کمبود ویتامین B12 : چیست و چه علائمی دارد؟

ویتامین b12 چیست؟

یکی از ویتامین هایی که بیشتر با کمبود آن مواجه می شویم ویتامین B12 است ویتامین که برای داشتن خون و سیستم عصبی سالم به آن نیاز داریم. تحقیقات انجام شده حکایت از آن دارد که کمبود ویتامین B12 در حدود ۱ درصد افراد ۷۵ سال و بالاتر و ۵ درصد افراد ۶۰ تا ۶۵ سال را دچار مشکلات جدی می سازد.

بدن انسان به حد کافی در جذب، ذخیره و استفاده از ویتامین ها و مواد معدنی مهارت دارد اما برخی اوقات نوع رژیم غذایی و شیوه زندگی می تواند موجب شود تا بدن ما ویتامین ها و مواد مغذی را به سختی جذب کند.

بعنوان مثال کمبود نور خورشید می تواند منجر به کمبود ویتامین D گردد در حالی که بدن ما برای ساختن استخوان های قوی به این ویتامین نیاز دارد و یا ممکن است حضور کمرنگ میوه ها و سبزیجات در سبد غذایی باعث کمبود ویتامین C که نقش اساسی در حفظ سیستم ایمنی بدن ما دارد گردد.

آنچه که مسلم است ویتامین B12 تنها در محصولات حیوانی یافت میگردد و جذب آن برای گیاهخواران و خام خواران مشکل است. این افراد و کلا افرادی که کمبود ویتامین B12 دارند می توانند از غذاهای غنی شده با این ویتامین یا مکمل دارویی استفاده نمایند. خاطر نشان میگردد همچنین استفاده از داروهایی چون متفورمین ( داروی بیماران دیابتی) می تواند مانع جذب این ویتامین گردد.

ویتامین B12 که کبالالین هم نامیده می شود یکی از هشت ویتامین B است که نقش حیاتی در حفظ سلامت بدن ما دارد. B12 یک ویتامین محلول در آب است بدین

معنی که در سلولهای چربی بدن ذخیره نمی گردد بعبارت دیگر هربار که این ویتامین به طرق مختلف وارد بدن می شود الزاما فرآیند جذب اتفاق نمی افتد.

غذاهایی که دارای ویتامین B12 بالا هستند عبارتند از: صدف ، خرچنگ ها، ماهی، گوشت گاو، شیر و ماست، تخم مرغ و غلات غنی شده.

منابع اصلی ویتامین b12

چقدر ویتامین B12 در یک تخم مرغ موجود است؟

حدود ۵۰ میکروگرم ویتامین B12 در یک تخم مرغ بزرگ وجود دارد.

مزایای ویتامین B12 چیست؟

طبق نتایج تحقیقات متعدد انجام شده در خصوص مزایای این ویتامین، شواهد نشان می دهد این ویتامین نقش مهمی در عملکرد طبیعی مغز و سیستم عصبی مرکزی دارد، زیرا به شکل گیری میلین که یک ماده سفید چرب برای سلامتی سلول های عصبی مغزی (سلولهای مسئول ارسال پیام ها در اطراف بدن ) کمک می کند. این بدان معنی است که وجود کافی کوبالامین بخصوص در دوران بارداری حائز اهمیت است تا از رشد جنین در حال رشد حمایت کند.

از دیگر مزایای این ویتامین کمک به متابولیسم بدن و سلامت قلب است، بنابراین کمبود ویتامین B12 می تواند منجر به اختلالات گوارشی و افزایش خطر بیماری های قلبی شود و دیگر اینکه بدن برای ایجاد گلبول های قرمز سالم و ایجاد DNA نیازمند این ویتامین می باشد.

تحقیقات در خصوص ارتباط کمبود این ویتامین با بیماریهای روانی حاکی از آنست که کمبود ویتامین B12 با افسردگی و سلامت روانی ارتباط ضعیفی دارد.

علائم کمبود ویتامین B12 چیست؟

علائم کمبود کبالالین عبارتند از خستگی شدید، کمبود انرژی، احساس گزگز (مور مور شدن)، قرمز و زخمی شدن زبان، زخم دهان، ضعف عضلانی، اختلال بینایی و مشکلات روانی؛که ممکن است شامل افسردگی و سردرگمی و مشکلات حافظه و نیز مشکل در درک و یادآوری باشد. وجود یک یا چند مورد از این علائم می تواند نشان دهنده کمبود میزان ویتامین B12 در بدن شما باشد.

علائم کمبود ویتامین b12

بنابر توصیه های پزشکی معمول، اگر یک یا چند مورد از این علائم را دارید یا در خصوص کمبود این ویتامین نگران هستید می توانید به پزشک خود مراجعه کنید.

دلایل کمبود ویتامین B12 چیست؟

طبق نظر محققان: بدلیل اینکه روند جذب این ویتامین نسبتا پیچیده بوده و موارد متعددی در این روند دخالت دارند می توان گفت ” دلایل مختلفی برای کمبود ویتامین B12 وجود دارد.”

شایع ترین علت؛ کم خونی ناشی از بیماری های خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن سلول های سالم را در معده حل می کند و مانع از جذب ویتامین B12 از غذا می شود. همچنین اختلالات غیر ایمنی در معده یا روده کوچک مانند جراحی های چاقی، بیماری کرون یا بیماری سلیاک میتواند مانع از جذب این ویتامین شود.

تحقیقات نشان می دهد که عوامل خطیر دیگری برای این کمبود وجود دارد، از جمله کاهش مصرف غذاهای غنی شده (به علت کم شدن مصرف محصولات حیوانی، رژیم گیاهی سخت و یا تغذیه از شیر مادری که با کمبود ویتامین B12 مواجه است) وجود دارد.

سایر بیماریهای خود ایمنی مانند بیماری تیروئید و یا بیماری لک و پیس ممکن است سطح B12 موجود در بدن را تحت تاثیر قرار دهد، همچنین ممکن است برخی از اختلالات ژنتیکی نادر در کمبود این ویتامین نقش موثر دارند.

نتیجه تحقیقات تکمیلی خاطر نشان می سازند داروهایی که با جذب یا پایداری مواجه می شوند مانند متفورمین، آنتاگونیست های گیرنده هیستامین، مهارکننده های پروتون پمپ و اکسید نیتروژن نیز می توانند در کمبود این ویتامین تاثیر گذار باشند.

کمبود ویتامین B12 در سنین بالا

ممکن است یک فرد مسن بدلایل متعدد در جذب مقدار کافی ویتامین B12 مشکل داشته باشد از جمله دلایلی که می توان به آنها اشاره کرد عبارتند از: التهاب معده، کاهش یا توقف تولید اسید معده به علت استفاده از آنتی اسیدها، رشد بیش از حد باکتری های روده ای به علت استفاده از آنتی بیوتیک ها و یا بالا بودن الکل خون.

توصیه های پزشکی توصیه می کند این افراد از قرص های ویتامین B12 کریستالی بعنوان مکمل های دارویی استفاده نمایند.

کمبود ویتامین B12 چگونه درمان می شود؟

اگر شما این نگرانی را دارید که ممکن است با کمبود این ویتامین مواجه باشید می توانید با انجام یک آزمایش خون از سطح ویتامین B12 در بدن خود مطلع شوید.

در صورت نیاز به جبران کمبود این ویتامین، درمان با یک دوره تزریق شروع می شود؛ بدین صورت که هر دو هفته یکبار تزریق اتفاق می افتد و دوره درمان تا زمانی که علائم بهبود می یابد ادامه دارد. اگر علت کمبود رژیم غذایی فرد باشد، ممکن است قرص های ویتامین B12 تجویز شود تا بین وعده های غذایی مصرف شود و حتی هر شش ماه یکبار یک تزریق اضافی هم انجام شود.

بهبود یا تغییر رژیم غذایی شما می تواند از تکرار کاهش سطح این ویتامین جلوگیری کند. همانطور که قبلا اشاره شد ویتامین B12 در گوشت، ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی و غذاهای مخصوص غنی شده یافت می شود. اما اگر کمبود ویتامین مربوط به رژیم غذایی شما نیست، می توان با انجام تزریق های سه ماه یکبار کمبود را جبران نمود.

مکمل های ویتامین B12

آیا می توانید بیش از حد ویتامین B12 را مصرف کنید؟

شواهد کافی در مورد اثرات دوزهای روزانه ویتامین B12 وجود دارد، اما مصرف مکمل کمتر از ۲ میلی گرم در روز بعید است که به شما آسیب برساند.