عينك‌ها با دو كاربرد اصلي (بهبود كيفيت بينايي و زيبايي) در شكل‌ها و حالت‌هاي مختلف به بازار عرضه مي‌شوند. مهم‌ترين دليل استفاده از عينك‌هاي طبي، بهبود كيفيت بينايي است. اين نوع عينك‌ها به دو صورت نزديك‌بيني و دوربيني عرضه مي‌شوند و عينك‌سازان معمولاً آنها را براي مصرف‌كنندگان مي‌سازند. اما مهم‌ترين دليل استفاده از عينك‌هاي آفتابي زيباكردن چهره نيست، بلكه محافظت از چشم‌ها در برابر اشعه‌هاي مضر آفتاب است. اگر مي‌خواهيد چشمانتان در مقابل اشعه خيره‌كننده خورشيد محافظت شود، براي عينك آفتابي خود غير از زيبايي بايد معيارهاي ديگري در نظر بگيريد. به‌طور كلي يك عينك آفتابي مناسب بايد بتواند 99-100 درصد از اشعه ماوراي بنفش را جذب و 70-90 درصد از شدت نور مرئي كم كند. اشعه ماوراء بنفش يا همان «UV» داراي سه نوع موج UVA، UVB و UVC است. اشعه UVC به زمين نمي‌رسد و جذب لايه ازن مي‌شود؛ اشعه UVA هم بيشتر توسط عدسي چشم جذب مي‌شود و معمولاً ضرري براي چشم ندارد؛ ولي بايد از اشعه UVB پرهيز كرد، زيرا براي چشم مضر است و موجب سوختگي پوست نيز مي‌شود. عينك‌هاي غيراستاندارد كه توانايي جذب بالاي اين اشعه‌ها را ندارند، بهتر است مورد استفاده قرار نگيرند، زيرا عينك زدن مردمك چشم را باز مي‌كند و به اين ترتيب اشعه مضر بيشتر وارد چشم مي‌شوند. در لنز عينك‌هاي ارزان ماده‌اي به نام «Triace Trate» وجود داردكه مي‌تواند 40 درصد از اشعه UV را جذب كند؛ بنابراين بهترين راه براي شناخت عينك استاندارد از عينك غيراستاندارد، استفاده از دستگاه UV متر است كه اغلب عينك‌فروشي‌هاي معتبر آن را دارند. بدون وجود اين دستگاه، تشخيص استاندارد بودن عينك كار بسيار دشواري است. اين دستگاه بايد UV عينك را از 98 درصد به بالا نشان دهد. در كنار برخي از عينك‌ها علامت «UV 400» ديده مي‌شود كه نشان مي‌دهد عينك قابليت حفاظت از چشم‌ها در برابر UVB را دارد. اين روزها بيشتر عينك‌هاي طبي و آفتابي به دلايلي از جمله هزينه‌هاي زياد، از شيشه‌اي به تلقي تبديل شده‌اند. هنگام خريد عينك يكي از مهم‌ترين نكات اين است كه عينك كل چشم را بپوشاند؛ بنابراين از خريد عينك‌هاي كوچك كه هيچ پوششي نداشته و فقط جنبه زيبايي دارند، خودداري كنيد. رنگ‌هاي مختلف شيشه‌ها با توجه به كاربرد آنها طراحي مي‌شوند. رنگ خاكستري به دليل اينكه شدت نور را در تمامي رنگ‌ها به‌طور يكسان كم مي‌كند، براي رانندگان و ساير كاربردهاي روزمره مناسب‌تراست. عينك‌هاي قهوه‌اي نيز نور آبي و فركانس‌هاي بالا و همچنين اشعه ماوراءبنفش را به خوبي جذب مي‌كنند و عينك‌هاي مناسبي هستند. استفاده از عينك‌هاي آفتابي در فصل زمستان بيشتر از فصل تابستان توصيه مي‌شود؛ به‌خصوص در روزهاي برفي، زيرا برف مي‌تواند UV را تا 80 درصد بازتاب دهد؛ ولي آب فقط 10 درصد از UV را منعكس مي‌كند؛ بنابراين در روزهاي برفي حتماً از عينك آفتابي خود استفاده كنيد.
انتخاب لــنــز
لنز عينك‌هاي آفتابي از هر نوعي كه باشد (شيشه‌اي يا تلقي)، بايد در مقابل خراشيدگي مقاوم و بادوام باشد. لنزهاي شيشه‌اي مقاومت بيشتري دارند، ولي گران‌تر و سنگين‌ترند و از طرفي ديد صاف‌تري را نيز فراهم مي‌كنند. شيشه عينك كودكان بايد از جنس سبك و نشكن باشد. هر چه شيشه عينك تيره‌تر باشد، نور كمتري را عبور مي‌دهد. عينك‌هايي كه شيشه‌هاي كمرنگ دارند، نور بيشتري را از خود عبور مي‌دهند. شيشه عينك نبايد سنگين باشد و شما را اذيت كند و به بيني‌تان فشار بياورد.
رنگ عينك مناسب چهره شما:
علاوه بر حالت صورت، معيارهاي ديگري از قبيل شخصيت، شيوه زندگي و رنگ صورت و مو نيز در انتخاب عينك اهميت دارد. اگر صورت و پوست روشني داريد، بهتر است از رنگ‌هاي تند استفاده كنيد؛ مثلاً آبي، مشكي، قرمز، قهوه‌اي …
اگر صورت شما چندان سفيد نيست و گندمگون يا تيره هستيد، مي‌توانيد از رنگ‌هايي مثل مشكي و خاكستري استفاده كنيد. فرم عينك بايد به خطر ابرو نزديك باش دو مردمك چشم در مركز فرم عينك قرار بگيرد.
عينك مناسب چهره شما
ابتدا بايد به فرم صورت خود توجه كنيد. براي اين منظور جلوي آيينه بايستيد، موهايتان را كنار بزنيد و به چهره خود دقت كنيد تا متوجه شكل صورت خود شويد. شكل‌هاي اصلي شامل، مستطيل، بيضي، مربع، لوزي، گرد و مثلث هستند.
در صورت‌هايي كه شكل بيضي يا تخم مرغي دارند، قسمت بالايي صورت با قسمت پاييني در تعادل است. به اين نوع چهره‌ها هر عينك با هر فرمي مي‌آيد.
اگر صورت شما مربع‌شكل است، فرم‌هاي چشم گربه‌اي يا بيضي شكل انتخاب كنيد تا در چهره‌تان تعادل ايجاد شود.
براي صورت‌هاي مستطيلي (كشيده) فرم‌هاي بيضي‌شكل بهتر است تا پهناي صورت برجسته‌تر شود و چهره پهن‌تر و كوتاه‌تر به نظر آيد.
براي صورت‌هاي مثلثي‌شكل، عينك‌هايي كه گوشه‌هاي بالايي آن رو به بالاست و يا به عبارتي گربه‌اي است، مناسب‌تر است.
صورت‌هاي گرد بهتر است از فرم‌هاي مستطيلي و گوشه‌دار انتخاب كنند تا صورتشان كشيده‌تر نشان دهد.
صورت‌هايي كه شبيه قلب هستند، يعني قسمت پيشاني پهن‌تر است و در قسمت چانه كوچك‌تر مي‌شوند، بايد از فرم‌هاي پهن، يعني فرم‌هايي كه قسمت پاييني‌شان پهن‌تر از قسمت بالايي‌شان است، استفاده كنند.
چهره‌هايي كه پيشاني باريك دارند ولي شقيقه‌ها پهن هستند و چانه‌اي زاويه‌دار دارند، بهتر است از فرم‌هاي كوچك‌تر با حالت افقي‌تر استفاده كنند.
اگر ريش داريد، از عينك‌هايي كه فرم‌هاي كوچك‌تر دارند استفاده كنيد؛ زيرا عينك‌هاي بزرگ همراه با ريش، چهره شما را زير يك ماسك پنهان خواهد كرد.
اگر سر كوچكي داريد، به سراغ عينك‌هاي درشت و پهن نرويد.
به‌طور كلي از انتخاب عينك‌هايي كه خيلي شبيه فُرم و حالت چهره‌تان هستند، خودداري كنيد؛ مثلاً اگر صورت گردي داريد، عينك گرد نخريد. حالت عينك‌تان بايد با حالت چهره‌تان فرق داشته باشد.
انتخاب عينك آفتابي مناسب براي كودكان
هنگام انتخاب عينك‌هاي طبي، بسته به نوع نزديك‌بيني يا دوربيني، عينك مورد نظرتان را خريداري مي‌كنيد؛ ولي هنگام خريد عينك آفتابي براي كودكان بايد از انواع بسيار راحت آن شروع كنيد. از آنجائي كه ممكن است كودكان بيشتر از بزرگسالان در معرض نور خورشيد قرار بگيرند، حتماً احتياج به عينك‌هاي آفتابي دارند. هرچه فرد جوان‌تر باشد، UV بيشتر به چشم او صدمه خواهد زد؛ زيرا قرينه و عدسي هنوز بسيار شفاف است. در افراد پير و سنين بالا، مقداري از UV بازتاب خواهد داشت زيرا عدسي و قرينه چشم كدر است. كودكان معمولاً كمتر از بزرگ‌ترها در نگهداري از وسايلشان دقت مي‌كنند، بنابراين بهتر است سراغ عينك‌هاي مارك‌دار و گران‌قيمت نرويد. از طرفي، چون دائماً در حال بازيگوشي و جست و خيز هستند، احتمال آنكه زمين بخورند و عينك‌شان بشكند، زياد است؛ از اين رو عينك‌هاي تلقي براي آنها مناسب‌تر است. فقط هنگام خريد عينك سلامت و سبك بودن فرم آن را حتماً مدنظر قرار دهيد. به كودك خود ياد دهيد كه عينك را به‌طور صحيح روي صورت خود بگذارد و آن را نه خيلي به صورت بچسباند و نه خيلي از چشم‌ها دور كند.
انتخاب شكل عينك فقط به خودتان بستگي دارد، اما بهتر است ظاهر عينك را متناسب با شخصيت خود انتخاب كنيد. برخي از افراد عينك ظريف و لاغر و برخي ديگر عينك‌هاي پهن را كه ظاهري خشن و محكم دارند، ترجيح مي‌دهند. افرادي كه شغل آزاد دارند و يا در كار خريد و فروش هستند، از عينك‌هاي ظريف استفاده مي‌كنند. افرادي كه شخصيت خلاق دارند، عينك‌هاي پهن و درشت را ترجيح مي‌دهند. افرادي كه روابط اجتماعي قوي دارند، از عينك‌هاي معمولي استفاده مي‌كنند.
دنیای سلامت
