تغییر رنگ لثه دلایل متعدی دارد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. لثه های تیره و سایر تغییرات در رنگ لثه ها ممکن است ناشی از عواملی مانند وضعیت پزشکی، مصرف دارو، سیگار کشیدن، شیوه زندگی و یا حتی دستگاه های ارتودنسی دندان باشد. در این مقاله به بررسی ویژگی های لثه های سالم، رنگ طبعیی آن ها، همچنین 6 نوع تغییر رنگ و مفهوم آن ها خواهیم پرداخت.
نوع رنگ لثه در انسان ها به چه عواملی بستگی دارد؟
علل ایجاد لکه های تیره در لثه ها چیست؟
رعایت بهداشت دهان و دندان کلید پیشگیری از تغییر رنگ لثه ها
نوع رنگ لثه در انسان ها به چه عواملی بستگی دارد؟
به طور طبیعی رنگ لثه بسته به نژاد افراد، می تواند قرمز یا صورتی و حتی قهوای تا سیاه باشد. از آنجایی که تغییر رنگ لثه ها می تواند یک مشکل اولیه بهداشتی باشد، بنابراین تغییر رنگ آن باید جدی تلقی شود. به همین دلیل فرد در صورت تغییر رنگ این بافت برای یافتن علت آن با پزشک خود مشورت کند.
لثه صورتی
رنگ صورتی نشان دهنده سالم بودن این بافت است. در واقع رنگ طبیعی لثه در اکثر انسان ها صورتی است. و هر گونه تغییر رنگ لثه (نسبت به رنگ طبیعی آن) می تواند نگران کننده و نشانه بیماری یا مشکل خاصی باشد.
رنگ لثه سالم صورتی است و تغییر رنگ آن میتواند نشانه بیماری باشد
لثه قهوه ای
اگر رنگ پوست شما تیره یا سبزه است داشتن لثه هایی به رنگ قهوه ای یا متمایل به این رنگ، طبیعی است و جای نگرانی ندارد. همچنین قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب میتواند روی ملانین موجود در لثه تاثیر گذاشته و باعث تیره شدن رنگ لثه شود. این تغییر رنگ به مرور زمان برطرف خواهد شد و نشانه بیماری نیست.
تغییر رنگ لثه به قهوه ای
لثه قرمز (تغییر رنگ لثه به قرمز)
قرمز شدن لثه ها نشان دهنده التهاب یا عفونت لثه است. التهاب لثه می تواند حتی باعث خونریزی شود. در اغلب اوقات کسانی که با التهاب لثه روبرو هستند حین مسواک زدن لثه هایشان خونریزی می کند.
قرمز شدن لثه ها
قرمز شدن لثه ها نشان دهنده التهاب یا عفونت لثه است. التهاب لثه می تواند حتی باعث خونریزی شود. در اغلب اوقات کسانی که با التهاب لثه روبرو هستند حین مسواک زدن لثه هایشان خونریزی می کند.
لثه زرد رنگ
وجود یک لایه زرد رنگ یا حتی گراییدن رنگ لثه به زرد یکی از شاخصه های التهاب لثه است. التهاب لثه معمولاً همراه با تورم لثه ها است. اگر یک زخم زرد رنگ در بافت لثه باشد که از آن ترشحاتی وجود دارد باحتمالا علت آن یک عفونت ویروسی باشد. برای مدیریت این شرایط حتما با دندانپزشک خودتان صحبت کنید.
لثه سیاه رنگ
برخی از افراد به طور ژنتیکی دارای لثه های سیاه رنگ هستند. و یا اینکه بخش هایی ازز لثه آن ها به رنگ تیره و سیاه است. این مشکل ندارد اما اگر به تازگی با تغییر رنگ لثه و سیاه شدن آن مواجه شده اید می تواند کمی نگران کننده باشد. لثه های سیاه معمولا مربوط به مصرف دخانیات و در نتیجه مصرف برخی داروها است. برای درمان این وضعیت پزشک یا دندانپزشک سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و بر اساس آن به شما کمک خواهد کرد.
لثه های کمرنگ یا سفید رنگ
به محض اینکه با تغییر رنگ لثه (به سفید) روبرو شدید، بلافاصله به دنبال دو مقصر عفونت قارچی و عفوت ویروسی بگردید. اگر عفونت ویروسی باشد احتمالا به همراه تغییر رنگ، لکه ها یا زخم هایی نیز در بافت لثه مشاهده خواهیدد کرد. هر دوی این عفونت ها باعث حساسیت لثه شده و نیازمند توجه فوری پزشکی هستند.
لثه خاکستری رنگ
اگر رنگ لثه ها متمایل به خاکستری باشد به احتمال زیاد نشان دهند وجود ضعف در سیستم ایمنی بدن است. این تغییر رنگ معمولا به دنبال سیگار کشیدن یا تحمل استرس زیاد (که هر دو سیستم ایمنی را تضعیف میکنند) رخ می دهد. همچنین تغییر رنگ لثه به خاکستری می تواند نشان دهنده وجود یک عفونت باکتریایی در دهان و گلو نیز هست که نیاز به مراقبت ها و مداخلات پزشکی یا دندانپزشکی دارد.
علل ایجاد لکه های تیره در لثه ها چیست؟
طیف وسیعی از عوامل و شرایط گوناگون می تواند باعث ایجاد لکه های تیره در لثه ها یا به طور کلی تغییر رنگ لثه ها شود. این عوامل عبارتند از:
تغییرات ملانین
سیگار کشیدن
مصرف دارو
رد آمالگام
سندروم دهان خندقی
بیماری آدیسون
سندرم پتروس-جگرز
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی یا تشکیل پلاک، تارتار و جرم دندانی
پلاک و تارتار یا جرم دندانی
پلاک دندانی که متشکل از بزاق دهانف مواد معدنیف باکتری های داخل دهان و بقایای مواد غذایی خوراکی ما است، هر روز تشکیل میشود و ما باید با مسواک زدن آن را پاک کنیم. اگر دندان ها را مسواک نزنیم، پلاک سفت و سخت شده و در لابلای دندان ها بیشتر شده و باعث تغییر رنگ دندان میشود. پلاک سفت و سخت تر شده و تبدیل به تارتار یا جرم دندان میشود.
این جرم در لابلای دندان ها و در خط لثه یا زیر آن رشد کرده و رنگ لثه ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. جرم دندان مخصوصا زمانی که افراد تحت درمان ارتودنسی هستند بیشتر تشکیل میشود زیرا زیر بریس ارتودنسی ثابت جایگاه مناسبی برای باکتری ها و جرم دندان است. به همین دلیل رعایت بهداشت دهان و دندان در طول مدت زمان ارتودنسی اهمیت زیادی دارد.
ملانین و تغییر رنگ لثه
ملانین ماده ای است که بدن به طور طبیعی تولید می کند. پوست ، مو و چشم شما رنگ خود را از ملانین تهیه کرده اند. هر چقدر میزان ملانین در بدن انسان بیشتر باشد ، رنگ مو یا پوست و یا چشم تیره تر می شود. ممکن است لثه های قهوه ای تیره به علت داشتن یک ملانین بیشتر در بدن باشد.
سیگار کشیدن
نیکوتین موجود در توتون می تواند روی تولید ملانوسیت ها تاثیر زیادی گذاشته و روند تولی آن ها را بیشتر کند و یا آن ها را به تولید ملانین تحریک میکند. ملانوسیت ها سلول های اختصاصی در بدن بوده و مسئول تولید رنگدانه ها هستند. سیگار کشیدن می تواند باعث ایجاد تغییر رنگ لثه شود. تغییر رنگ ممکن است در تکه های کوچکی ظاهر شود یا در کل دهان تاثیر بگذارد.
مصرف دارو
برای درمان آکنه و برخی از عفونت ها مانند کلامیدیا داروهایی استفاده می شود که ممکن است باعث ایجاد یک عارضه ناخواسته شود. این عارضه مینوسیکلین است که می تواند رنگدانه ها را تحت تاثیر قرار دهد. هنگامی که این تغییر رنگ در دهان رخ دهد (مثلا تغییر رنگ لثه) فرد باید با پزشک خود در مورد تغییرات ناشی از داروها صحبت کند. زیرا یک پزشک می تواند جایگزین هایی برای اغلب داروها تجویز کند.
رد آمالگام
رد آمالگام می تواند در هر نقطه از دهان ظاهر شود. اما معمولا در کنار یک پر شدگی یا ترمیم دندان ظاهر می شود. ظاهر آن طوری است که به نظر می رسد یک پچ یا رد سیاه، خاکستری یا آبی در داخل دهان وجود دارد. آمالگام ترکیبی از فلزات مورد استفاده برای پر کرذن دندان یا ترمیم دندان های پوسیده است. این خال ها هیچ ضرری برای سلامتی ندارند.
سندروم دهان خندقی یا (Acute necrotizing ulcerative gingivitis)
دهان خدندقی یک نوع عفونت مسری غیر عفونی و غیرسرطانی در بافت لثه ها است که به صورت ناگهانی ایجاد میشود. این بیماری باعث بوجود آمدن تب ، لثه های دردناک و بد بویی دهان می شود. اگر یک لایه از بافت مرده در طول لثه ایجاد شود می تواند باعث ایجاد لثه سیاه یا خاکستری شود. به دنبال این بیماری ترشح دهانی ناشی از رشد سریع باکتری در دهان است که به علت ژینژیویت (التهاب شدید لثه) ایجاد میشود. این عارضه به علت ضعف بهداشت دهان ، استرس ، کمبود خواب یا رژیم غذایی نامناسب ایجاد می شود.
کم خونی
رنگ لثه ممکن است به علت کم خونی سفید یا کم رنگ باشد. این اتفاق زمانی می افتد که بدن دچار کمبود گلبول های قرمز خون شده باشد. کم خونی به شکل های مختلف بسته به علت اصلی آن بوجود می آید.
رعایت بهداشت دهان و دندان کلید پیشگیری از تغییر رنگ لثه ها
هدف اصلی در دندانپزشکی همیشه پیشگیری است. یعنی با انجام اقدامات و تمام روش های ممکن کاری کنیم که اصلا به مشکل خاصی در خصوص دهان و دندان بر نخوریم. مهم‌ترین ابزار برای دستیابی به این هدف، رعایت بهداشت دهان و دندان است. همیشه مسواک بزنید، نخ دندان بکشید، از دهانشویه‌ها اسنفاده کنید و از همه مهم‌تر دست کم هر 6 ماه یک‌بار به یک دندانپزشک مراجعه کنید. با این اقدامات می‌توانید (با کمترین هزینه) از بروز مشکلات بزرگ (که با هزینه های بالا درمان م‌یشوند) پیشگیری خواهید کرد.
