آکنه و تغذیه

آکنه یک بیماری پوستی است و زمانی بروز می کند که آندروژن افزایش یافته و کراتین و سبوم بیش از حد تولید می شود.سبوم ماده روغنی است که با عبور از فولیکول باعث چرب شدن مو و پوست می شود که این خود منجر به گرفتگی منافذ پوست شده و عفونت پوستی ایجاد می کند.

آکنه یکی از مشکلات بسیار قدیمی است که عموما جوانان به طور گسترده به آن مبتلا می شوند.همچنین در برخی بزرگسالان نیز بروز می کند.چه فرد در دوران نوجوانی باشد و چه از سن بلوغ گذشته باشد اثرات آکنه به طور یکسان پدیدار می شود.آکنه باعث صلب اعتماد فرد به خود می شود و ظاهر ناخوشایند پیدا کرده و در مواجهه با دیگران دچار خجالت شده و همواره فکر خود را به این مشغول می کند که دیگران در مورد او چه فکر می کنند.

دانشمندان و بیماران همواره در مورد نقش تغذیه در ایجاد و درمان آکنه اختلاف نظر داشته اند.اخیرا در طب هیچ نقشی برای تغذیه در درمان و ایجاد آکنه شناخته نشده است.اما رژیم غذایی نامتناسب می تواند اوضاع را وخیم تر کند.در برخی افراد بعضی غذاها باعث بدتر شدن آکنه می شود در حالیکه در بعضی دیگر چنین نیست.با اینحال آنچه که در پیشگیری از بروز آکنه توصیه می شود اینست که فرد باید رژیم غذایی سالم داشته باشد و هر آنچه جهت سلامت بدن مفید است جهت سلامتی پوست نیز مفید است.مخصوصا اینکه پوست وسیعترین ارگان بدن است.

ویتامین ها ،مواد معدنی و مکمل های مهم که تا کنون جهت پیشگیری از ایجاد آکنه پیشنهاد شده است عبارتند از:

1-ویتامین A : ویتامین A از ویتامینهای محلول در چربی است و کمبود این ویتامین باعث افزایش کراتین و ایجاد آکنه می شود مخصوصا زمانی که فرد غذاهای سرخ کرده و دارای چربی اشباع شده مصرف می کنند می شود. ویتامین A که بتا کاروتن نیز نامیده می شود در میوه های زرد و نارنجی و سبزیجاتی مانند زردآلو ،سیب زمینی شیرین،هویج،کلم پیچ، جعفری، شلغم،اسفناج،براکلی، کاهو، فلفل قرمز ، انبه ،جگر ،روغن ماهی و محصولات لبنی یافت می شود.البته باید توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد ویتامین A باعث ایجاد علائم مسمومیت می شود.

2-ویتامین های گروه B : از ویتامین های این گروه ویتامین )B3 نیاسین)باعث از بین رفتن اثر توکسین های نامطلوب برپوست می شود واثر ضد التهاب بر پوست داشته .همچنین باعث کاهش سطح کلسترول شده ومتابولیسم و جریان خون را بهبود می بخشد و باعث کاهش آکنه می شود. ویتامین B3 در آووکادو،تخم مرغ،بادام زمینی،گوشت کم چرب و جگر یافت می شود.
ویتامین های B12،B6،B1 جهت کاهش استرس بسیار مفید است.
ویتامین B2 (ریبوفلاوین)گرچه باعث استرس می شود ولی باعث بدتر شده آکنه می شود.
ویتامین های گروه B در سبزیجات برگ سبز،ماهی،شیر تخم مرغ،غلات سبوس دار یافت می شود.

3-ویتامین C: ویتامین C دارای خاصیت آنتی اکسیدان و ضد التهاب بوده و می تواند در پوست نفوذ کرده و از عود آکنه جلوگیری می کند.همچنین جهت بهبود صدمات ناشی از بافت اسکار(جراحت دار شده) موثر است. . میوجات و سبزیجاتی مانند مرکبات ،توت فرنگی،گریپ فروت،انار،گوجه فرنگی، براکلی،هویج،پیاز و سویا دارای مقدار زیادی ویتامین C می باشد.

4-ویتامین E: جهت بهبود زخمهای ناشی از زخمهای آکنه و جلوگیری از ایجاد اسکار موثر است.با اینحال برخی از متخصصین تغذیه این نظریه را تایید نمی کنند .برخی محققان معتقدند که شکلی از این ویتامین که توکوترینول نام دارد دارای خواص آنتی اکسیدان بوده و به پوست کمک می کند.
ویتامین E درانواع آجیل مانند بادام،بادام زمینی،فندق،تخم گل آفتابگردان،جوانه گندم و روغن گیاهی یافت می شود.

5 – ال – کارنیتین : در درمان جراحت های ناشی از آکنه در افراد جوان یا مسن موثر است.

6- روی : مطالعات نشان می دهد که مصرف 30میلی گرم روی در روز التهاب ناشی از آکنه را برطرف می کند.منابع سرشار از روی گوشت،جگر،غلات سبوس دار،مغزجات،تخم مرغ، حبوبات،دانه سویا،دانه های کدو تنبل، سبزیجات سبز تیره و زرد تیره است.

7-سلنیوم : از جمله مواد معدنی است که به جذب ویتامین E و ساخته شدن آنتی اکسیدانها در بدن کمک می کند و به داشتن پوستی سالم کمک می کند.آجیل و غذاهای دریایی حاوی مقدار زیادی سلنیوم هستند.

8-اسیدهای چرب ضروری : به منظور داشتن پوستی نرم متخصصین تغذیه توصیه می کنند به اندازه کافی اسیدهای چرب ضروری مصرف شود.این اسیدها باعث از بین رفتن آثار چربی هایی که منافذ پوست را پر می کنند و باعث صدمه به پوست می شود می گردند.
به طور خلاصه مولتی ویتامین در پیشگیری از آکنه می تواند موثر باشد.مصرف مولتی ویتامین با مصرف مقادیر زیاد مایعات جهت داشتن پوست سالم توصیه می شود.

توصیه های غذایی :
-مصرف مقادیر زیاد آب حداقل یک و نیم لیتر در روز توصیه می گردد.
-مصرف میوجات و سبزیجات در هر رژیم غذایی سالم ضروری است.توصیه می شود روزانه 2فنجان میوه و دو و نیم فنجان سبزیجات مصرف شود..
-غلات سبوس دار حداقل 90گرم در روز مصرف شود. به طور کلی رژیمی که دارای فیبر به مقادیر بالا باشد باعث تخلیه کلون شده و توکسیسیتی را کاهش می دهد.
-مصرف لبنیات به اندازه مثلا سه فنجان شیر کم چرب روزانه
-مصرف چربی ها نباید بیشتر از 20تا30درصد کالری تجویزی روزانه باشد و چربی های اشباع شده کمتر از 10درصد کالری رژیم را تشکیل دهد.حداکثر کلسترول روزانه باید کمتر از 300 میلی گرم باشد.
– مصرف سدیم محدود گردد.مصرف روزانه نمک بیش از یک قاشق چایخوری نباشد.
-مصرف چای رازیانه و زیره توصیه می گردد.
-مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی شکر،غذا های ادویه دار و غذاهای سرخ شده محدود گردد.
-مصرف الکل،قهوه و نوشابه باید محدود گردد.
-مصرف زیاد ید مانندماهی و نمک طعام،محصولات لبنی مانند شیر و پنیرپرچرب و تخم مرغ باعث بدتر شدن آکنه می شود.
-مصرف گیاهانی مانند روغن پامچال،اکیناسا،کالندولا،روغن درخت چای،بابونه و استوقدوس به کاهش استرس و بهبود آکنه کمک می کند.

دکتر پریسا میرشجاعی