مسئولیت‌پذیر بودن باعث انجام بهتر و صحیح‌تر کارها می‌شود.اشخاص مسئولیت‌پذیر به علت پاسخگو بودن قابل اعتمادترند و جلب اعتماد دیگران یکی از زمینه‌های مهم پیشرفت و انسان بهتری بودن است.
مسئولیت‌پذیری همراه با قبول مسئولیت‌های بزرگ‌تر (به شرطی که فرد شرایط لازم و کافی امور مربوطه را داشته باشد) عاملی مهم برای تسریع روند پیشرفت‌های فردی و اجتماعی و روابط بین فردی است.
این ویژگی در هر حرفه یا شغلی بر میزان اعتبار اجتماعی شخص و میزان علاقه و اعتماد دیگران به او می‌افزاید.احساس ارزشمند بودن و عزت نفس از نتایج دیگر آن است.در خانواده‌ها هم احساس مسئولیت و انجام درست و به موقع کارها بسیار مهم است.زندگی در کنار یک همسر وظیفهشناس و مسئولیت‌پذیر بسیار لذتبخش‌تر از زندگی در کنار یک فرد بی‌مسئولیت و بی‌وجدان است.
چرا سن ازدواج بالا رفته؟
روانشناسان می گویند یکی از دلایل بالا رفتن سن ازدواج در ایران در سال‌های اخیر، عدم مسئولیت‌پذیری جوانان است.متاسفانه بسیاری از خانواده‌های ایرانی فرزندان خود را برای مسئولیت پذیری در زندگی به خوبی تربیت نمی‌كنند و وقتی فرزندشان به سن ازدواج می‌رسد به علت ترس از مسئولیت‌پذیری حاضر به ازدواج نمی‌شود.
امروزه دستیابی به هویت فردی و استقلال در مقایسه با گذشته با تاخیر رخ می‌دهد.هنگامی که دختر و پسر ازدواج می‌کند مسئولیت‌های آنان تغییر می‌کند به طوری که تفاوت ویژه‌ای با دوران مجردی دارد.
آنها دیگر نباید تنها نظر خود را مهم بدانند و به تنهایی تصمیم بگیرند و به عقیده همسر خود هر چقدر هم متفاوت با نظرشان باشد احترام بگذارند و در نهایت به طور اشتراکی تصمیم بگیرند.در این دوران از سویی شکل مسئولیت‌ها متفاوت و از سوی دیگر به تعهدات اندکی افزوده می‌شود.برای همین لازم است 2 طرف حس مسئولیت‌پذیری داشته باشند.
چرا بسیاری از ازدواج‌ها شكست می‌خورند؟
مسئولیت‌پذیری بینش فرد را نسبت به موانع پیش‌رو گسترده‌تر و شجاعت او را در برخورد با مشكلات و گذر از ناهمواری‌های زندگی بیشتر می‌كند.پذیرفتن مسئولیت، از جوانی كم‌سن و‌سال، انسانی شجاع و مدبر می‌سازد كه می‌تواند با اندیشه و تدبیر، سكان مجموعه‌ای هرچند كوچك(مثل یک خانواده) را در دست گیرد و با حركتی منظم، آن را به هدف برساند.
هر فرد با داشتن این مولفه، به كمترین داشته‌ها و امكانات قانع می‌شود تا با عزمی راسخ به جدال با مشكلات زندگی رود.البته مسئولیت‌پذیری در امر ازدواج و تشكیل زندگی نیازمند بلوغ عقلی، جسمانی، اجتماعی (و تا حدی اقتصادی) است و شخص در صورتی كه فاقد هر كدام از زمینه‌های فوق باشد، نمی‌تواند نقش خود را به نحو احسن ایفا و بر خانواده مدیریت كند.
ازدواج جوانان بدون توجه به «مسئولیت‌پذیری» حاصلی جز افزایش اختلافات و بی‌نظمی در زندگی آنان ندارد و منجر به فروپاشی كانون خانواده می‌شود.این موضوعی است كه بی‌تردید می‌توان آن را یكی از مهم‌ترین دلایل رشد آمار طلاق در جامعه به حساب آورد.طبق بررسی‌های موجود، بسیاری از عواملی كه امروزه سبب جدایی زوجین از یكدیگر می‌شود بر سر عدم تقبل كارها و امور زندگی است و در اصل به دلیل مسئولیت‌ناپذیری زوجین یا یكی از آنها حاصل می‌شود.
افراد مسئولیت‌پذیر این شكلی هستند:
اعتمادبه‌نفس دارند.
فعال و پویا هستند.
شکست‌ها را می‌پذیرند (به جای مقصر دانستن دیگران یا توجیه شکست‌ها)
برای جبران ناکامی‌ها تلاش می‌كنند.
درصورت لزوم انعطاف‌پذیر هستند.
برای دسترسی به اهداف از قبل تعیین‌شده خود برنامه‌ریزی می‌كنند.
وظیفهشناس هستند.
صلاحیت و شایستگی انجام کارها را دارند.
قبل از انجام کارها تامل و اندیشه می‌كنند.
حالا فکر می‌کنید زندگی با یک فرد مسئولیت‌پذیر بهتر است یا با یک فرد وظیفه‌نشناس و بی‌مسئولیت؟
آزمونی برای مسئولیت‌پذیری
با انجام این تست و نمره‌گذاری آن می‌توانید هم میزان مسئولیت‌پذیری خودتان و هم همسرتان را دریابید و اگر هنوز ازدواج نکرده‌اید به این موضوع در مورد فرد مقابل دقت و به‌راحتی از کنارش نگذرید.
چیزهای خودم را مرتب و پاکیزه نگه می‌دارم.
من به خوبی می‌توانم طوری برنامه‌ریزی کنم که کارهایم به موقع انجام شوند.
در کارهایم خیلی با برنامه نیستم.
سعی می‌کنم وظایفی که بر عهده‌ام هست را با وجدان کار انجام دهم.
دارای اهداف مشخصی هستم و برای این اهداف برنامه دارم.
قبل از شروع هر کاری وقت زیادی را تلف می‌کنم.
برای دستیابی به اهداف خودم سخت تلاش می‌کنم.
وقتی انجام کاری را متعهد می‌شوم مردم می‌توانند همیشه مطمئن باشند که کار را پیگیری می‌کنم.
گاهی آنقدری که خودم می‌خواهم، قابل اعتماد نیستم.
من آدم سازنده و مولدی هستم که همیشه کارها را به ثمر می رساند.
به نظر نمی‌رسد هرگز بتوانم کارهای خود را نظم و ترتیب بدهم.
سعی می‌کنم کارهایی که بر عهده من است در حد عالی انجام شوند.
بسیاری از عواملی كه امروزه سبب جدایی زوجین از یكدیگر می‌شود بر سر عدم تقبل كارها و امور زندگی است و در اصل به دلیل مسئولیت‌ناپذیری زوجین یا یكی از آنها حاصل می‌شود.
- كلیـد آزمون
پاسخ‌ها باید به صورت زیر باشد:
یکی از 4 گزینه (کاملا موافق/موافق/ بی‌تفاوت/مخالف / کاملا مخالف) را برای پاسخ به سؤالات انتخاب کرده و سپس با توجه به کلید آنها را نمره‌گذاری کنید.
سؤال یك :کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف:2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره
سؤال 2 : کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره
سؤال3 : کاملا موافق: یك نمره/موافق: 2 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 4 نمره/ کاملا مخالف: 5 نمره
سؤال 4 : کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره
سؤال 5 : کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره
سؤال 6 : کاملا موافق :یك نمره/موافق: 2 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 4 نمره/ کاملا مخالف: 5 نمره
سؤال 7 : کاملا موافق :5 نمره/ موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره
سؤال 8 : کاملا موافق :5 نمره/ موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره
سؤال 9 : کاملا موافق: یك نمره/موافق: 2 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 4 نمره/ کاملا مخالف: 5 نمره
سؤال 10: کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره
سؤال 11: کاملا موافق : یك نمره/موافق: 2 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 4 نمره/ کاملا مخالف: 5 نمره
سؤال 12: کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره
نكته مهم
این آزمون را یک بار در مورد خودتان و یک بار در مورد همسر یا خواستگارتان انجام دهید و ببینید که خودتان و طرف مقابل‌تان چقدر حس مسئولیت در قبال دیگری و زندگی مشترک دارید.
نمره مسئولیت‌پذیری شما چند است؟
نمره‌های خود را جمع بزنید:
- اگر جمع نمرات‌تان بین 21تا 42 شد یعنی شما نسبتا فرد بی‌مسئولیت و وظیفه‌نشناسی هستید. معمولا در محل کارتان به دلیل این ویژگی‌تان مشکل دارید و دركل چندان فرد معتمدی نیستید.
- اگر جمع آنها بین 42 تا 84 شد یعنی روی هم رفته نه‌چندان وظیفه شناسید و نه چندان بی‌مسئولیت. هر چه نمره شما بالاتر باشد بیشتر مسئولیت‌پذیرید.
- اگر جمع آنها بین 84 تا 06 شد، یعنی شما فرد با وجدان، وظیفهشناس و با مسئولیتی هستید. برای همین در محل کار و جمع خانواده‌تان روی حرف شما خیلی حساب می‌کنند.
