نحوه صحیح استفاده از نخ دندان

نواحی بین دندانی، حدود 30% کل سطوح دندان ها را تشکیل می دهند. این نواحی قابل دسترسی توسط مسواک نبوده و به هـمین خاطر محل مناسبی برای تجمع باقیمانده های موادغذایی و در نهایت ایجاد پوسیدگی است.
ناحیۀ بین دندانی از دو طرف با دندان های مجاور، از بالا با تماس بین دو دندان و از پایین با لثه و شیار لثه ای محسور شده است. این فضا در دندان های آسیاب بیشتر از دندان های پیشین است.

برای تمیز کردن این نواحی باید از وسیله ای به غیـر از مسواک استـفاده کنیم. نخ دندان وسیله ای است که می تـواند براحتی این فضاها را تمیز نماید.
نخ دندان ازالیاف های نایلونی تشکیل شده است که بصورت رشته های متعددی کنار یکدیگر قرار گرفته اند.این رشته ها می توانند تابدار یا بدون تاب، موم دار یا بدون موم و ضخیم یا نازک باشند.

نخ دندان های خوب و استاندارد، سطح مقطع گرد نداشته بلکه مستطیل شکل اند تا بتوانند بر روی دیوارۀ دندان چسبیده و آن را خوب تمیز کنند. همچنین معطراند ( بطور مثال با اسانس نعنا ) تا در حین استفاده ، فرد احساس خوشایندی داشته باشد.

روش استفاده از نخ دندان :
1)حدود 30 – 35 سانتی متر از نخ دندان را جدا می کنیم.
2)یک سرآن را 2یا3دور، دور انگشت میانی پیچانده و سردیگرآن را دور انگشت میانی دست دیگرمی پیچانیم، بطوریکه حدود 10 سانتی متر از نخ دندان بین دو انگشت میانی باقی بماند. سپس انگشتان میانی را به سمت کف دست خم می کنیم.

  فک بالا :
3) برای تمیز کردن دندان های فک بالا، با دو انگشت شصت نخ را به سمت بالا هدایت می کنیم. انگشتان شصت قسمتی از نخ را به سمت بالا هدایت می کنند که نخ بافیمانده بین دو انگشت شصت حدود 2 سانتی متر باشد.
4)با فشار دو انگشت شصت بر روی نخ و حرکت جلو و عقب، نخ را بین دو دندان آخر سمت راست فک بالا قرار داده، سپس نخ را به دیوارۀ دندان آخر چسبانده و با حرکت دو دست، دیوارۀ دندان را تمیز می کنیم. نخ باید تا عمق شیار لثه ای را تمیز کرده بطوریکه آسیبی به لثه وارد نشود. تعداد حرکت های رفت و برگشتی حدود 4 حرکت می باشد. سپس نخ را به دیوارۀ دندان بغل چسبانده و دندان کناری را نیز تا عمق شیار لثه ای تمیز می کنیم.

5)برای خارج کردن نخ از بین دو دندان، انگشتان شصت را از زیر نخ برداشته و دو انگشت اشاره را بر روی نخ قرار می دهیم. بعد با فشار بر روی نخ و حرکت رفت و برگشتی، آن را از بین دو دندان خارج می کنیم. به همین ترتیب تمام فضاهای بین دندانی را در فک بالا تمیز می کنیم. لازم به ذکر است که پشت آخرین دندان ها را نباید فراموش کنیم.

فک پایین:
6)برای تمیز کردن دندان های فک پایین، بعد از پیچاندن نخ به دورانگشتان میانی و خم کردن انگشتان میانی به سمت کف دست به جای اینکه انگشتان شصت نخ را به سمت بالا هدایت کنند، انگشتان اشاره نخ را به سمت پایین هدایت می کنند به نحوی که نخ باقیمانده بین دو انگشت اشاره حدود 2 سانتی متر باشد.
7)با فشار دو انگشت اشاره بر روی نخ و حرکت جلو و عقب، نخ را بین دو دندان آخر سمت راست فک پایین قرار داده، سپس نخ را به دیوارۀ دندان آخر چسبانده و با حرکت دو دست، دیوارۀ دندان را تمیز می کنیم. نخ باید تا عمق شیار لثه ای را تمیز کرده بطوریکه آسیبی به لثه وارد نشود.تعداد حرکت های رفت و برگشتی حدود 4 حرکت می باشد. سپس نخ را به دیوارۀ دندان بغل چسبانده و دندان کناری را نیز تا عمق شیار لثه ای تمیز می کنیم.

8)برای خارج کردن نخ از بین دو دندان، انگشتان اشاره را از روی نخ برداشته و دو انگشت شصت را زیر نخ قرار می دهیم. بعد با فشار بر زیر نخ وحرکت رفت و برگشتی، آن را از بین دو دندان خارج می کنیم. به همین ترتیب تمام فضاهای بیـن دنـدانی را در فک پایین تمیز می کنیم. لازم به ذکر است که پشت آخرین دندان ها را نباید فراموش کنیم.

– مواردی که در استفاده از نخ دندان باید به آنها توجه کرد:
الف- استفاده از نخ دندان باید قبل از زدن مسواک باشد.
ب- پاره شدن یا رشته رشته شدن نخ در حین استفاده می تواند به دلایل زیر باشد:
1- وجود پوسیدگی بین دندانی
2- پرکردگی یا ترمیم نامناسب
3- لبۀ های نامناسب روکش های دندانی
4- وجود جرم های دندانی

ج- اگر در حین استفاده از نخ دندان،لثه ها یا قسمتی از لثه ها دچار خونریزی شد،نگران نباشید. خونریزی می تواند به خاطر التهاب لثه ها و یا عـدم رعـایت صحیح بهداشت دهان باشد. بنابراین ، بعد از استفاده از نخ دنـدان و زدن مسـواک، دهـان خـود را با آب سرد شسـته و این کار را 3 یا 4 شب ادامه دهیـد. در صورت ادامه خونریزی، حتماّ با دندانپـزشک خـود مشورت کنیـد. چرا که خونریزی مداوم لثه می تواند به دلیل ، بیماری های لثه، پوسیدگی های بین دندانی، ترمیم های نامناسب، لبـه های نامنـاسب روکش های دنـدانی، وجود جرم های دندانی، فاصلۀ نامناسب بین دندان ها، گیر غذایی،و یا حتی بیماری های سیستمیک باشد.

د- استفاده از نخ دندان و مسواک نمی تواند باعث ترمیم پوسیدگی های دندانی شود. بنابراین با مراجعه به دندانپزشک، پوسیدگی ها را ترمیم و مشکلات لثه ای را رفع کنید و سپس با استفاده از نخ دندان و مسواک، دندان هایی سالم و زیبا و دهانی تمیز و خوش بو داشته باشید

دکتر اکبر مظاهری