انجام ماموگرافي هر سال يك بار تقريبا براي تمام زنان الزامي است تا از طريق روش‌هاي جديد پي به بود يا نبود سرطان سينه برده شود. ماموگرام با كيفيت بالا بهترين راه براي اطلاع از سرطان سينه، خصوصا در مراحل اوليه است.
سرطان سينه همواره به شكل يك توده كوچك ظاهر ميشود:
حدود 10 درصد از افرادي كه دچار سرطان سينه مي‌شوند، هيچ نوع توده كوچك، درد و ساير علائم ديگر را نداشته‌اند. در 80- 85 درصد از افرادي هم كه متوجه توده كوچكي در سينه خود مي‌شوند، توده خوش‌خيم دارند كه معمولا به آنها تومورهاي غيرسرطاني مي‌گويند. هر نوع نشانه‌اي از سرطان سينه بايد حتما توسط پزشك چك شود. به اين علائم توجه كرده و اهميت دهيد:
تغيير حالت سينه و نوك پستان احساس توده‌اي كوچك داخل يا نزديك سينه و حتي در زير بغل
درد سينه و حساسيت در نوك سينه تغيير در اندازه سينه احساس گرما به هنگام دست زدن به سينه
پوسته‌پوسته شدن، قرمزي و التهاب پوست سينه، نوك پستان و اطراف آن ترشحات نوك سينه
ماموگرام‌ها باعث سرطان سينه مي‌شوند:
آسيب ناشي از تشعشعات در ماموگرام بسيار ناچيز است و در مقايسه با مزاياي فراوان آن، به حساب نمي‌آيد. امروزه اين آسيب‌ها بسيار كمتر هم شده است و به هيچ‌وجه قابل مقايسه با 20 سال گذشته نيست. عوامل ايجاد اين عوارض بسيار مختلف است و هر كس بايد در مورد خود با پزشك مشورت كند. افرادي كه بيشتر در معرض خطر هستند، بهتر است قبل از چهل‌سالگي ماموگرافي كنند.
قرص‌هاي ضدبارداري باعث سرطان سينه مي‌شوند:
طبق گفته پزشكان هنوز مدارك و شواهد كافي دال بر سرطان‌زا بودن اين قرص‌ها وجود ندارد و نمي‌توان خانم‌ها را از مصرف اين نوع قرص‌ها منع كرد. براساس برخي بررسي‌ها و تحقيقات انجام شده در دهه نود، قرص‌هاي ضدبارداري خطر ابتلا به سرطان سينه را افزايش مي‌دهند؛ اما پزشكان معتقدند كه فرمول اين قرص‌ها در سال‌هاي اخير تغيير كرده است و حاوي هورمون‌هاي بسيار كمتري هستند و در حال حاضر هيچ ارتباطي ميان مصرف اين قرص‌ها و ابتلا به سرطان سينه وجود ندارد.
تغذیه و سرطان سینه
اگر شما به تازگی تحت درمان سرطان سینه قرار گرفته‌اید یا در گذشته تحت درمان بوده‌اید، نوع تغذیه شما به طور ویژه و خاص دارای اهمیت دو چندان می‌باشد. تغذیه سالم یعنی دریافت کامل از تمام گروه‌های غذایی تا تمام مواد مغذی به بدن تان برسد. تغذیه سالم بهترین راه بالابردن سطح‌ایمنی بدن، سطح توان و انرژی فرد، کاهش خستگی و خلق و خو بهتر است. برخی غذاها باعث سلامتی بیشتر می‌شوند از‌این بابت که سیستم‌ایمنی را تقویت می‌کنند و احتمال خطر را تا حد امکان در فرد پایین نگه می‌دارند. در عین حال که پیروی از یک رژیم سالم اثرات جانبی درمان را کنترل می‌کنند، کارایی درمان را در فرد بالا می‌برد. بدون توجه به‌اینکه فرد چه سرطانی دارد کاهش دریافت چربی منافع سلامتی بسیاری برای فرد دارد. علاوه بر‌این که معمولا کاهش دریافت چربی با سایر انتخاب‌های غذایی سالم مثل؛ دریافت بیشتر سبزیجات و میوه‌ها و کاهش وزن همراه است. در مطالعات متعدد نشان داده شده است که داشتن یک رژیم کم چرب (25 درصد کالری دریافتی روزانه) خطر برگشت کنسر سینه را در فرد کاهش می‌دهد.
توصیه‌های انجمن کنسر و انستیتو مطالعات کنسر امریکا:
دریافت روزانه 5 واحد و بیشتر میوه‌ها و سبزیجات متنوع. توصیه متخصصین تغذیه بر روی تنوع دریافت است به‌این دلیل که هر رنگی دلالت بر یک ماده مفید و آنتی اکسیدان قوی (از بین برنده رادیکال آزاد، سموم و مواد سرطانی) دارد. توصیه کاربردی: رنگین کمانی از میوه و سبزی‌ها (زرد، نارنجی، قرمز، سبز، بنفش) را در برنامه غذایی فرد گنجانده شود.
کاهش دریافت چربی. به 20-25 درصد کالری دریافتی روزانه محدود شود. برای شروع غذاهایی با چربی بالا (مثل غذاهای سرخ شده، فست فود‌ها و … ) را حذف شود. به جای کره، خامه، مارگارین، روغن جامد، روغن حیوانی از روغن‌های مایع (زیتون، کلزا، سویا، آفتابگردان، کنجد) و مغزها استفاده شود. در مورد مواد لبنی نیز از نوع کم چرب انتخاب و مصرف شود.
مصرف ماهی‌های چرب به عنوان منابع خوب امگا 3. امگا 3 اثرات ضد سرطانی و ضد التهابی در بدن دارد در عین حال که سیستم‌ایمنی بدن را تقویت می‌کند. (ماهی‌های چرب: سالمون، تون، شاه ماهی، آزاد)
دریافت روزانه 3 واحد و بیشتر غلات کامل و سبوسدار. غلات کامل محتوی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی بالاتری نسبت به غلات تصفیه شده دارند. به عنوان مثال 1 واحد نان کامل 2 تا 3 گرم سبوس دارد.
محدودیت مصرف گوشت قرمز. گوشت قرمز به خاطر محتوی بالای اسید چرب اشباع وکلسترول بهتر است محدود شود. در عوض از ماکیان و ماهی استفاده شود. مصرف سویا و حبوبات به عنوان پروتئین گیاهی فراموش نشود.
محصولات خوشبوكننده (دئودورانت‌ها) و ضدعرق موجب سرطان سينه مي‌شوند:
برخي افراد مي‌گويند كه ضدعرق‌ها و دئودورانت‌ها از عرق كردن بدن جلوگيري كرده و اجازه دفع سموم بدن را نمي‌دهند؛ به همين دليل با انباشته شدن در گره‌هاي لنفاوي موجب ايجاد سرطان سينه مي‌شوند. اما طبق تحقيقاتي كه چندي پيش توسط گروهي از دانشمندان به عمل آمد، هيچ رابطه‌اي بين مصرف محصولات آرايشي ضدعرق و ابتلا به سرطان سينه وجود ندارد. برخي ديگر از مطالعات و تحقيقات نشان دادند كه آلومينيوم و پارابن موجود در محصولات ضدعرق نيز موجب سرطان سينه مي‌شوند؛ اما بعد از مدتي ثابت شد كه اين مواد نيز ايجاد سرطان سينه نمي‌كنند. استفاده از سينه‌بند نيز درصد ابتلا به سرطان سينه را افزايش مي‌دهد. اين ادعا هيچ پايه و اساس علمي و پزشكي ندارد. اين افراد مي‌گويند كه سوتين موجب مسدود شدن مايع لنف خارج شده از سينه‌ها ميشود؛ اما پژوهش‌ها به طور كامل اين ادعا را رد كرده‌اند، زيرا استفاده‌كنندگان از سوتين‌ها به هيچ‌وجه بيشتر از كساني كه سوتين نمي‌بندند دچار سرطان سينه نمي‌شوند.
زنان جوان دچار سرطان سينه نمي‌شوند:
با پذيرفتن اين واقعيت كه اين بيماري در ميان زنان پنجاه سال به بالا بيشتر رواج دارد، بايد اذعان داشت كه هر كس در هر سن و سالي ممكن است به سرطان سينه مبتلا شود. در واقع، 25 درصد از زناني كه دچار اين بيماري مي‌شوند، كمتر از پنجاه سال دارند، ولي شدت بيماري بيشتر بوده و ميزان مرگ و مير نيز در ميان آنها بيشتر است. زنان جوان‌تر سينه‌هايي با چگالي بيشتر دارند و همين مساله تشخيص توده سرطاني را دشوار مي‌كند؛ بنابراين به تمام زنان بالاي 20 سال توصيه ميشود كه خودشان در منزل سينه‌هاي‌شان را آزمايش و هر سه سال يكبار نيز براي معاينه به پزشك مراجعه كنند و در سن 40 سالگي نيز از ماموگرافي استفاده نمايند. در صورتي كه در ميان افراد خانواده‌تان سابقه اين بيماري وجود دارد، با پزشك خود در مورد MRI سينه صحبت كنيد. زنان جواني كه دچار سرطان سينه مي‌شوند، بيشتر از زنان مسن مستعد جهش و تغيير ناگهاني ژن‌هاي 2 و 1 BRCA هستند و MRI در تشخيص اين تغييرات ژني 77 درصد موفق عمل مي‌كند؛ در حالي كه ماموگرافي تا 36 درصد آن را نشان مي‌دهد.
نوشيدن آب از ظروف و بطري‌هاي پلاستيكي مي‌تواند باعث سرطان سينه شود:
براساس برخي پژوهش‌ها، دي‌اكسين (گروهي از مواد شيميايي سمي) مي‌تواند برخي مشكلات، از جمله سرطان سينه را ايجاد كنند. پلاستيك‌ها حاوي دي‌اكسين نمي‌باشند و اشعه‌هاي نورخورشيد نيز آنقدر قوي نيستند كه بتوانند اين مواد سمي را به وجود آورند. بيشتر بطري‌هاي توليدشده از پلي‌اتيلن ساخته مي‌شوند و علاوه بر آن ترفتاليت (PET) نيز در آنها وجود دارد كه هيچ ضرري ندارد. طبق برخي پژوهش‌ها، گرما مي‌تواند بيزفنول توليد كند و اين ماده نوعي اثر استروژنيك روي حيوانات دارد و احتمالا خطر سرطان سينه را نيز افزايش مي‌دهد. بنابراين توصيه ميشود از ظروف پلاستيكي كه برچسب BPA دارند، آب ننوشيد.
من در ماموگرافي هيچ مشكلي نداشته‌ام، پس هيچ‌وقت نبايد نگران سرطان سينه باشم:
ماموگرافي بهترين راه براي تشخيص اوليه سرطان سينه است؛ به همين دليل به زنان بالاي 40 سال توصيه ميشود هر سال يكبار ماموگرافي كنند. اما در 20 درصد موارد، سرطان سينه بدون هيچ علامتي بروز كرده و ماموگرافي نيز كمكي به تشخيص آن نمي‌كند، فقط تا 16 درصد مي‌تواند خطر مرگ را در اثر ابتلا به سرطان سينه كاهش دهد. براي آنكه سالم بمانيد، حتما خودتان دست به كار شويد و سينه‌هاي‌تان را آزمايش كنيد و به هر تغيير كوچكي در سينه‌هاي‌تان (چه با ديدن و چه لمس‌كردن) توجه نماييد.
سرطان سينه قابل پيشگيري است
با آنكه همه مي‌دانند چاقي و كم‌تحركي از مهم‌ترين دلايل ابتلا به سرطان سينه هستند، علت اصلي بروز اين بيماري همچنان ناشناخته است و پيشگيري و مهار آن به تحقيقات و اطلاعات بيشتري نياز دارد. عوامل خطرساز كه زمينه بروز سرطان سينه را فراهم ميكنند (يائسگي، چاقي، مصرف زياد الكل و كم‌تحركي) با علت حقيقي و اصلي بروز آن فرق دارند و فقط موجب رشد و پيشرفت آن مي‌شوند. براي زناني كه بيشتر در معرض خطر هستند، مصرف دارويي به نام تاموكسيفن توصيه ميشود. اين دارو خطر بيماري را حتي تا 90 درصد نيز كاهش مي‌دهد.
دنیای سلامت
